kamus sunda
UNDAK-USUK BASA (BASA LOMA-BASA LEMES)UNDAK-USUK BASA (BASA LOMA-BASA LEMES)
Basa LomaBasa Loma Basa LemesBasa Lemes
(Keur ka sorangan)(Keur ka sorangan)
Basa LemesBasa Lemes
(Keur ka batur)(Keur ka batur)
Abus, Abus, asup asup Lebet Lebet LebetLebet
Acan, Acan, tacan, tacan, encan encan Teu Teu acan acan Teu Teu acanacan
Adi Adi Adi Adi Rai, Rai, rayirayi
Ajang, Ajang, keur, keur, pikeun pikeun Kanggo Kanggo HaturanHaturan
Ajar Ajar Ajar Ajar Wulang, Wulang, wurukwuruk
Aji, Aji, ngaji ngaji Ngaji Ngaji NgaosNgaos
Akang Akang EngkangAkang Akang Engkang
Aki Aki Pun Pun aki aki Tuang Tuang EyangEyang
Aku, Aku, ngaku ngaku Aku, Aku, ngaku ngaku Angken, Angken, ngangkenngangken
Alo Alo Pun Pun alo alo KapiputraKapiputra
Alus Alus Sae Sae SaeSae
Ambeh, Ambeh, supaya, supaya, sangkan sangkan Supados Supados SupadosSupados
Ambek Ambek BenduAmbek Ambek Bendu
Ambe, Ambe, ngambeu ngambeu Ngambeu Ngambeu NgambungNgambung
Amit, Amit, amitam amitam Permios Permios PermiosPermios
Anggel Anggel Bantal Bantal Bantal, Bantal, kajang kajang mastakamastaka
Anggeus, Anggeus, enggeus enggeus Rengse Rengse ParantosParantos
Anjang, Anjang, nganjang nganjang Ngadeuheus Ngadeuheus NatamuNatamu
Anteur, Anteur, nganteur nganteur Jajap, Jajap, ngajajapkeun ngajajapkeun NyarenganNyarengan
Anti, Anti, dago, dago, ngadagoan, ngadagoan, Ngantosan Ngantosan NgantosanNgantosan
Arek Arek Bade, Bade, seja seja Bade, Bade, sejaseja
Ari Ari Dupi Dupi DupiDupi
Asa, Asa, rarasaan rarasaan Raraosan Raraosan RaraosanRaraosan
Asal Asal Kawit Kawit KawitKawit
Aso, Aso, ngaso ngaso Ngaso Ngaso LelesonLeleson
Atawa Atawa Atanapi Atanapi AtanapiAtanapi
Atoh, Atoh, bungah bungah Bingah Bingah BingahBingah
Awak Awak SaliraAwak Awak Salira
Awewe Awewe IstriAwewe Awewe Istri
Babari, Babari, gampang gampang Gampil Gampil GampilGampil
Baca Baca Aos Aos AosAos
Badami Badami Badanten Badanten BadantenBadanten
Bae, Bae, keun keun bae bae Sawios, Sawios, teu teu sawios sawios Sawios, Sawios, teu teu sawiossawios
Bagea Bagea HaturanBagea Bagea Haturan
Baheula Baheula Kapungkur Kapungkur KapungkurKapungkur
Baju Baju Baju Baju Raksukan, Raksukan, anggoananggoan
Bakti Bakti Baktos Baktos BaktosBaktos
Balik, Balik, mulang mulang Wangsul Wangsul MulihMulih
Balur Balur LulurBalur Balur Lulur
Bangga Bangga Sesah Sesah SesahSesah
Bapa Bapa Pun Pun Bapa Bapa Tuang Tuang RamaRama
Bareng, Bareng, reujeung reujeung Sareng Sareng SarengSareng
Bareto Bareto Kapungkur Kapungkur KapungkurKapungkur
Batuk Batuk Bantuk Bantuk GohgoyGohgoy
Batur Batur Babaturan Babaturan RerencanganRerencangan
Bawa Bawa Bantun Bantun CandakCandak
Beak Seep SeepBeak Seep Seep
Beda Beda Benten Benten BentenBenten
Beja Beja Wawartos Wawartos WawartosWawartos
Bener, Bener, enya enya Leres Leres LeresLeres
Bengek, Bengek, mengi mengi Asma Asma AmpegAmpeg
Bere, Bere, mere mere Maparin, Maparin, masihan masihan Ngahaturaan, Ngahaturaan, ngalelerngaleler
Berekah Berekah Pangesto, Pangesto, pangestu pangestu Damang, Damang, wilujengwilujeng
Beuki Beuki Beuki, Beuki, seneng seneng SedepSedep
Beulah Beulah Palih Palih PalihPalih
Beuli, Beuli, meuli meuli Meser Meser NgagaleuhNgagaleuh
Beunang Beunang Kenging Kenging KengingKenging
Beungeut Beungeut Beungeut Beungeut Pameunteu, Pameunteu, rarayraray
Beurang Beurang Siang Siang SiangSiang
Beurat Beurat Abot Abot AbotAbot
Beuteung Beuteung Padaharan Padaharan Patuangan, Patuangan, lambutlambut
Bibi Bibi Pun Pun bibi bibi Tuang Tuang bibibibi
Bikeun, Bikeun, mikeun mikeun Maparinkeun Maparinkeun Ngahaturkeun,nyanggNgahaturkeun,nyanggakeunakeun
Bilang, Bilang, milang milang Ngetang Ngetang NgetangNgetang
Birit, Birit, bujur bujur Birit, Birit, bujur bujur ImbitImbit
Bisa Bisa Tiasa Tiasa TiasaTiasa
Bisi Bisi Bilih Bilih BilihBilih
Biwir Biwir LambeyBiwir Biwir Lambey
Boa Boa Tiasa Tiasa jadi jadi Tiasa Tiasa jadijadi
Boga Boga Gaduh Gaduh KagunganKagungan
Buang, Buang, ngising ngising Miceun Miceun KabeuratanKabeuratan
Budak Budak MurangkalihBudak Budak Murangkalih
Bujal Bujal Bujal, Bujal, puser puser UdelUdel
Buka Buka puasa puasa Buka Buka BoborBobor
Bukti Bukti Buktos Buktos BuktosBuktos
Bulan Bulan Sasih Sasih SasihSasih
Bungah, Bungah, gumbira gumbira Bingah Bingah BingahBingah
Burit Burit Sonten Sonten SontenSonten
Buru Buru Bujeng Bujeng BujengBujeng
Butuh Butuh Perlu Perlu PeryogiPeryogi
Cabak, Cabak, nyabak nyabak Nyabak Nyabak CepengCepeng
Cageur Cageur Pangesto, Pangesto, pangestu pangestu DamangDamang
Calana Calana LancinganCalana Calana Lancingan
Cangkeng Cangkeng AngkengCangkeng Cangkeng Angkeng
Caram, Caram, carek, carek, nyarek nyarek Nyarek Nyarek NgawagelNgawagel
Carang, Carang, langka langka Awis Awis AwisAwis
Carek, Carek, nyarekan nyarekan Nyarekan Nyarekan NyeuseulNyeuseul
Carita, Carita, nyarita, nyarita, ngomong ngomong Nyanggem Nyanggem NyariosNyarios
Bareng, Bareng, reujeung reujeung Sareng Sareng SarengSareng
Bareto Bareto Kapungkur Kapungkur KapungkurKapungkur
Batuk Batuk Bantuk Bantuk GohgoyGohgoy
Batur Batur Babaturan Babaturan RerencanganRerencangan
Bawa Bawa Bantun Bantun CandakCandak
Beak Seep SeepBeak Seep Seep
Beda Beda Benten Benten BentenBenten
Beja Beja Wawartos Wawartos WawartosWawartos
Bener, Bener, enya enya Leres Leres LeresLeres
Bengek, Bengek, mengi mengi Asma Asma AmpegAmpeg
Bere, Bere, mere mere Maparin, Maparin, masihan masihan Ngahaturaan, Ngahaturaan, ngalelerngaleler
Berekah Berekah Pangesto, Pangesto, pangestu pangestu Damang, Damang, wilujengwilujeng
Beuki Beuki Beuki, Beuki, seneng seneng SedepSedep
Beulah Beulah Palih Palih PalihPalih
Beuli, Beuli, meuli meuli Meser Meser NgagaleuhNgagaleuh
Beunang Beunang Kenging Kenging KengingKenging
Beungeut Beungeut Beungeut Beungeut Pameunteu, Pameunteu, rarayraray
Beurang Beurang Siang Siang SiangSiang
Beurat Beurat Abot Abot AbotAbot
Beuteung Beuteung Padaharan Padaharan Patuangan, Patuangan, lambutlambut
Bibi Bibi Pun Pun bibi bibi Tuang Tuang bibibibi
Bikeun, Bikeun, mikeun mikeun Maparinkeun Maparinkeun Ngahaturkeun,nyanggNgahaturkeun,nyanggakeunakeun
Bilang, Bilang, milang milang Ngetang Ngetang NgetangNgetang
Birit, Birit, bujur bujur Birit, Birit, bujur bujur ImbitImbit
Bisa Bisa Tiasa Tiasa TiasaTiasa
Bisi Bisi Bilih Bilih BilihBilih
Biwir Biwir LambeyBiwir Biwir Lambey
Boa Boa Tiasa Tiasa jadi jadi Tiasa Tiasa jadijadi
Boga Boga Gaduh Gaduh KagunganKagungan
Buang, Buang, ngising ngising Miceun Miceun KabeuratanKabeuratan
Budak Budak MurangkalihBudak Budak Murangkalih
Bujal Bujal Bujal, Bujal, puser puser UdelUdel
Buka Buka puasa puasa Buka Buka BoborBobor
Bukti Bukti Buktos Buktos BuktosBuktos
Bulan Bulan Sasih Sasih SasihSasih
Bungah, Bungah, gumbira gumbira Bingah Bingah BingahBingah
Burit Burit Sonten Sonten SontenSonten
Buru Buru Bujeng Bujeng BujengBujeng
Butuh Butuh Perlu Perlu PeryogiPeryogi
Cabak, Cabak, nyabak nyabak Nyabak Nyabak CepengCepeng
Cageur Cageur Pangesto, Pangesto, pangestu pangestu DamangDamang
Calana Calana LancinganCalana Calana Lancingan
Cangkeng Cangkeng AngkengCangkeng Cangkeng Angkeng
Caram, Caram, carek, carek, nyarek nyarek Nyarek Nyarek NgawagelNgawagel
Carang, Carang, langka langka Awis Awis AwisAwis
Carek, Carek, nyarekan nyarekan Nyarekan Nyarekan NyeuseulNyeuseul
Carita, Carita, nyarita, nyarita, ngomong ngomong Nyanggem Nyanggem NyariosNyarios
Cenah Cenah SaurnaCenah Cenah Saurna
Cekel, Cekel, nyekel nyekel Nyekel Nyekel NyepengNyepeng
Celuk,nyeluk,gero,ngageroan Celuk,nyeluk,gero,ngageroan Nyauran Nyauran NgagentraanNgagentraan
Ceuli Ceuli CepilCeuli Ceuli Cepil
Ceurik Ceurik NangisCeurik Ceurik Nangis
Cicing Cicing Matuh Matuh Calik, Calik, linggihlinggih
Ciduh Ciduh LudahCiduh Ciduh Ludah
Cik, Cik, cing cing Cobi Cobi CobiCobi
Cikal Cikal Cikal Cikal Putra Putra pangageungnapangageungna
Ciling, Ciling, pacilingan pacilingan Kakus Kakus JambanJamban
Ciri Ciri Tanda Tanda TawisTawis
Cium, Cium, nyieum nyieum Nyieum Nyieum NgambungNgambung
Cokot, Cokot, nyokot nyokot Ngabantun Ngabantun NyandakNyandak
Cukup, Cukup, mahi mahi Cekap Cekap CekapCekap
Cukur, Cukur, dicukur dicukur Dicukur Dicukur DiparasDiparas
Cunduk, Cunduk, dating dating Dongkap Dongkap Sumping, Sumping, rawuhrawuh
Daek Daek Daek, Daek, purun purun KersaKersa
Dagang Dagang IcalanDagang Dagang Icalan
Dahar Dahar Neda Neda TuangTuang
Dangdan Dangdan DangdosDangdan Dangdan Dangdos
Dapur Dapur PawonDapur Dapur Pawon
Denge, Denge, ngadenge ngadenge Nguping, Nguping, mireng mireng NgadanguNgadangu
Deukeut Deukeut Caket Caket CaketCaket
Didik, Didik, ngadidik ngadidik Ngatik Ngatik Miwuruk,mitutur,miwejaMiwuruk,mitutur,miwejangng
Diri Diri SaliraDiri Diri Salira
Diuk Diuk Diuk Diuk Calik, Calik, linggihlinggih
Duga, Duga, kaduga kaduga Kaduga Kaduga KiatKiat
Duit Duit Artos Artos ArtosArtos
Dumeh, Dumeh, lantaran lantaran Jalaran Jalaran Ku Ku margimargi
Eling, Eling, inget inget Emut Emut EmutEmut
Emboh, Emboh, tambah tambah Tambih Tambih TambihTambih
Era Isin LingsemEra Isin Lingsem
Embung Embung Alim Alim Teu Teu kersakersa
Enggon Enggon Pamondokan Pamondokan PangkulemanPangkuleman
Eukeur, Eukeur, keur keur Nuju Nuju NujuNuju
Eusi, Eusi, ngeusian ngeusian Ngalebetan Ngalebetan NgalebetanNgalebetan
Euweuh Euweuh Teu Teu aya aya Teu Teu ayaaya
Gancang Gancang Enggal Enggal EnggalEnggal
Ganti Ganti GentosGanti Ganti Gentos
Gardeng, Gardeng, reregan reregan Gardeng Gardeng LalangseLalangse
Gawe Gawe DamelGawe Gawe Damel
Gede Gede AgeungGede Gede Ageung
Gelung Gelung SanggulGelung Gelung Sanggul
Genah, Genah, ngeunah ngeunah Raos Raos RaosRaos
Gering Gering Udur Udur Teu Teu damangdamang
Getol Getol KersaanGetol Getol Kersaan
Geulang Geulang PinggelGeulang Geulang Pinggel
Geura, Geura, pek, pek, heg heg Geura, Geura, mangga mangga ManggaMangga
Geuwat Geuwat Enggal Enggal EnggalEnggal
Gigir, Gigir, gigireun gigireun Gigireun Gigireun GedengeunGedengeun
Gimir Gimir Gimir Gimir Rentag Rentag manahmanah
Gogoda, Gogoda, cocoba cocoba Cocoba Cocoba CocobiCocobi
Goreng Goreng AwonGoreng Goreng Awon
Gugu, Gugu, ngagugu ngagugu Nurut Nurut TumutTumut
Haben Haben Teras-terasanHaben Haben Teras-terasan
Hadir, Hadir, ngahadiran ngahadiran Nungkulan Nungkulan NgaluuhanNgaluuhan
Hal, Hal, perkara perkara Perkawis Perkawis PerkawisPerkawis
Halis Halis KeningHalis Halis Kening
Hampura, Hampura, maap maap Hapunten Hapunten Hapunten, Hapunten, haksamahaksama
Hareup Hareup Payun Payun PayunPayun
Harga Harga PangaosHarga Harga Pangaos
Harti Harti Hartos Hartos HartosHartos
Hate Hate ManahHate Hate Manah
Hawatir,watir,karHawatir,watir,karunya unya Watir Watir HawatosHawatos
Hayang Hoyong PalayHayang Hoyong Palay
Helok Heran HemengHelok Heran Hemeng
Hese, Hese, susah, susah, pelik pelik Sesah Sesah SesahSesah
Heuay Heuay AngobHeuay Heuay Angob
Heubeul, Heubeul, lawas lawas Heubeul Heubeul LamiLami
Heug, Heug, seug seug Mangga Mangga ManggaMangga
Hili, Hili, tukeur tukeur Liron Liron GentosGentos
Hirup Hirup JumenengHirup Hirup Jumeneng
Hudang Hudang GugahHudang Hudang Gugah
Huntu Huntu WaosHuntu Huntu Waos
Hutang Hutang SambetanHutang Hutang Sambetan
Iber, Iber, beja, beja, warta warta Wartos Wartos WartosWartos
Idin Idin Widi Widi WidiWidi
Igel Igel IbingIgel Igel Ibing
Iket Iket Totopong Totopong UdengUdeng
Ilik, Ilik, ngilikan ngilikan Ningalan Ningalan NingalanNingalan
Ilu, Ilu, ngilu ngilu Ngiring Ngiring NgiringNgiring
Imah Imah Rorompok Rorompok BumiBumi
Impi, Impi, ngimpi ngimpi Impen, Impen, ngimpen ngimpen Impen, Impen, ngimpenngimpen
Imut Imut MesemImut Imut Mesem
Incu Incu Pun Pun incu incu Tuang Tuang putuputu
Indit, Indit, miang miang Mios Mios Angkat, Angkat, jengkarjengkar
Indung Indung Pun Pun biang biang Tuang Tuang ibuibu
Inggis, Inggis, risi risi Inggis, Inggis, risi risi RempanRempan
Injeum, Injeum, nginjeum nginjeum Nambut Nambut NambutNambut
Inum, Inum, nginum nginum Leueut, Leueut, ngaleueut ngaleueut Leueut, Leueut, ngaleueutngaleueut
Irung Irung PangambungIrung Irung Pangambung
Isuk, Isuk, isukan isukan Enjing Enjing EnjingEnjing
Itung Itung EtangItung Itung Etang
Iwal, Iwal, kajaba kajaba Kajaba Kajaba KajabiKajabi
Jaga Jaga JagiJaga Jaga Jagi
Jalma, Jalma, jelema jelema Jalmi Jalmi JalmiJalmi
Jauh Jauh Tebih Tebih TebihTebih
Jawab Walon WalerJawab Walon Waler
Jero Jero Lebet Lebet LebetLebet
Jeung Jeung Sareng Sareng SarengSareng
Jiga Jiga Sapertos,sakarupiJiga Jiga Sapertos,sakarupi
Jual Ical IcalJual Ical Ical
Jugjug Jugjug Bujeng Bujeng BujengBujeng
Juru, Juru, ngajuru ngajuru Ngalahirkeun Ngalahirkeun BabarBabar
Kabeh, Kabeh, kabehanana Sadayana kabehanana Sadayana SadayanaSadayana
Kabur, Kabur, minggat minggat Minggat Minggat LolosLolos
Kacida, Kacida, naker naker Kalintang Kalintang Kalintang, Kalintang, teu teu kintenkinten
Kajeun, Kajeun, keun keun bae bae Sawios Sawios SawiosSawios
Kakara, Kakara, karek karek Nembe Nembe NembeNembe
Karembong Karembong Kekemben Kekemben KekembenKekemben
Kari, Kari, tinggal tinggal Kantun Kantun KantunKantun
Kasakit, Kasakit, nyeri nyeri Kasakit, Kasakit, kanyeri kanyeri KasawatKasawat
Katara, Katara, kaciri kaciri Katawis Katawis KatawisKatawis
Kapalang, Kapalang, kagok kagok Kapambeng Kapambeng KapambengKapambeng
Kawas Kawas Sapertos Sapertos SapertosSapertos
Kawin Kawin Nikah, Nikah, jatukrami jatukrami Jatukrami,rendenganJatukrami,rendengan
Kede Kede Kenca Kenca KiwaKiwa
Kejo, Kejo, sangu sangu Sangu Sangu SanguSangu
Kelek Kelek IngkabKelek Kelek Ingkab
Kesang Kesang Karinget Karinget KaringetKaringet
Keur, Keur, pikeun pikeun Kanggo Kanggo Kanggo, Kanggo, haturanhaturan
Kiih Kiih Kahampangan Kahampangan KahampanganKahampangan
Kolot Kolot SepuhKolot Kolot Sepuh
Kongkorong Kongkorong Kangkalung Kangkalung KangkalungKangkalung
Kop, Kop, pek pek Mangga Mangga ManggaMangga
Kuat Kuat Kiat Kiat KiatKiat
Kudu Kudu Kedah Kedah KedahKedah
Kumbah Kumbah WasuhKumbah Kumbah Wasuh
Kumis Kumis RumbahKumis Kumis Rumbah
Kumpul Kempel KempelKumpul Kempel Kempel
Kungsi Kantos KantosKungsi Kantos Kantos
Kurang Kurang Kirang Kirang KirangKirang
Kuring, Kuring, sim sim kuring kuring Abdi, Abdi, sim sim abdi abdi Sim Sim abdiabdi
Labuh Labuh GeubisLabuh Labuh Geubis
Lahun, Lahun, ngalahun ngalahun Ngalahun Ngalahun MangkonMangkon
Lain Lain Sanes Sanes SanesSanes
Laju Laju Lajeng Lajeng LajengLajeng
Laki, Laki, lalaki lalaki Lalaki Lalaki PamegetPameget
Laku, Laku, payu, payu, laris laris Pajeng Pajeng PajengPajeng
Lalajo Lalajo Nongton Nongton NongtonNongton
Lamun, Lamun, upama upama Upami Upami UpamiUpami
Lanceuk Pun lanceuk Tuang raka
Lantaran, sabab Jalaran, sabab Mari
Leho Leho Umbel
Letah Letah Ilat
Leungeun Leungeun Panangan
Leungit Leunit Ical
Leutik Alit Alit
Leuwih Langkung Langkung
Lila Lami Lami
Mahal Awis Awis
Maksud Maksad Maksad
Malarat, miskin Jalmi teu gaduh Teu kagungan nanaon
Malem Wengi Wengi
Malik Malik Mayun
Mamayu Mamayu Mamajeng
Mangka, sing, muga Mugi Mugi
Maot Maot Pupus, tilar dunga
Marhum Marhum, jenatna Marhum, suargi
Memeh, samemehna Sateuacanna Sateuacanna
Mending, leuwih hade Langkung sae Langkung sae
Meujeuhna Meujeuhna Cekap
Meueun Panginten Panginten
Mimimti, mimitina Kawitna Kawitna
Minangka Etang-etang Etang-etang
Mindeng, remen Sering Sering
Minyak Lisah Lisah
Muga Mugi Mugia
Mupakat, rempug Mupakat, rempug Rempag
Murah Mirah Mirah
Najan, sanajan Sanaos Sanaos
Ngan Mung Mung
Ngaran Wasta, nami Jenengan, kakasih
Ngeunah Ngeunah Raos
Ngora Ngora Anom
Nini Pun nini Tuang eyang
Nyaho Terang Uninga
Nyaring Nyaring Teu acan kulem
Nyolowedor Nyolowedor Midua maha
Obat, ubar Obat, ubar Landog
Ogan, ondang Ondang Ulem
Ome,ngomean,menerkeun Ngalereskeun Ngalereskeun
Paham Paham,ngartso Ngartos
Paju, maju Majeng Majeng
Pake, make Nganggo Nganggo
Palangsiang, bias jadi Tiasa jadi Tiasa jadi
Palire, malire Malire Merhatoskeun
Pamajikan Pun bojo Tuang rayi
Pancuran, kamar mandi Jamban Jamban
Pandeuri Ti pengker Ti pengker
Pang, pangna, nu matak Nu mawi Nu mawi
Panggih, manggih, nimu Mendak Mendak
Pangkat, kadudukan Kadudukan Kalungguhan
Pangku, mangku Mangku Mangkon
Panon Panon Soca
Pantar, sapantar Sapantar Sayuswa
Paribasa Paripaos Paripaos
Pariksa, mariksa Mariksa Marios
Parna Repot Wales
Paro, saparo Sapalih Sapalih
Pasti, tangtu Tangtos Tangtos
Pati, teu pati Teu patos Teu patos
Patuh, matuh Matuh Linggih
Payung Payung Pajeng
Pedah Ku margi, jalaran Rehing
Penta, menta Neda, nyuhunkeun Mundut
Pecak, mecak, nyoba Nyobi Nyobi
Pencet, mencetan Meuseulan Meuseulan
Percaya Percanten Percanten
Perlu Perlu Peryogi
Permisi Permios Permios
Peuting Wengi Wengi
Pihape, mihape Wiat Ngaweweratan
Piker Piker Manah
Piligenti Piligentos Piligentos
Pindah Pindah Ngalih
Pingping Pingping Paha
Pipi Pipi Damis
Poe Dinten Dinten
Poho Hilap Lali
Potong, popotongan Patilasan Patilasan
Puasa Puasa Saum
Puguh, tangtu Tangtos Tangtos, kantenan
Purun Purun Kersa
Rarabi Rarabi Garwaan
Raksa, pangraksa Pangraksa Panangtayungan
Ramo Ramo Rema
Rampes Mangga Mangga
Rasa, rumasa Rumaos Rumaos
Rea, loba Seueur Seueur
Receh Receh Artos alit
Reujeung Bareng Sareng
Reuneuh Kakandungan Bobot, ngandeg
Reureuh Reureuh Ngaso
Rieut Rieut Puyeng
Ripuh Ripuh Repot
Robah Robah Robih
Roko, ududeun Rokok Sesepeun
Rua, sarua Sarupi, sami Sarupi, sami
Rusuh, rurusuhan Enggal-enggalan Enggal-enggalan
Saba, nyaba Nyanyabaan Angkat-angkatan
Sabot Keur waktu Waktos
Sabuk, beubeur Beubeur Beulitan
Sadia Sayagi Sayagi
Sakeudeung Sakedap Sakedap
Salah Lepat Lepat
Salahsaurang Salahsawios Salahsawios
Salaki Pun lanceuk Caroge, tuang raka
Salamet Salamet Wilujeng
Salat, solat Sambeang Netepan
Salesma Salesma Pileg
Salempang, hariwang Salempang Salempang, rajeg manah
Salin, disalin Disalin Gentos
Samak Amparan Amparan
Sampak, nyampak Nyampak Nyondong, kasondong
Samping Sinjang Sinjang
Sanding, kasanding Kasanding Kasumpingan
Sanggeus Saparantos Saparantos
Sanggup Sanggem Sanggem
Sare Mondok Kulem
Sarerea Sadayana Sadayana
Sarta, jeungna deui Sareng Sareng
Sarua Sami Sami
Sasarap Sasarap, neda Tuang
Sawah Sawah Serang
Sejen Sejen Sanes
Seleh, nyelehkeun Masrahkeun Nyanggakeun,ngahaturkeun
Selewer, nyelewer Midua hate Midua manah
Semah Tamu Tamu
Sesa, kari Kantun Kantun
Sebut Sebat Sebat
Serah, nyerahkeun Mirak Mirak, ngeser
Seubeuh Sesek Wareg
Seuri Seuri Gumujeng
Siar, nyiar Milari Milari
Sibanyo Sibanyo Wawasuh
Sirah Sirah Mastaka
Sirit Larangan Larangan
Sisir Pameres Pameres
Soara, sora Sora Soanten
Sorangan Sorangan Nyalira
Sore Sonten Sonten
Sugan, manawi Manawi Manawi
Suku Suku Sampean
Sunat, nyunatan Ngabersihan Nyepitan
Sungut Cangkem Baham
Supaya Supados Supados
Surat Serat Serat, tetesan
Suweng Suweng Kurabu, gwang
Tabeat Adat Panganggo
Tadina Awitna, kawitna Kawitna
Tai Kokotor Kokotor
Taksir, ngira Nginten-nginten Nginten-nginten
Taktak Taktak Taraju
Talatah Wiat saur Wiat saur
Tambah Tambih Wuwuh
Tampa Tampi Tampi
Tanda, ciri Tawis Tawis
Tangen, katangen Kanyahoan Kauninga
Tangtung, nangtung Nangtung Ngadeg
Tanya Taros Pariksa
Tapi Nanging Nanging
Tarang Tarang Taar
Tarima Tampi Tampi
Tawar, nawar Nawis Mundut
Tayoh-tayohna Rupina Rupina
Teang, neangan Milari Milari
Tenjo, nenjo, nempo Ningal Ningali
Tepi Dugi Dugi
Tere Tere Kawalon
Tereh Enggal Enggal
Teleg, teureuy Teleg Telen
Tembang, nembang Nembang Mamaos
Tepi, nepi Dugi Dugi
Tepung Tepang Tepang
Terus Teras Teras
Teundeun Simpen Simpen
Tincak Tincak Dampal
Titah, nitah, jurung Ngajurungan Miwarangan
Tonggong Tonggong Pungkur
Topi, dudukuy Topi, dudukuy Tudung, langgukan
Tulis Tulis Serat
Tulung, pitulun Pitulung Pitandang
Tulus Cios Cios
Tuluy Teras, lajeng Teras, lajeng
Tumpak Tumpak Tunggang
Tunggu Antos Antos
Turun Turun Lungsur
Ucap Ucap Kedal, lisan
Ulah Teu kenging Teu kenging
Ulin Ulin Ameng
Umur Umur Yuswa
Urus, nguruskeun Ngalereskeun Ngalereskeun
Urut Tilas Tilas
Utama Utami Utami
Waktu Waktos Waktos
Wani Wantun Wantun
Waras Cageur Damang
Wareh, sawareh Sapalih Sapalih
Warga, dulur Wargi Wargi
Watara, sawatara Sawatawis Sawatawis
Wawuh Wanoh, kenal Kenal
Wedak Pupur Pupur
Wedal Wedal Weton
Wilang, kawilang Kaetang Kaetang
Wudu Wulu, wudu Abdas
SUNDA - INDO
A
Aang = Kakak
Abah = Bapak
Abdi (sim) = Saya
Abot = Berat
Acan = Belum
Acuk / Raksukan = Pakaian
Adat = Tabiat
Adeuk = Akan
Adi = Adik
Adigung = Angkuh
Adil = Adil
Agan = Tuan
Ageung = Besar
Agul = Bangga / Sombong
Aheng = Aneh / Ganjil
Aing (kasar) = Saya
Ajag = Srigala
Ajeng = Mengajukan
Ajleng /Ngajleng = Lompat /
Melompat
Akang = Kakak
Akar = Akar
Aki = Kakek
Aksara = Tulisan / Huruf
Ali = Cincin
Alim = Tidak Mau
Alit = Kecil
Almenak = Almanak
Alo = Keponakan
Alung = Lempar
Alus,Sae = Bagus
Amang / Emang = Paman
Amarah = Emosi
Ambeh = Agar
Ambek = Marah
Ambekan = Hawa Nafsu
Ambeu = Mencium Bau
Ambu = Ibu
Ameng = Bermain
Amis = Manis
Ampar = Tilam
Ampir = Hampir / Nyaris
Anak = Anak
Ancin = Sedikit Makan
Anclub = Turun ke air
Ancur = Hancur
Andiprek = Lesesan
Anduk = Handuk
Angel / Anggel = Bantal
Angger = Tetap
Anggo = Pakai
Anggoan = Pakaian
Angkat = Pergi
Angkeng = Pinggang
Angkeub = Mendung
Angkeut = Dagu
Anjang = Mengunjungi
Anjeun = Anda / Kamu
Anjeunna = Dia/ia/beliau
Anom = Muda
Antawis = Antara
Anteur = Antar
Antos = Tunggu
Antuk / Antukna = Akhirnya
Anu/nu = Yang
Anyar = Baru
Aos = Baca
Apa = Bapak
Apal = Hafal
Api-api = Pura-pura
Aprak = Jelajah
Apu = Batu Kapur
Arek / Rek = Akan
Areung = Arang
Arit = Celurit
Artos = Uang
Asa = Sepertinya
Asak = Masak / Matang
Asin = Asin
Astana = Pekuburan
Astra = Wajah
Asup = Masuk
Atah = Mentah
Atanapi = Atau
Atawa = Atau
Ateul = Gatal
Atik = Didik / Ajar
Atikan = Ajaran
Atoh = Senang
Atos = Sudah
Atra / Jatra = Jelas
Awak = Tubuh/Badan
Awang-awang = Angkasa
Awewe = Perempuan /
Wanita
Awi = Bambu
Awis = Mahal
Awon = Jelek
Aya = Ada
Ayak = Saring
Ayakan = Saringan
Ayeuna = Kini/Sekarang
B
Babar = Lahir
Babaturan = Teman
Badag = Besar
Bade = Akan
Bagean = Bagian
Bagel / Ngabagel = Keras /
Mengeras
Bagja = Bahagia
Bagong = Ba-bi Hutan
Baham = Mulut
Baheum = Kulum
Bahe = Tumpah
Baheula = Dahulu
Bajing = Tupai
Bakal = Akan
Balad = Teman
Balanak = Belanak
Balang = Lempar
Balangsak = Melarat /
Miskin
Baledog = Lempar
Baleg = Dewasa
Baleuy = Tidak terlalu panas
Balik = Pulang
Balong = Kolam
Balung = Tulang
Bancet = Katak Berekor
(anak katak)
Bangga = Ribet
Bangir = Mancung (Hidung)
Bangkawarah = Kurang Ajar
Bangke = Bankai
Bangkong = Katak
Bangkuang = Bengkuang
Bango = Bangau
Bantos = Bantu
Bantun = Bawa
Baraya = Saudara
Bared = Tergores
Bareuh = Bengkak
Bari (katuangan) = Basi
Baruk = Begitukah ?
Barusuh = Sariawan
Basa = Bahasa
Basa = Ketika, Saat
Baseuh = Basah
Basisir = Pesisir
Bati = Laba
Batur = Orang Lain
Bau = Bau
Bawa = Bawa
Bayah = Paru-paru
Bayawak = Biawak
Bayeungyang = Gerah
Bayuhyuh = Gemuk
Beak = Habis
Beas = Beras
Bebene = Kekasih
Bedegong = Bandel
Bedil = Senjata Laras
Panjang
Bedog = Golok
Begal = Perampok
Begang = Kurus
Begu = Anak ****
Beha = Bra
Beja = Kabar / Berita
Beke = Pendek
Bekong = Mug Besar
Belegug = Bodoh / Tolol
Belejog / Kabelejog = Tipu /
Tertipu
Belenyeh = Tertawa Kecil
Belesek = Amblas
Belet = Bodoh
Bencong = Waria
Bendu = Marah
Bener = Benar
Bengkok = Lengkung /
Melengkung
Bengkung = Bongkok /
Lengkung
Bentang = Bintang
Bentar = Sambar (Petir)
Benten = Beda
Bere / Mere = Beri /
Memberi
Berehan = Sopan
Beresih = Bersih
Beresin = Bersin
Berkat = Bingkisan
Beuheung = Leher
Beulah = Belah
Beuleum = Bakar
Beuli = Beli
Beulit = Lilit
Beungeut = Wajah
Beunghar = Kaya
Beungkeut = Ikat
Beurang = Siang
Beurat = Berat
Beureum = Merah
Beurit = Tikus
Beusi = Besi
Beuteung = Perut
Bewara = Berita
Biang = Ibu
Biantara = Pidato
Bieu = Barusan
Bikang = Betina
Bilatung = Belatung
Binangkit = Kreatip
Bingah = Gembira
Bingah = Geraham
Bingung = Kalut
Bireuk = Tidak kenal
Bisluit = SK = Surat
keputusan
Bitis = Betis
Bitu = Meledak
Biwir = Bibir
Bobo = Tidur
Bobo = Lapuk
Boboko = Bakul
Bobos = Kentut
Bobotoh = Pendukung
Bodas = Putih
Bodo = Bodoh
Bodor = Lawak
Boga = Punya
Bojo = Isteri
Boloho = Bodoh
Bolokot = Kotor oleh
Lumpur
Bongoh = Lengah
Bosen = Bosan
Buah = Mangga
Budah = Buih
Budak = Anak
Bueuk = Burung Ahntu
Bujal = Udel
Bujangan = Jejaka
Bujur = Pantat
Buk-Bak = Obrak-Abrik
Buktos = Bukti
Buku = Buku
Bulan = Bulan
Bulao = Biru
Buleud = Bulat
Bumi = Rumah
Bungah = Gembira
Buni = Tersembunyi
Buntut = Ekor
Bureuteu = Gendut
Buru = Lekas
Buruan = Halaman rumah
Buruh = Upah
Burung = Gila
Butuh = Perlu
Butut = Jelek
Buyur = Anak Katak
C
Caah = Banjir
Caang = Terang
Cabak = Raba
Cabok = Tampar
Cacag = Cincang
Cadu = Tak pernah
Cagak = Cabang
Cageur = Sehat
Cai = Air
Cakcak = Cecak
Caket = Dekat
Calacah = Abu Rokok
Calakan = Rajin
Calana = Celana
Caletot / Kacaletot =
Keceplosan Ngomong
Calik = Duduk
Candak = Bawa, Ambil,
Bawa
Cangcang = Tambat
Cangked = Tambat
Cangkeng = Pinggang
Cangkurileung = Burung
Kutilang
Cape = Capai, Lelah
Capit = Jepit
Caram = Larang
Carang = Jarang
Carek = Larang
Careham = Geraham
Carengcang = Jarang
(barang di toko)
Careuh = Musang
Caringin = Beringin
Carios = Cerita
Carita = Cerita/Kisah
Caroge = Suami
Carpon (carita pondok) =
Cerpen (Cerita pendek)
Cawet = Celana Dalam
Cekap = Cukup
Ceker = Kaki (unggas)
Cempor = Lampu Minyak
Cenang = Bisul
Cengek = Cabai Rawit
Cengkat = Bangun (dari
duduk)
Centang = Sentil
Cepil = Telinga
Cerewed = Cerewet
Ceudeum = Mendung
Ceuk = Kata
Ceuli = Telinga
Ceumpal = Lap
Ceurik = Tangis / Menangis
Ciak = Anak Ayam
Ciduh = Ludah
Cikur = Kencur
Cilaka = Celaka
Cileuh = Belek / Kotoran
Mata
Cingceng = Gesit
Cingcin = Cincin
Cingir = Kelingking
Cingogo = Jongkok
Cipruk = Basah
Ciri = Tanda
Citak = Cetak
Ciwit = Cubit
Cobi = Coba
Coet = Cobek
Cokor = Kaki (binatang)
Cokot = Ambil
Colok = Jotos
Comel = Banyak Omong
Comot = Mengambil Sedikit
Congcorang = Belalang
Sembah
Coplok = Lepas / Terlepas
Cucuk = Duri
Cucunguk = Kecoa
Cukang = Jembatan
Cunihin = Genit (laki-laki)
Cupu = Kotak
Cureuleuk = Jeli
Cureuleuk = Berbinar (mata)
Curuk = Jari Telunjuk
D
Dadali = Burung Garuda
Daek = Mau
Dago = Tunggu
Dahar = Makan
Dahuan = Kakak Ipar
Dalapan = Delapan
Damang = Sehat
Damar = Lampu
Damel = Kerja
Damis = Pipi
Dampal = Telapak
Dangdan = Rias
Dangdos = Rias
Danget = Saat
Dangu = Dengar
Darehdeh = Ramah
Datang = Tiba / Sampai
Datang = Sampai
Dayeuh = Kota
De-et = Dangkal
Denge (kasar) = Dengar
Deudeuh = Sayang
Deui = Lagi
Deukeut = Dekat
Deuleu (kasar) = Lihat
Deungeun = Teman
Deungeunna = Lauk Pauk
Dewek (kasar) = Saya
Diajar = Belajar
Digjaya = Sakti
Dina = Pada / Di
Dines = Dinas
Dinten = Hari
Diuk = Duduk
Doja = Ganggu / Coba
Domba = Biri-biri
Dongkap = Tiba / Sampai
Du'a = Do'a
Dudukuy = Topi
Dugi = Tiba
Duit = Uang
Duka = Tidak Tahu
Dulur = Saudara
Dumasar = Berdasarkan
Dunungan = Majikan
Dunya = Dunia
Dupak = Senggol
Duriat = Perasaan Cinta
Duruk = Bakar
E
Eces = Jelas
Edeg = Stress, Gila, Pandir
E'e = Beol
Ekek = Burung Betet
Eleh = Kalah
Eleketek = Gelitik
Elmu = Ilmu
Embe = Kambing
Embung = Tidak Mau
Empang = Kolam
Emut = Ingat
Endah = Indah
Endeur = Bergetar
Endog = Telur
Enggal = Cepat
Enggeus = Sudah
Engke = Nanti
Enjing = Besok
Enjing = Pagi
Enjing-enjing = Pagi-pagi
Entog = Bebek
Entong = Jangan
Enya = Iya
Era = Malu
Etang = Hitung
Etangan = Hitungan
Eueut = Minum
Eujeung = Dengan
Euleum = Cukup
Eunteung = Cermin
Euntreup = Hinggap
Eurad = Jerat
Eureun = Berhenti
Eusi = Isi
G
Gabrug = Terkam
Gado = Dagu
Gaduh = Punya
Gajih = Lemah
Galengan = Pematang
sawah
Galeuh = Beli
Galing = Ikal
Galumbira = Bergembira
Galungan = Gumul /
Bergumul
Galur = Jalan
Gampang = Mudah
Gampil = Mudah
Gampleng = Tampar
Gancang = Cepat
Gandeng = Berisik
Gantar = Galah
Ganti = Ganti
Gapura = Gerbang
Garing = Kering
Garo = Garuk
Garong = Pencuri
Garwa = Istri
Gawe = Kerja
Gawir = Jurang
Gayor = Sangga
Gayot = Gantung
Gede = Besar
Gedong = Gedung
Gegel = Gigit
Geheng = Hangus
Gehgeran = Latah
Geleng = Gilas / Lindas
Gelo = Gila
Gelut = Berkelahi
Gembul = Lahap
Genep = Enam
Gentos = Ganti
Gepok = Tumpuk
Gering = Sakit
Gero / Ngageroan = Panggil
/ Memanggil
Getek = Geli
Geter = Getar
Getih = Darah
Getok = Jitak
Getol = Rajin
Geugeut = Sayang
Geulang = Gelang
Geuleuh = Jijik
Geulis = Jelita
Geumpeur = Gugup
Geuneuk = Lebam
Geunjleung = Tersiar
Geutah = Getah
Gigir = Sebelah / Samping
Gimir = Jerih
Girimis = Gerimis
Gitek = Goyang
Giwang = Anting
Godog = Rebus
Gogog = An-jing
Gohgoy = Batuk
Goreng = Jelek
Gorobag = Gerobak
Gugah = Bangun Tidur
Gugunungan = Bukit
Gugusi = Gusi
Guguyon = Humor
Guha = Goa
Gula = Gula
Guludug = Guntur
Gumbira = Gembira / Girang
Gumilang = Gemilang
Gumujeng = Ketawa
Gundam = Gigau
Gurilap = Gemerlap
H
Halabhab = Dahaga / Haus
Halimpu = Merdu
Halimun = Kabut
Halis = Alis
Halodo = Musim kering
Halu = Alu
Hambar = Tawar
Hampang = Ringan
Hampas = Ampas
Hamperu = Empedu
Hampura = Maaf
Hanaang = Dahaga / Haus
Handap = Bawah / Rendah
Haneut = Hangat
Hanjakal = Menyayangkan
Hanjelu = Sesal
Hanyir = Amis
Hapa = Hampa
Hapunten = Mohon maaf
Harangasu = Jelaga
Haratis = Gratis
Harep = Harap
Hareudang = Gerah
Hareup = Depan
Harewos = Bisik
Hariring = Dendang
Hariwang = Cemas
Harkat = Martabat
Harti = Arti
Hartos = Arti
Haseum = Asam (rasa)
Haseup = Asap
Haur = Bambu
Hawek = Loba
Hayam = Ayam
Hayang = Mau / Kepingin
Hayu = Ayo / Mari
He es = Tidur
Hejo = Hijau
Hemeng = Heran
Henteu = Tidak akan
Herang = Bening / Jernih
Hese = Susah
Heu euh = Iya
Heubeul = Dahulu
Heulang = Elang
Heuleut = Saat
Heureut = Menyempit
Heureuy = Gurau
Hideng = Rajin
Hidep = Kamu
Hideung / Hideung Lestreng
= Hitam / Hitam Legam
Hieum = Rindang
Hiji = Satu
Hilap = Lupa
Hileud = Ulat
Hilik = Awas
Hilir = Ilir
Hipu = Empuk / Lunak
Hirup = Hidup
Hitut = Kentut
Honcewang = Bimbang
Hoream = Malas
Hoyong = Mau / Ingin
Hu ut = Gabah
Hudang = Bangun Tidur /
Bangkit
Huis = Uban
Hujan = Hujan
Hulu = Kepala
Huma = Ladang
Huntu (kasar) = Gigi
Hurang = Udang
Hurung = Nyala
Hutang = Utang
Hyang / Sanghyang = Dewa
I
Ibak = Mandi
Iber = Kabar
Ibing = Menari
Ibu = Ibu
Ibun = Embun
Ical = Jual
Ical = Hilang
Icip = Cicip
Idek = Didekatkan
Ieu = Ini
Iga = Rusuk
Igel = Menari
Ijid = Jijik
Ilahar = Normal
Imah = Rumah
Imbit = Pantat
Impleng = Membayangkan
Imut = Senyum
Incer = Incar
Incok = Encok
Incu = Cucu
Indit = Pergi
Indung = Ibu
Inget = Ingat
Inggis = Gelisah
Ingkab = Ketiak / Ketek
Ingkig = Pergi meninggalkan
Ingon = Ternak
Injeum = Pinjam
Injuk = Ijuk
Inohong = Tokoh
Inteun = Intan
Ipis = Tipis
Iraha = Kapan
Irong = Lihat
Irung = Hidung
Ised = Geser
Isin = Malu
Istenan = Memperhatikan
Isteri = Wanita / Perempuan
Isuk = Besok
Isuk = Pagi
Isukan = Besok
Isuk-isuk = Pagi-pagi
Itu = Itu
Itung = Hitung
Iuh = Teduh
Iwal = Kecuali
J
Jaga = Kelak
Jagjag = Sehat
Jagong = Jagung
Jail = Jahil
Jajaka = Jejaka / Pemuda
Jajaten = Ilmu Kesaktian
Jalma = Manusia/orang
Jalmi = Manusia/orang
Jalu = Jantan
Jampana = Joli
Jampe = Mantera
Janari = Pagi Buta
Jandela = Jendela
Jangar = Pusing
Janggot = Janggut
Jangjang = Sayap
Jangji = Janji
Jangkorang = Tinggi Kurus
Jangkrik = Jangkrik
Jangkung = Tinggi (ukuran
tubuh)
Janten = Jadi
Japati = Merpati
Jaram = Kuman
Jarhiji = Jari Manis
Jarum = Jarum
Jauh = Jauh
Jawer = Janger Ayam
Jempling = Sepi / Sunyi
Jempol = Ibu Jari
Jenengan = Nama
Jero = Dalam
Jeung = Dan / Dan
Jibreg = Basah Kuyup
Jiga = Seperti
Jilid = Jilid
Jiwa = Jiwa
Jugjug = Tuju
Jujuluk = Gelar
Jujur = Jujur
Jumblah = Jumlah
Jumpalit = Salto
Jungkrang = Jurang
Juntrung = Menjadi
Juragan = Tuan
Juralit = Salto
Jurig = Hantu
Juru = Sudut
K
Ka = Ke
Ka Dieu = Ke Sini
Ka Ditu = Ke sana
Kabeh = Semua
Kabentar = Tersambar
Kabiri = Kebiri
Kabogoh = Kekasih
Kaca = Halaman (buku)
Kacida = Amat Sangat
Kade = Awas
Kadek = Sambit
Kadongdong = Kedongdong
Kadongkapan = Kedatangan
Kaduhung = Menyesal
Kaen = Kain
Kagoda = Tergoda
Kagungan = Punya
Kahatur = Kepada
Kai = Kayu
Kajabi = Kecuali
Kajajaden = Jejadian
(mahluk jadi-jadian)
Kakandungan = Hamil
Kalangkang = Bayangan
Kalapa = Kelapa
Kaleng = Aping
Kaler = Utara
Kalih = Juga
Kalong = Kelelawar
Kamar = Kamar
Kamari = Kemarin
Kampak = Kapak
Kampungan = Norak
Kandel = Tebal
Kanggo = Untuk
Kangkalung = Kalung
Kanyaho = Pengetahuan
Kaos Sangsang = Singlet
Kaping / Ping = Tanggal
Kapungkur = Dahulu
Kaput = Jahit
Karang = Tahi Lalat
Karaton = Istana
Kareueut = Manis Sekali
Kareunang = Gerah
Karunya = Kasian / Iba
Kasetrum = Tersengat Listrik
Kasuat-suat = Teringat-ingat
Katel = Wajan
Katuhu = Kanan
Kaula = Saya
Kawas = Seperti
Kawasa = Kuasa
Kawentar = Mashur
Kawih = Lagu
Kawilang = Terbilang
Kawit = Berasal
Kawon = Kalah
Kawung = Enau
Kayas = Merah Muda / Pink
Kebon = Kebun
Kecap = Kalimat
Kedul = Pemalas
Kelek = Keliak / Ketek
Kelenci = Kelinci
Kelir = Warna / Corak
Kembang = Bunga
Kempel = Kumpul
Kempelan = Perkumpulan
Kenca = Kiri
Kenging = Dapat
Kentel = Kental
Kenteng = Genteng
Kenyed = Hentak
Kenyot = Isap
Keok = Kalah
Kerek = Mendengkur
Kerekeb = Terkam
Kerepus = Topi
Keretas = Kertas
Kersa = Mau / Sanggup
Kesang = Keringat
Kesed = Sepet / Sepat
Keuheul = Jengkel / Geram
Keukeuh = Memaksa
Keukeup = Peluk
Keuneung = Tumit
Keupeul = Genggam
Keureut = Iris
Keusik = Pasir
Keuyeup = Kepiting Sawah
Kiat = Kuat
Kiceup = Kedip
Kidul = Selatan
Kieu = Begini
Kiih = Kencing
Kila-kila = Tanda-tanda
Kinca = Cairan gula aren
Kinten = Kira
Kinten-kinten = Kira-kira
Kintun = Kirim
Kirang = Kurang
Kiridit = Kredit
Kirik = Anak ******
Kiripik = Keripik
Kiruh = Keruh
Kitu = Begitu / Demikian
Kiwa = Kiri
Kiwari = Sekarang
Kiwari = Kini
Kobok = Memasukan
Tangan
Koceak = Jerit
Kojor = Meninggal / Mati
Kolor = Celana Dalam
Kolot = Tua
Komo = Apa Lagi
Konci = Kunci
Koneng = Kuning / Kunyit
Kongkorong = Kalung
Kored = Kais
Koret = Pelit / Kikir
Korong = Upil
Koropak = Bagian Dari
Koropok = Berlubang
Koropos = Keropos
Korsi = Kursi
Kosok = Gosok
Ku = Oleh
Kuar = Anak Kutu Rambut
Kuciwa = Kecewa
Kudu = Harus
Kueh = Kue
Kukupu = Kupu-kupu
Kulah = Kolam
Kulambu = Kelambu
Kulawarga = Keluarga
Kulawargi = Keluarga
Kulem = Tidur
Kulon = Barat
Kulub = Rebus
Kulutus = Gerutu
Kumaha = Bagaiman
Kumbah = Cuci
Kumeli = Kentang
Kumis = Kumis
Kunaon = Kenapa
Kuncen = Juru kunci
Kunyit = Jawawut
Kunyuk = Kera
Kuping = Dengar
Kurang = Kurang
Kuring = Saya
Kuris = Cacar
Kuru = Kurus
Kurung = Kandang Burung
Kurupuk = Kerupuk
Kusir = Kusir
Kusumah = Kesuma
Kutang = Bra
Kuya = Kura-kura
L
Laat = Telat
Lada = Pedas
Lahan = Tanah
Lain = Bukan
Lajeng = Kemudian /
Selanjutnya
Laki Rabi = Suami Istri
Lalab = Lalap
Lalaki = Laki-laki
Laleur = Lalat
Lali = Lupa
Laluasa = Leluasa
Lambar = Lembar
Lambey = Bibir
Lami = Lama
Lamokot = Belepotan
Lamot = Jilat
Lampah = Jalan yang
ditempuh
Lamping = Pinggir Gunur
Lampuyang = Lempuyang
Lamun = Jika / Bila
Lana = Abadi
Lanceuk = Kakak
Lancingan = Celana
Landong = Obat
Langgam = Lagu
Langit = Langit
Langki = Langka
Langkung = Lebih
Langlang, ngalanglang =
Langlang, melanglang
Langlayangan = Layang-
layang
Lantaran = Karena
Lantera = Lentera
Lauk = Ikan
Laun = Lambat
Lawas = Lama
Lawon = Kain
Layad / Layat = Jenguk
Layeut = Selalu Bersama
Layon = Kain
Layung = Lembayung
Le eh = Mencair
Lebar = Sayang
Lebet = Masuk
Lebu = Abu Gosok
Ledis = Habis tidak tersisa
Lega = Lebar / Luas
Leketek = Gelitik
Lekoh = Kental (kopi)
Lelepen = Cincin
Leleson = Istirahat
Lemah Cai = Tanah Air
Lembur = Desa / Kampung
Lemes = Halus
Lempeng = Lurus
Lengkah = Langkah
Lenglang = Cerah
Lengoh = Tidak Bawa Apa-
apa
Lentah = Lintah
Leot = Setrika
Lepat = Salah
Leres = Benar / Betul
Lesot = Lepas
Letah = Lidah
Letak = Jilat
Letoy = Lemah
Leuit = Lumbung
Leuleus = Lemas
Leumeung = Lemang
Leumpang = Jalan
Leungeun = Tangan
Leungit = Hilang / Lenyap
Leupeut = Lontong
Leutak = Lumpur
Leutik = Kecil
Leuweung = Hutan
Leuweung Geledegan =
Hutan Rimba
Leuwi = Kolam Pemandian
Leuwi = Lubuk
Leuwih = Lebih
Liang = Lobang
Liat = Alot
Lieuk = Toleh
Lieur = Pusing
Lila = Lama
Lilir = Bangun Tidur
Lima = Lima
Limpeuran = Lupa / Pelupa
Lindeuk = Jinak
Linggih = Tinggal / Berdiam
di / Duduk
Lini = Gempa
Lintuh = Gemuk
Lisa = Telur Kutu Rambut
Lisung = Alu
Loba = Banyak
Lonceng = Bel
Lodaya = Harimau
Loket = Dompet
Lolong = Buta
Lomari = Lemari
Londok = Bunglon
Longok = Kunjung
Losin = Lusin
Ludes = Habis tidak tersisa
Ludeung = Berani
Luhung = Tinggi (derajat)
Luhur = Tinggi / Atas
Luhureun = Diatas
Lukut = Lumut
Lumangsung = Terjadi
Lumpat = Lari
Luncat = Loncat
Lungguh = Pendiam
Lungsur = Turun
M
Madu = Madu
Maehan = Membunuh
Maenya = Masa
Mahiwal = Janggal / Tidak
Mungkin
Majeng = Maju
Maksad = Maksud / Hasrat
Makuta = Mahkota
Malengpeng = Lempar Batu
Males = Malas
Maling = Pencuri
Mamang = Paman
Mana = Mana
Manah = Hati
Manawi = Barangkali / Jika
Mandi = Mandi
Maneh = Kamu / Engkau
Manehna = Dia / Ia
Mangga = Silakan
Manggu = Manggis
Manggul = Pikul
Mangkukna = Kemarin Lusa
Mangrupa = Berupa
Mangsa = Saat
Mangsi = Tinta
Mantep = Mantap
Manuk = Burung
Maot = Meninggal dunia
Margi = Karena
Masang = Pasang
Masih = Masih
Mastaka = Kepala
Matak = Membuat / Akan
Matang = Seimbang
Mateni = Membunuh
Maung = Harimau
Mayit = Mayat
Medit = Kikir
Melak = Tanam
Mencrang = Berkilau
Mengkol = Belok
Mengpar = Lempar
Menta = Minta
Meong = Harimau
Meri = Itik
Meri = Bebek
Meser = Membeli
Metot = Tarik
Meumpeun = Menutup
Mata
Meunang = Menang
Miceun = Buang
Mieling = Mengenang
Milu = Ikut
Mimiti = Mulai
Minantu = Menantu
Mindeng = Sering / Kerap
Mios = Berangkat / Pergi
Mitoha = Mertua
Modol = Beol
Mojang = Gadis /
Perempuan
Molelel = Asin Sekali
Moncorong = Terik
(matahari)
Mondok = Inap / Tidur
Mongkleng = Gulita
Mo-nyet = Kera
Moro = Buru
Motekar = Kreatip
Muhun = Iya
Muka = Buka
Mulih = Pulang
Mumuncangan = Mata Kaki
Muncrat = Mancur
Munding = Kerbau
Mung = Cuma / Hanya
Munggaran = Pertama
Murag = Jatuh
Murangkalih = Anak Kecil
Muriang = Demam
Muringkak = Merinding
Mutu = Ulekan
Mutuskeun = Memutuskan
N
Naek = Naik
Namba = Menimba
Nam = Nama
Namung = Tetapi
Nangkarak = Terlentang
Nangkring = Mejeng /
Nongkrong
Nangkuban = Telungkup
Nangtung = Berdiri
Naon = Apa
Narpati = Raja
Nawis = Menawar
Neda = Makan
Nembe = Barusan / Baru
saja
Nene = Nenek
Nerekel = Panjat
Ngabolekerkeun =
Membuka Rahasia
Ngadeg = Berdiri
Ngadegdeg = Menggigil
Ngadegkeun = Mendirikan
Ngagaleong = Oleng
Ngageol = Bergoyang
Ngagitek = Menari
Ngahodhod = Menggigil
Ngalamun = Melamun
Ngalangkung = Lewat
Ngapung = Terbang
Ngaran = Nama
Ngarasa = Merasa
Ngareuah-reuah =
Menyemarakan
Ngarogahala = Membunuh
Ngawitan = Mulai
Ngenaan = Mengenai
Ngendong = Menginap
Ngeunah = Ngeunah
Ngijih = Musim hujan
Ngimpleng = Mengingat
Nginum = Minum
Ngomong = Bicara
Ngora = Muda
Ngorondang = Merangkap
Nincak = Injak
Nikah = Kawin
Ningal = Lihat / Melihat
Nini = Nenek
Notog = Meluncur
Notog = Todong
Nuju = Sedang
Numpak = Menaiki
Nyaah = Sayang
Nyaeta = Yaitu / Ialah
Nyaho = Tahu
Nyakclak = Titik Air
Nyalukan = Panggil /
Memanggil
Nyambat = Memanggil
Nyangkrung = Menggenang
Nyangsang = Tersangkut
Nyaram = Melarang
Nyarek = Melarang
Nyarios = Bicara
Nyere = Lidi
Nyeri = Sakit
Nyeuneu = Berapi=api
Nyeureud = Menyengat
(lebah)
Nyeuseuh = Mencuci Baju
Nyiksenan = Menyaksikan
Nyiruan = Lebah
Nyiwit = Cubit
Nyongcolang = Terbaik
Nyumput = Sembunyi
Nyuruput = Meminum /
Seruput
O
Oge = Juga
Ogo = Manja
Olo-olo = Kolokan
Olok = Kebanyakan
Ombak = Gelombang
Ondang = Undang
Ondangan = Undangan
Ongkoh = Katanya
Ongkos = Tarip
Opat = Empat
Oray = Ular
Orok = Bayi
P
Pacabakan = Pegangan /
Pekerjaan
Pacilingan = WC di atas
kolam
Pacul = Cangkul
Padaharan = Perut
Paeh = Meninggal / Mati
Pageto = Besok Lusa
Pahatu = Piatu
Pahatu Lalis = Yatim piatu
Pait = Pahit
Pajaratan = Kuburan
Pakarangan = Halaman
rumah
Pake = Pakai
Palangkakan =
Selangkangan
Palastik = Plastik
Palay = Mau
Palid = Hanyut
Paling = Curi
Palu = Palu / Martil
Pamajikan = Isteri
Pamarentah = Pemerintah
Pameget = Laki-laki
Pameunteu = Wajah
Panangan = Tangan
Panata Harta = Bendahara
Panceg = Teguh
Pancen = Tugas
Paneunggeul = Pemukul
Pangambung = Hidung
Panganten = Pengantin
Pangaos = Harga
Panitik = Penitih
Panon = Mata
Panonpoe = Matahari
Panto = Pintu
Pantrang = Tak pernah
Panyawat = Penyakit
Paok = Curi
Papada = Sesama
Papah = Jalan
Papatong = Capung
Papay = Telusuri
Papendak = Bertemu
Parabot = Peralatan
Paranti = Untuk (kegunaan)
Parantos = Sudah
Paras = Cukur
Parawan = Gadis / Perawan
Pareum = Padam
Paria = Pare
Parin = Serah / Memberikan
Parung = Jeram
Pasagi = Persegi
Pasanggiri = Lomba
Pasea = Bertengkar
Pasini = Janji
Pasir = Bukit
Pasisian = Kota Pinggiran
Patali = Berkaitan
Patlot = Pensil
Patuangan = Perut
Patut = Tampang
Pawon = Dapur
Payun = Depan
Pecut = Cambuk
Pedes = Lada
Pegek = Pesek
Pek = Silakan
Pelak = Tanam / Menanam
Pelem = Gurih
Pelesir = Piknik
Pelong = Tatap
Pelor = Peluru
Pendak = Bertemu
Pengker = Belakang
Pengkol / Mengkol = Belok /
Membelok
Pengkolan = Belokan
Pengpar = Larikan ke
sebelah
Peot = Kurus
Percanten = Percaya
Perhatosan = Perhatian
Perkara = Hal / Perihal
Perkawis = Hal / Perihal
Persaben = Tukang Minta-
minta
Peryogi = Perlu
Pesak = Saku
Pesek = Kupas
Peser = Beli
Peso = Pisau
Pestol = Pistol
Peuncit = Gorok
Peunteun = Nilai
Peura = Serak / Parau
Peureum = Pejam
Peureut = Peras
Peurah = Bisa Ular
Peurih = Pedih
Peuting = Malam
Peuyeum = Tape
Pi = Bakal
Pias = Pudar
Piceun = Buang
Pidang = Menampilkan
Piding = Sekat
Piit = Pipit
Pikeun = Untuk / Teruntuk
Pilari = Cari
Pilih = Memilih
Pinarep = Payudara
Pingping = Paha
Pingpong = Tenis Meja
Pinton = Tayang
Pinter = Pintar
Pipir = Samping Rumah
Pirak = Cerai
Piraku = Masa
Pireu = Bisu
Pisan = Sekali / Amat /
Sangat
Poe = Hari
Poe = Jemur
Poek = Gelap
Poho = Lupa
Pondok = Pendek
Pribados = Pribadi / Saya
Sendiri
Pribumi = Tuan rumah
Pulisi = Polisi
Pulpen = Ballpoin
Pun Buang = Ibu
Punten = Maaf / Permisi
Pupuhu = Pemimpin/Ketua
Pupus = Meninggal
dunia/mati
Pupus = Meninggal dunia
Pupus = Hapus
Purun = Jadi = Jadi
Purunyus = Genit
Puseur = Tengah
Putra = Anak
R
Rada = Agak
Ragaji = Gergaji
Ragrag = Jatuh
Raheut = Luka
Rahul = Bohong
Rahul = Bohong
Rajin = Giat
Raka = Kakak
Raket = Intim
Raksukan = Baju / Pakaian
Rama = Bapak
Rambut = Rambut
Rame = Ramai
Ramo = Jari
Rampak = Gabung /
Bersama-sama
Rampung = Beres
Rampus = Rakus
Ranca = Rawa
Rancucut = Basah Kuyup
Randa = Janda
Randa Bengsrat = Janda
Kembang
Ranggeum = Cengkram
Rangu = Renyah
Raos = Enak
Raraosan = Perasaan
Raray = Wajah / Muka
Rawayan = Jembatan
Reang = Riuh
Receh = Uang Kecil
Regot = Seruput
Rehe = Rese
Rencang = Teman
Rengkog = Berhenti Tiba-
tiba
Rengkuh = Hormat
Rengse = Selesai
Repeh = Hening
Reueuk = Awan
Reueus = Bangga
Reuma = Jari
Reuneuh = Hamil
Reungit = Nyamuk
Reuwas = Terkejut
Rewog = Lahap
Reyod = Reot
Rikrik = Hemat
Ringkes = Ringkas
Ringkid = Bawa
Ririwa = Hantu
Rohangan = Ruangan
Rompo = Jompo / Renta
Rorompok = Rumah
Ruhay = Bara Api
Ruksak = Rusak
Rumaos = Merasa
Rumbah = Kumis
Rungsing = Ruwet
Runtah = Sampah
Rupa = Macam / jenis
Rupa-rupa = Aneka
Rupi = Macam/jenis
Rusiah = Rahasia
Rusuh = Terburu-buru
S
Sabalikna = Sebaliknya
Sabaraha = Berapa
Sabet = Sambit
Sadaya = Semua
Saderek = Saudara
Sae = Bagus
Saeutik = Sedikit
Saha = Siapa
Sajabina = Kecil
Sakalor = Ayan
Saladah = Seladah
Salaki = Suami
Salapan = Sembilan
Salatu = Uban
Salawe = Dua Puluh Lima
Salempang = Kuatir
Salira (awak) = Badan
Samak = Tikar
Sambel = Sambal
Sami = Sama
Sampak = Sudah Ada
Sampean = Kaki
Sampeur = Ajak
Sampurasun = Permisi
Sanes = Bukan
Sanggem = Sanggup
Sangka = Duga
Sangki = Duga
Sapagodos = Setuju
Sapalih = Sebagian
Sapatu = Sepatu
Sapertos = Seperti
Saprak = Semenjak
Sapuluh = Sepuluh
Sarakah = Tamak / Serakah
Sare = Tidur
Sarebu = Seribu
Sareng = Dan / Dengan
Sarimbit = Sekeluarga
Sarua = Sama
Sarupaning = Semacam
Sasab = Tersesat
Sasak = Jembatan
Sasapu = Menyapu
Sasih = Bulan
Satia = Setia
Sato = Binatang
Saung = Gubuk
Saur = Kata
Sawang = Bayang
Sawareh = Sebagian
Sayang = Sarang
Sayogi = Sedia
Sebat = Sebut
Seep = Habis
Segut = Semangat
Sejen = Lainnya
Selap = Sisip
Semah = Tamu
Sendal = Sendal
Sentak = Gertak / Hardik
Sepen = Kamar tidur
Sepuh = Tua
Serab = Silau
Serat = Surat
Seren = Serah
Sering = Kerap
Sesa = Sisa
Sesah = Susah
Seubeuh = Kenyang
Seueur = Banyak
Seukeut = Tajam
Seuneu = Api
Seungit = Wangi / Harum
Seupah = Sepah / Ampas
Seupan = Kukus
Seureud = Sengat
Seureuh = Sirih
seuri = Senyum / Tertawa
Seuseup = Hisap
Sia (kasar) = Kamu
Siang = Siang
Sieun = Takut
Siga = Seperti
Sihung = Taring
Siki = Biji
Siluman = Hantu
Simeut = Belalang
Simpang = Mampir
Simpe = Sunyi
Simpen = Simpan
Sinareng = Dengan
Sindang = Mampir
Sirah = Kepala
Siram = Mandi
Sireum = Semut
Sirik = Iri
Situ = Telaga / Danau
Soak = Kaget
Soang = Angsa
Sobat = Sahabat
Soca = Mata
Sologoto = Ceroboh
Solokan = Parit
Someah = Ramah-tamah
Sono = Rindu
Sonten = Sore
Sora = Suara
Soweh = Sobek
Sowek = Sobek
Suan = Keponakan
Sugan = Jika
Suku = Kaki
Sumanget = Semangat
Sumping = Datang / Tiba
Sumuhun = Iya betul
Sungut = Mulut
Supa = Jamur
Supata = Sumpah
Surak = Sorak
Sureum = Kabur
Susu = Payudara
Susukan = Sungai
T
Taar = Dahi / Jidat
Tabuh = Jam
Tajug = Surau
Taktak = Pundak
Talaga = Telaga / Danau
Taliti = Cermat
Tambelar = Durhaka
Tambih = Tambah
Tamper = Endap
Tampik = Tolak
Tampiling = Tampar
Tamu = Tamu
Taneuh = Tanah
Tanggara = Kabar
Tanggay = Kuku
Tangkal = Pohon
Tangkeup = Rangkul
Tangkub = Tengkurap
Tanpadaksa = Cacat
Tapak = Jejak
Taraje = Tangga Bambu
Taraju = Bahu
Tarang = Jidat / Dahi
Tarekah = Usaha
Tarik = Keras (suara)
Tarik = Cepat (lari)
Taros = Tanya
Tarumpah = Sandal
Tatamu = Tamu
Tatangga / Tatanggi =
Tetangga
Tatih = Berdiri
Tatu = Luka
Taun = Tahun
Taun = Tahun
Tawis = Tanda (tangan)
Teang = Cari
Tebih = Jauh
Tegal = Lapang
Tegalan = Tanah Lapang
Tehel = Tegel
Teke = Jitak
Tembang = Lagu
Tembong = Kelihatan
Tempo = Lihat
Tengek = Leher
Tengen = Kanan
Tengtrem = Damai
Tenjo = Lihat
Tepang = Jumpa
Tepas = Teras
Tepung = Jumpa
Terang = Tau
Teras = Kemudian
Tere = Tiri
Teteh = Kakak perempuan
Teu = Tidak
Teuas = Keras
Teuing = Tidak Tau
Teuleum = Selam
Teuneung = Berani
Teunggeul = Pukul
Ti = Dari
Tiasa = Bisa
Tihang = Tiang
Tiis = Dingin
Tijalikeuh = Terpeleset
Tikoro = Tenggorokan
Tilar Dunya = Meninggal
dunia
Tilas = Bekas
Tilik = Teliti
Tilu = Tiga
Timanten = Dari Mana
Timburu = Cemburu
Tincak = Injak
Tinggal = Lihat
Tipung = Tepung
Tiris = Dingin (suhu udara)
Tisaprak = Sejak / Semenjak
Tisoleda = Terpeleset
Titadi = Dari Tadi
Tiwu = Tebu
Tojos = Tusuk
Tonggoh = Tempat di atas
Tonggong = Punggung
Torek = Tuli
Torowongan = Terowongan
Tuang = Makan
Tuar = Tebang
Tubruk = Tabrak
Tujuh = Tujuh
Tukang = Belakang
Tulale = Belalai
Tulung = Tolong
Tumbak = Tombak
Tumbila = Kutu Busuk
Tunduh =
Kantuk....Mengantuk
Tundung = Usir
Tunggara = Sedih / Merana
Tungtung = Ujung
Tutung = Hangus
Tuur = Lutut / Dengkul
U
Ucing = Kucing
Udag = Kejar
Udur = Sakit
Ulah = Jangan
Ulem = Undang
Ulin = Main
Umur = Usia
Unggal = Tiap
Unggeuk = Manggut
Ungkluk = WTS
Uninga = Tau
Upami = Jika
Urang = Saya
Urut = Bekas
Usik = Gerak
Utami = Utama
Uyah = Garam
W
Wadul = Bohong
Wahangan = Sungai / Kali
Waja = Baja
Waktos = Waktu
Walagri = Sehat
Waler = Jawab
Walirang = Belerang
Walungan = Sungai
Waluya = Sehat
Wanara = Mo-nyet
Wanci = Waktu
Wangsul = Pulang
Wangun = Bangun
Wani = Berani
Wanoh = Kenal
Wanoja = Gadis / Remaja
Wantun = Sanggup
Waos = Gigi
Waragad = Biaya
Wareg = Kenyang
Warsi = Tahun
Wartos = Warta
Waruga = Badan
Wasta = Nama
Wasuh = Cuci
Watek = Watak
Wates = Batas
Wawacan = Legenda
Wawar = Memberi Kabar
Wawasan = Hikayat
Wawuh = Kenal
Wayah = Waktu
Wedak = Bedak
Weduk = Kebal
Wegah = Enggan
Welas = Sayang
Wengi = Malam
Wetan = Timur
Wetis = Betis
Weuteuh = Baru
Widang = Bidang
Widi = Ijin
Wijaksana = Bijaksana
Wilangan = Bilangan
Wilujeng = Selamat
Wilujeng Enjing = Selamat
Pagi
Wilujeng Siang = Selamat
Siang
Wilujeng Sonten = Selamat
Sore
Wilujeng Wengi = Selamat
Malam
Winojakrama = Lomba
Wios = Biar
Wungkul = Hanya / saja
Wuruk = Mengajar
Wuwung = Atap
Y
Yen = Bahwa
Yuswa = Usia
INDO - SUNDA
A
Abu = Kekebul
Abu Rokok = Calacah
Ada = Aya
Adalah = Nyaeta
Adik = Rai, Adi, Pun Adi
Air = Cai
Ajar = Wuruk, Atik ; Belajar
= Diajar ; Ajaran = Wurukan,
Atikan
Akan = Bade, Arek
Akan = Bakal
Alis = Halis
Alis = Halis = Kening
Anak = Budak, Murangkalih
Anak Adik = Suan
Anak Kakak = Alo
Anak Kecil = Budak Leutik,
Murangkalih
Aneh = Aheng
Angsa = Soang
An-jing = Gogog
Apa = Naon ; Mau Apa =
Bade Naon, Erek Naon
Api = Seuneu
Asam = Haseum, Asem
(Benda)
Asin = Asin
Asin Sekali = Molelel
Atas = Luhur
Ayam = Hayam
B
Ba-bi hutan = Bagong
Badan = Awak, Waragad
Bagian = Bagean
Bagus = Sae, Alus
Bahagia = bagja
Bahu = Taraju, Pundak,
Taktak
Baju = Raksukan, Anggoan,
Acuk
Ballpoin = Pulpen
Bambu = Awi/Haur
Bangun Tidur = Gugah,
Hudang (bahasa kasar)
Bantu = Bantos ; Bantuan =
Bantosan ; Membantu =
Ngabantos, Ngabantuan
Bapak = Pun Bapa, Tuang
Rama
Baru = anyar
Barusan = Nembe, Bieu,
Karek Bieu
Batas = Wates
Batu = Batu
Batu Kapur = Apu
Bawah = Handap
Bayangan = Sawangan
Bayang-bayang =
Kalangkang
Bayi = Orok
Bebek = Entog
Begitukah = Baruk
Bekas = Tilas, Urut
Belakang = Pengker, Tukang
Belalang = Simeut
Belalang Sembah =
Congcorang
Benar = Leres, Bener
Beol = E'e', Miceun, Modol
Berangkat = Mios, Angkat,
Indit
Berapa = Sabaraha
Berapi-api = Nyeuneu
Berasal dari mana = Kawit
timana / kawit timanten
Berbinar-binar (mata) =
Cureuleuk
Berdasarkan = Dumasar
Bergembira = galumbira
Bergoyang = Ngageol,
Ngagitek
Berkaitan = Patali
Berkelahi = Gelut
Berkilau = Mencrang
Besar = Ageung, Gede,
Badag
Besi = Beusi
Besok = Enjing, Isuk
Besok Lusa = Pageto
Betet = Ekek
Betis = Bitis, Wetis
Bibir = Lambey, Biwir
Bidang = Widang
Bilangan = Wilangan
Bintang = Bentang
Biru = Bulao
Bisa = Tiasa
Bisa kenalan gak = Tiasa
wanoh teu
Bodoh = Bodo, Boloho
Bra = Kutang, Beha
Buka = Muka
Bukan = Sanes, Lain
Bukit = Gugunungan
Bulan = Sasih (Almanak),
Bulan
Bulan Sabit = Bulan Sapasi
Bumi = Dunya
Burung = Manuk
Burung Hantu = Bueuk
C
Cabang = Cagak
Cabe = Cabe
Capung = Papatong
Cari = Teang, Pilari, Neang ;
Mencari = Milari, Neangan
Celana = Lancingan, Calana
Celurit = Arit
Cicak = Cak cak
Coba = Cobi ; Mencoba =
Nyobian, Nyobaan,
Ngajaran
Cobek = Coet
Cubit = Ciwit
Cuci = Wasuh, Ngumbah
Cuci Baju = Nyeuseuh
Cuci Piring = Kukumbah
Piring
Cukup = Cekap
Cuma/Saja = Mung, Ngan
D
Dada = Dada, Payun
Dagu = Gado, Angkeut
Dahaga = hanaang
Dahi = Taar, Tarang
Danau = Situ
Dari = Ti
Dari Tadi = Titadi
Darimana = Kawit,
Timanten
Datang = Dongkap,
Sumping, Mulang, Balik
(bahasa kasar)
Dekat = Caket, Deukeut
Delapan = Dalapan
Dengan = Sareng, Eujeung
Depan = Payun, Hareup
Desa = Lembur
Dia = Manehna
Dikesampingkan =
Disingkahkeun
Dingin = Tiis (benda), Tiris
(suhu)
Dompet = Loket
Dua = Dua
Dua Belas = Dua Belas
Dua Puluh Lima = Salawe
Duda = Duda
Dulu = Heubeul ; Dahulu =
Baheula
Dunia = Dunya
E
Elang = Heulang
Elus = Usap
Empat = Opat
Enam = Genep
G
Gabung = Rampak
Gadis = Parawan
Garam = Uyah
Garuda = Dadali
Garuk = Garo
Gatal = Ateul
Geli = Getek
Gelitik = Eleketek
Gembira = Gumbira
Gemuk = Bayuhyuh
Gerah = Hareudang,
Kareunang
Gergaji = Ragaji
Gerobak = Gorobak
Gigi = Waos, Huntu
Gila = Gelo, Teu Eucreug
Golok = Bedog
Gula = Gula
H
Habis = Seep, Beak ;
Menghabiskan =
Nyeepkeun, Meakeun
Hangat = Haneut
Hari = Dinten, Poe
Harimau = Maung
Hebat = Edun
Hewan = Sasatoan
Hidung = Pangambung,
Irung
Hijau = Hejo
Hisap = Seuseup
Hitam = Hideung
Hitam Legam = Hideung
Lestreng
Huruf = Aksara
Hutan = Leuweung
Hutan Gundul = Leuweung
Carengcang
Hutan Rimba = Leuweung
Geledegan
I
Ibu = Pun Biang, Indung
Ibu Jari = Jempol
Ijin = Widi ; Diijinkan =
Diwidian
Ikan = Lauk
Ilmu = Elmu
Ingat = emut/inget
Ingin = Hoyong, Palay,
Hayang
Ingkar Janji = Jangji Sulaya
Istri = Garwa,Pun Bojo,
Pamajikan
Itik = Meri
Itu-itu juga = Eta-eta keneh
Iya = Muhun, Sumuhun
J
Jadi = Janten ; Sedang
Terjadi = Lumangsung
Jahil = Jail
Jahit = Kaput ; Menjahit =
Ngaput
Jalan (benda) = Galur
Jalan (kerja) = Papah,
Leumpang
Jam Berapa = Tabuh
Sabaraha
Jam berapa sekarang =
Tabuh sabaraha ayeuna
Janda = Randa
Janda Kembang = Randa
Bengsrat
Janji = Jangji
Jari = Ramo
Jari Manis = Jarhiji
Jari Telunjuk = Curuk
Jari Tengan = Panengah
Jauh = Tebih
Jelas = Eces ; Menjelaskan =
Ngaceskeun
Jelek = Awon, Butut
Jemari = Ramo, Reuma
Jendela = Jandela
Jengkel = Keuheul
Jepit = Capit
Jidat = Tarang, Taar
Jijik = Geuleuh
Jilat = Letak, Lamot
Jitak = Teke
Jurang = Gawir
K
Kabarnya gimana baik =
Kumaha damang
Kaget = Soak, Reuwas
Kain = Layon, Kaen
Kakak = Raka, Lanceuk, Pun
Lanceuk
Kakak Ipar = Dahuan
Kakek = Aki
Kaki = Sampean, Suku
Kalah = Kawon, Eleh, Keok
Kalian = Aranjeun, Maraneh
Kambing = Embe
Kami/Kita = Urang
Kamu = Anjeun, Hidep,
Maneh (bahasa kasar)
Kanan = Katuhu
Kandang = Kurung
Kapan = Iraha
Karet Penghapus =
Panghapus
Kasian = Karunya, Deudeuh
Katak/Kodok = Bangkong
Kawin = Nikah
Kayak/Seperti = Siga
Kayaknya = Sigana
Kayu = Kai
Kebahagiaan = kabagjaan
Kecil = Alit, Leutik
Kecoa = Cucunguk
Kelakar = Ngabodor
Kelingking = Cingir
Keluarga = Kulawarga
Kemarin = Kamari
Kemarin Lusa = Mangkukna
Kemauan = Kahoyong,
Kahayang
Kenyak = Wareg
Kepala = Mastaka, Hulu,
Sirah
Keras = Teuas ; Mengeras =
Ngabagel, Neuasan
Kerbau = Munding
Keringat = Kesang
Kerja = Damel, Gawe ;
Pekerjaan = Padamelan,
Pagawean
Kertas = Keretas
Kesana = Kaditu
Kesini = Kadieu
Ketek = Kelek, Ingkab
Ketel = Katel
Ketika/Saat = Basa, Waktos
Kira-kira = Kinten-kinten
Kiri = Kenca
Kolam Ikan = Balong
Kolam Lumpur = Leuwi
Kota = Dayeuh
Kota Pinggiran = Pasisian
Kucing = Ucing
Kuku = Kuku, Tanggay
Kumis = Kumis, Rumbah
Kuning = Koneng
Kunyit = Koneng
Kupu kupu = Kukupu
Kura-kura = Kuya
Kurang = Kirang
Kursi = Korsi
Kurus = Peot
Kutilang = Cangkurileung
Kutu busuk = Tumbila
L
Lagu = Tembang, Kawih,
Langgam
Lain = Sanes, Sejen
Lainnya = Sejena
Lalat = Laleur
Lama = Heubeul (barang),
Lami, Lila
Lapang = Tegal
Lapangan = Tegalan
Lapar = lapar
Lari = Lumpat
Layang-layang =
Langlayangan
Lebih = Langkung, Leuwih ;
Melebihi = Alabatan
Leher = Tengek, Beuheung
Lemah = Leuleus
Lemari = Lomari, Almari
Lempar = Baledog
Lidah = Letah
Lihat = Ningal , Tempo ;
Kelihatan = Katembong
Lima = Lima
Luas = Lega
Lucu = Pikaseuriuen
Lumpur = Leutak
Lupa = Hilap
Lutut = Tuur
Lutut = Tuur = Dengkul
M
Maaf = Hapunten, Hampura
Main = Ameng, Ulin
Makan = Tuang (untuk
orang lain) , Neda (untuk
diri sendiri), Dahar (bahasa
kasar)
Malam = Wengi / Peuting
Malas = Hoream
Mancung = Bangir
Mandi = Ibak, Mandi
Manis = Amis
Manis Sekali = Kareueut
Masa = Maenya, Piraku
Masalah = Perkawis, Mas
alah
Masih ada = Aya Keneh
Mata = Soca, Panon
Mata Hari = Panon Poe
Mata kaki = Mumuncangan
Mau = Hoyong, Kersa
Mau makan dengan saya =
Kersa tuang sareng abdi
Mau Menanyakan = Bade
tumaros
Melamun = Ngimpleng,
Ngalamun
Melarang = Nyaram, Nyarek
Membangun = Ngawangun
Membuka Rahasiah =
Ngabolekerkeun
Memutuskan = Mutuskeun
Menakut-nakuti =
Nyingsieunan
Menang = Kenging,
Meunang
Menantu = Minantu
Menanyakan = Naroskeun,
Tumaros
Mencair = Le eh
Mengenai = Ngenaan
Mengenang = Mieling
Menggaruk = Gagaro,
Ngagaro
Menggigil = Ngadegdeg,
Ngahodhod
Menginap = Mondok
Mengingat = ngemut
Menjawab = Ngawaler
Menunggu = Ngantosan,
Ngadagoan
Menyaksikan = Nyiksenan
Menyerupai =
Mangrupakeun
Menyesal = Kaduhung
Merah = Beureum
Merasa = Rumaos, Ngarasa
Merasa = Rumaos, Ngarasa
Merayakan = Ngareah-
reuah
Mereka = Maranehna
Merem = Peureum
Merinding = Muringkak
Merpati = Japati
Mertua = Mitoha
Merupakan = Mangrupa
Minum = Eueut, Nginum
Mo-nyet = Wanara
Muda = Anom, Ngora
Mudah = Gampil, Babari,
Enteng, Gampang
Mungkin = Panginten,
Meureun
N
Naik = Naek ; Menaiki =
Nerekel
Nama = Nami, Wasta,
Ngaran
Namanya Siapa = Namina
Saha
Nangis = Ceurik
Narik = Metot
Nenek = Nini
Ngantuk = Tunduh
Ngilu = Linu
Ngomong = Nyarios
Nyala = Hurung
Nyamuk = Reungit
Nyanyi = Ngalanggam,
Ngawih
Nyapu = Sasapu
P
Padam = Pareum
Pagi = Enjing-enjing, Isuk-
isuk
Pagi Buta = Janari
Paha = Pingping
Panas = Panas
Panjang = Panjang
Pantat = Imbit, Bujur
Parit = Solokan
Pasir = Keusik
Payudara = Susu, Pinarep
Pelangi = Layung
Peluk = Keukeup ; Dipeluk =
Dikeukeupan
Pematang Sawah =
Galengan
Pemerintah = Pamarentah
Pemukul = Paneunggeul
Pendek = Beke, Pendek (
Ukuran tubuh )
Pendek = Pondok
Pengantin = Panganten
Penitih = Panitik
Pensil = Patlot
Penyakit = panyawat
Pepohonan = Tatangkalan
Peralatan = Parabot
Perasaan = Raraosan
Pergi = Angkat, Mios, Indit
Perjaka = Bujangan
Perkenalkan = Nepangkeun
Permisi = Punten
Perut = Patuangan,
Beuteung
Pesek = Pegek
Piknik = Pelesir
Pinggang = Cangkeng,
Angkeng
Pinggiran Rumah = Pipir
Pintar = Pinter
Pintu = Panto
Pipi = Damis, Pipi
Pipit = Piit
Pisau = Peso
Plastik = Palastik
Pohon = Tangkal
Polisi = Pulisi
Pria = Pameget, Lalaki
Pukul = Teunggeul
Pulang = Mulih, Uih, Balik
Punggung = Tonggong
Pusat = Puseur
Putih = Bodas
R
Rambut = Buuk
Rangkul = Tangkeup
Rawa = Ranca
Rawit = Cengek
Remaja = Wanoja, Rumaja
Rias = Dandan
Ribut = Pasea
Rindang = Hieum
Ruangan = Rohangan
Rumah = Rorompok, Bumi,
Imah
Ruwet = Rungsing
S
Sahabat = Sobat
Sahabat Dekat = Sobat Dalit
Sakit = nyeri, Kasakit ;
Penyakit = Panyakit
Salah = Lepat, Teu Leres
Sama = Sami, Sarua ;
Sesama = Papada
Sambal = Sambel
Sambat = Nyambat
Sambit = Sabet, Kadek
Sampah = Runtah
Sana = Ditu ; Sebelah Sana =
Palih Ditu
Sandal = Sendal
Sandal Jepit = Sendal Capit
Sandar ber-hak = Kelom
Sapu Ijuk = Sapu Injuk
Sapu Lidi = Nyere
Saring = Ayak
Saringan = Ayakan
Satu = Hiji
Satu Juta = Sajuta
Satu Ribu = Sarebu
Saudara = Baraya, Dulur
Saya = Abdi, Kuring, Urang,
Uing, Aing
Sayang = nyaah
Sayap = Jangjang
Sebagian = Sapalih, Sawareh
Sebaliknya = Sabalikna
Sebelah = Sapalih, Sabeulah
Sebelahan = Gigireun
Sebelas = Sabelas, sawelas
Sebut = Nyebat
;Menyebutkeun =
Nyebatkeun
Sedang = Nuju
Sedang sakit = udur
Sedih = tunggara
Sehat = Walagri
Sekarang = Ayeuna
Selangkangan =
Palangkakan
Selokan/Parit = Solokan
Semacam = Sarupaning
Semangat = Sumanget
Sembilan = Salapan
Sempit = Heureut
Semua = Sadaya, Kabeh
Semut = Sireum
Senang = bungah
Sepatu = Sapatu
Sepuluh = Sepuluh
Sepuluh Ribu = Sapuluh
Rebu
Serak (suara) = Peura
Seratus = Saratu
Seratus Ribu = Saratus Rebu
Seribu = Sarebu
Siang = Siang, Beurang
Siapa = Saha
Silakan = Mangga
Silau = Serab
Singlet = Kaos Sangsang
Sini = Dieu ; Sebelah Sini =
Palih Dieu
Sisa = Sesa ; Menyisakan =
Nyesakeun
Sisi = Gigir
Sobek = Soweh, Sowek
Sore = Sonten
Suami = Caroge, Salaki
Sudah = Parantos, Atos,
Enggeus
Sudah Lama tinggal di sini =
Tos lami linggih di dieu
Sudah makan belom = Tos
tuang teu acan
Sungai = Susukan
Susah = Sesah, Hese
T
Tadi = Tadi
Tahi Lalat = Karang
Takut = Sieun
Tampar = Cabok, Gampleng,
Tampiling
Tanah = Taneuh
Tanah Lapang = Tegalan
Tanda = Tanda ;
Menandakan = Nandakeun
Tangan = Panangan,
Leungeun
Tangga Bambu = Taraje
Tapian = Nyiru
Tau = Terang, Uninga,
Nyaho
Tegel = Tehel
Teguh = Panceg
Telapak Tangan = Dampal
Leungeun
Telat = Laat
Telinga = Cepil, Ceuli
Teman = Rerencangan,
Babaturan
Temu = Pendak, manggih ;
Ketemu = Kapendak,
Kapanggih
Tentang = Perkawis
Teras = Tepas
Terbaha-bahak = Nyakakak,
Ngabarakatak
Terbaik = Nyongcolang
Tergoda = Kagoda
Teringat-ingat = Kasuat-suat
Terkam = Kerekeb, Gabrug
Terkena Petir = Kabentar
Gelap
Termasuk = Kalebet, Kaasup
Tersengat Listrik = Kasetrum
Tersenyum = Imut
Tersesat = Kasasab
Tertawa = Seuri
Tiang = Tihang
Tidak = Henteu
Tidak Akan = Moal
Tidak Mau = Alim, Teu
Hoyong, Embung
Tidak Tau = Duka, Teu
Terang, Teuing
Tidur = Kulem, Bobo, Sare
(bahasa kasar)
Tiga = Tilu
Tikus = Beurit
Tinggal dimana = Linggih
dimana
Tinggalnya dimana = Linggih
Timanten
Tinggi (Tempat ) = Luhur
Tinggi (Ukuran Tubuh) =
Jangkung
Tiri = Tere
Tolong = Bantos, Tulung ;
Pertolongan = Bantosan,
Pitulung
Topi = Kerepus, Topi
Tua = Sepuh, Kolot
Tujuh = Tujuh
U
Tusuk = Tojos
Uang = Artos, Duit
Uang Logam = Receh,
Kencring
Uban = Huis, Salatu
Udel = Bujal
Ular = Oray
Ulat = Hileud
Ulekan = Mutu
Untuk (Kegunaan) = Paranti
Untuk = Pikeun, Kanggo,
Jang
Urakan/Norak =
Kampungan
Usia = Yuswa, Umur
Kamus indonesia Sunda 1B
. mendekat. nyaketan (bahasa halus).
.. berasal dari kata dasar caket=dekat.
. mendiami. nyicingan. dari kata dasar
cicing=cicing.
. mendiamkan. nyicingkeun. berasal dari
kata dasar cicing=diam.
. mengairi. nyaian. berasal dari kata dasar
cai=air.
. mengambil. nyokot (bahasa kasar)
.. berasal dari kata dasar cokot=ambil
(bahasa kasar).
-
. menjadi ereksi. nyelegeng.
.. berasal dari kata dasar celegeng=éréksi.
. menuangkan. nyicikeun. berasal dari kata
dasar cici=tuang.
. menyembuhkan. nyageurkeun. berasal
dari kata dasar cageur=sembuh.
. meraba. nyabak (bahasa kasar).
.. berasal dari kata dasar cabak=raba.
. meraba, memegang. nyepeng (bahasa
sedang dan bahasa halus).
.. berasal dari kata dasar cepeng=pegang.
-
bahasa sunda yang kata dasarnya
berawalan berawalan huruf s-,
, menjadi kata kerja aktif, huruf s-
tersebut berubah menjadi ny-.
. bertamu. nyemah. berasal dari kata
dasar semah=semah.
. menajamkan. nyeukeutan. berasal dari
kata dasar seukeut=tajam.
. menceraikan. nyerahkeun. berasal dari
kata dasar serah=cerai.
. mengenyangkan. nyebeuhkeun.
.. berasal dari kata dasar
seubeuh=kenyang.
. mengiris. nyiksik. berasal dari kata dasar
siksik=iris.
. menidurkan. nyarékeun. berasal dari
kata dasar saré=tidur.
. menulis (bahasa halus) nyerat.
.. berasal dari kata dasar serat=tulis.
-
. menyalahkan. nyalahkeun. berasal dari
kata dasar salah=salah.
. menyamakan. nyamikeun (bahasa halus).
.. berasal dari kata dasar sami=sama
. menyamakan. nyaruakeun (bahasa
kasar).
.. berasal dari kata dasar sarua=sama.
. menyediakan. nyayogikeun (bahasa
halus dan bahasa sedang).
.. berasal dari kata dasar sayogi=sedia.
. menyediakan. nyadiakeun (bahasa
kasar).
.. berasal dari kata dasar sadia=sedia.
. menyembuhkan. nyageurkeun. berasal
dari kata dasar cageur=sembuh.
-
. menyisakan. nyésakeun. berasal dari
kata dasar sésa=sisa.
. menyisir. nyisir. berasal dari kata dasar
sisir=sisir.
. menyurati. nyeratan (bahasa halus)
.. berasal dari kata dasar serat=surat
. menyurati. nyuratan (bahasa kasar)
.. berasal dari kata dasar surat=surat
. menyusahkan. nyesahkeun (bahasa halus
dan bahasa sedang).
.. berasal dari kata dasar sesah=susah.
. menyusahkan. nyusahkeun (bahasa
kasar).
.. berasal dari kata dasar susah=susah.
. menyusui. nyusuan. dari kata dasar
susu=susu.
-
bahasa sunda yang kata dasarnya
berawalan berawalan huruf t-,
, menjadi kata kerja aktif, huruf t- tersebut
berubah menjadi n-.
. berdiri. nantung. berasal dari kata dasar
tangtung=berdiri
. bertanya. nanya (bahasa kasar).
.. berasal dari kata dasar tanya=tanya.
. bertanya. naros (bahasa sedang).
.. berasal dari kata dasar taros=tanya.
. menambah. nambih (bahasa halus dan
sedang).
.. berasal dari kata dasar tambih=tambah.
. menambah. nambah (bahasa kasar).
.. berasal dari kata dasar tambah=tambah.
. menerima. nampi (bahasa halus dan
bahasa sedang).
.. berasal dari kata dasar tampi=terima.
. menerima. nampa (bahasa kasar).
.. berasal dari kata dasar tampa=terima.
. mengendap. namper. berasal dari kata
dasar tamper=endap.
-
bahkan malah, malih (bahasa halus). =
malah.
bahu taktak, taraju (bahasa halus),
pundak.
bahwa yén.
-
baik1 alus, hadé, jamak2 aralus, saraé. =
bagus
. kebaikan. kaalusan, kahadéan.
. perbaiki. ngalusan, ngahadéan.
baik1 (bahasa halus) saé. jamak2 saraé.
baik2 (kelakuan) bageur, saé manah
(bahasa halus).
. jamak2 balageur.
-
baja waja. jamak2 waraja.
bajak bajag, waluku.
baju (bahasa kasar dan bahasa sedang)
baju. jamak2 baraju.
. dibaju. dibaju. jamak2 dibaraju.
. dipakaikan bajunya, diberi baju. bajuan.
jamak2 barajuan.
baju (bahasa halus) raksukan, anggoan,
kaway.
baju (bahasa anak-anak) acuk. jamak2
aracuk.
. dibaju. diacuk.
-
baka abadi, langgeng, baka. = kekal.
bakar {burn} duruk, beuleum. jamak2
daruruk, bareuleum.
. dibakar. diduruk, dibeuleum. jamak2
didaruruk, dibareuleum.
. kebakaran. kahuruan.
. membakar. ngaduruk, ngadurukan,
meuleum. jamak2 ngadaruruk,
ngbareuleum.
. terbakar. kaduruk. kabeuleum. jamak2
kadaruruk. kabareuleum.
. yang akan dibakar. durukkeun,
beuleumeum.
bakal bakal, badé (bahasa halus). jamak2
barakal, baradé.
-
bakal jadi pi- + -eun. lihat konfiks pi- + -
eun
. bakal jadi. pijadieun.
. bakal jadi anak. pianakeun, pibudakeun.
. bakal jadi bagus. pialuseun, pisaéeun.
. bakal jadi besar. pigedéeun,
piageungeun (bahasa halus).
. bakal jadi bosan. piboseneun.
. bakal jadi istri. pibojoeun.
. bakal jadi rumah. piimaheun.
. bakal jadi suami. pisalakieun,
picarogéeun (bahasa halus).
. bakal jadi takut. pikasieuneun.
. bakal jadi tua. pikoloteun.
-
bakau [mangrove] babakoan.
baki baki.
baki bulat dari logam (dari bahasa tamil,
talam). talem.
. Nama Désa di Kecamatan Cipongkor
Kabupatén Bandung Barat. Citalem.
bakti (bahasa halus dan sedang) baktos.
bakti (bahasa kasar) bakti.
. jamak1 babakti.
. jamak2 barakti.
bakul boboko.
bakul besar. said.
-
balai balé.
. balai-balai, balé-balé.
. balai désa. balé désa.
. balai kota. balé kota.
balairung balérong, pendopo.
balas bales, wales. 1. membalas. ngabales.
~ Saya tidak akan bisa membalas ke
kebaikan Bapak.
~ ~ Abdi moal bisa ngabales kana kasaén
Bapa.
balik1 malik, mayun (bahasa halus).
. membalik. malik.
. sebaliknya. sabalikna, sawangsulna
(bahasa halus).
. terbali. tibalik
balik2 (bahasa halus) mulih.
balik2 (bahasa kasar) balik.
. kata antar untuk balik. jung. jung balik.
balik2 (bahasa kasar sekali) mantog.
jamak2 marantog
balik2 (bahasa penengah) mulang. jamak2
marulang.
balik2 (bahasa sedang) wangsul. jamak2
warangsul.
-
baling-baling kolécér.
balut bengker, beber.
bambu awi, haur. jamak2 arawi. = buluh=
aur.
. bambu apus [Gigantoehloa apus]. awi
apus.
. bambu betung [Dendocalamus asper].
awi bitung. = betung.
. bambu besar. awi gombong, awi andong
(bahasa Bogor).
.. Nama Désa dan Kecamatan di
Kabupatén Bogor.
-
. bambu hitam. awi wulung.
. bambu kuning, bambu gading [Bambusa
vulgaris]. haur kuning.
. bambu muda. iwung.
. bambu putih. awi temen.
. bambu tali. awi tali.
. bambu tutul, bambu pelang
[Gigantoehloa wraji]. awi tutul.
-
. bunga bambu. eumbreuk, eumreuk.
. Nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén
Bogor. Ciawi.
. Nama Désa dan Kecamatan di
Tasikmalaya. Ciawi.
. Nama Désa di Kecamatan Palimanan
Kabupaen Cirebon. Ciawi.
. Nama Désa di Kecamatan Wanayasa
Kabupaen Purwakarta. Ciawi.
-
. Nama Désa di Kecamatan Karangnunggal
Kabupaen Tasikmalaya. Ciawi.
. Nama Désa di Kecamatan Banjarharjo,
Brebes, Jawa Tengah. Ciawi.
. Nama Kecamatan di Kuningan. Ciawi
Gebang.
. bambu/papan penutup mayat dalam
kuburan. padung.
.. Nama-nama Désa di Kecamatan Cibiru
Kota Bandung.
... Cipadung, Cipadung kidul, cipadung
kulon.
-
banci banci.
bandel bedegong. jamak2 baredegong.
bandeng [Chanoschanos] bandeng. anak
bandeng nanar.
bandotan [Ageratum conyzoides L]
babandotan.
bangau bango, belekok.
bangbung (sejenis kumbang) Bangbung.
anak bangbung kuuk.
bangga agul, reueus. jamak2 aragul,
rareueus.
-
bangkai bangké, bugang. jamak2
barangké.
bangkang bedang, bedogong.
bangkit cengkat.
bangku kecil jojodog.
banglé [Zingiber cassumunar, syn. Z.
purpureum Roxb.] panglai.
bangsa bangsa.
bangsawan ménak.
-
bangun (dari tidur) hudang, gugah (bahasa
halus). jamak2 harudang, garugah.
. dibangunkan. dihudangkeun,
digugahkeun.
. membangunkan. ngahudangkeun,
ngagugahkeun.
. menolong membangunkan.
manghudangkeun, manggugahkeun.
. terbangunkan. kahudangkeun,
kagugahkeun.
. tolong bangunkan. panghudangkeun,
panggugahkeun (bahasa halus).
-
bangun (pertengahan dari tidur) lilir.
jamak2 lalilir.
bangun (dari duduk) cengkat. jamak2
carengkat.
bangun (bangunan) wangun, kuriak.
. membangun. ngawangun.
~ Membangun sekolah di korupsi.
Ngawangun sakola dikorupsi.
bangunan wangunan.
bangunan darurat untuk berdagang.
jongko.
bangunan belum selesai. rangkay.
-
banjir banjir, caah. jamak2 balanjir,
caraah.
. kebanjiran. kacaahan.
bantal angel, anggel, bantal (bahasa
halus). jamak2 arangel.
bantal guling. guguling, pepedek (bahasa
halus).
banténg [Bos sondaicus] banténg. 1. anak
banténg. bangkanang.
. Nama Désa di Kecamatan Ciampéa
Kabupatén Bogor. Cibanténg.
. Nama Kecamatan di Sukaresmi
Kabupatén Cianjur. Cibanténg.
banting banting, babét, beubeut.
. membanting. ngabanting, meubeut.
. membantingkan. ngbantingkeun,
ngababétkeun, ngabeubeutkeun.
-
bantu bantu, bantos (bahasa halus).
jamak2 barantuan, barantos.
. bantuan. bantuan
. bersaing untuk banyak. paloba-loba.
. membantu. mantuan, ngabantos,
ngabantu.
. minta dibantu. bantuan.
banyak réa, loba, seueur (bahasa halus).
jamak2 raréa, laloba, sareueur.
~ Yang tidak banyak didatangi. Nu teu réa
didatangan.
. banyak lawan kata sedikit (bahasa halus)
seueur sabalikna sakedik.
. banyak lawan kata sedikit (bahasa kasar)
loba sabalikna saeutik.
. banyakan. reaan, lobaan, seueuran.
. banyak-banyak rarea, laloba, sareueur.
. ditambah banyaknya. diréaan, dilobaan,
diseueuran.
. membanyak. ngalobaan, ngareaan,
nyeueuran.
. membanyaki. ngalobaan, ngareaan,
nyeueuran.
. membanyakkan. ngalobakeun,
ngareakeun, nyeueurkeun.
. memperbanyak++
. kebanyakan. kalobaan, karéaan,
kaseueuran.
. perbanyakan++
. sebanyak. saloba, saseueur.
. ++ saloba-loba, sarea-rea, saseueur-seur.
. sebanyak-banyaknya. saloba-lobana,
saréa-réana, saseueur-seueurna.
. terbanyak. panglobana, pangreana,
pangseeurna.
-
banyak (bahasa kuno) jenuk.
. Nama Désa di Kecamatan Cipongkor
Kabupatén Bandung Barat. Cijenuk.
banyak bicara (anak-anak) celémbéng.
banyak makan. rewog
banyak omong. réwél. jamak2 raréwél.
-
bapak bapa, rama (bahasa halus), apa,
abah.
. berbapak. bapaan.
. jamak2 bapak. parabapa.
. giliran bapak. bapaeun.
bapak kamu tuang rama.
bapak saya pun bapak.
-
bara ruhak, bugel.
. ada baranya, diberi bara. ruhakan.
. Cibugel, Kecamatan di Kabupatén
Sumedang.
barang barang.
barangkali meureun, sugan.
. jamak1 susuganan.
barangkali (bahasa halus) manawi,
panginten.
. jamak1 mamanawian.
-
barat kulon. jamak2 karulon.
. berada di barat. kuloneun.
. Jawa Barat. Jawa Kulon.
. kebarat-baratan. kakulonan.
. lawan kata. wétan = timur.
. menghadap barat, menuju barat. ngulon.
. orang yang ada di barat. urang kulon.
-
baring kedeng, géléhé, golér. jamak2
galorér
. berbaring. ngedeng, ngagéléhé,
ngagolér.
. tidur-tiduran. kekedengan, gégéléhéan.
baris baris, aleut. jamak2 bararis, araleut.
. berbaris ngaleut.
baru1 anyar, weuteuh, énggal (bahasa
halus).
. jamak2 alanyar, wareuteuh, arénggal.
barusan bieu, kakara, karék, nembé
(bahasa halus), cikénéh.
berhubung patali.
-
basah baseuh, cipruk, jibreg. jamak2
baraseuh, caripreuk, jalibrek.
. basahi. baseuhan.
. membasahi. ngabaseuhan.
basah kuyup. rancucut, cipruk, jibreg.
basi bari. jamak2 barari.
batal batal, bedo, bolay. jamak2 baratal.
batang pohon pisang. gebog.
batas wates. jamak2 warates.
-
batu {stone} batu.
. berbatu. aya batuna.
. beri batu. batuan.
. membatu. ngabatu, jadi batu.
. Nama Kecamatan di Kabupaten Garut.
Kecamatan Cibatu.
. Nama Désa di Kecamatan Cibatu Selatan
Kabupatén Garut.
.. Desa Cibatu.
. Nama Désa di Kecamatan Cikarang
Selatan Kabupatén Bekasi.
.. Desa Cibatu.
. Nama Kecamatan di Kabupaten
Purwakarta.
.. Kecamatan Cibatu.
-
batu kapur apu.
batu karang. karang. lihat tahi lalat,
andeng-andeng.
batuk {cough} (bahasa halus) gohgoy.
jamak2 garohgoy.
batuk {cough} (bahasa kasar dan bahasa
sedang) batuk. jamak2 baratuk.
batuk terus. kéhkéh, ngéhkéh.
bau1 bau. jamak2 barau.
bau2 angseu, ambeu.
bau air kencing. hangseur, pesing.
-
bau amis. hanyir.
bau bangkai busuk. biuk.
. Nama desa di kecamatan Ciranjang
Kabupaten Cianjur.
.. Desa Cibiuk.
. Nama Kecamatan di Kabupaten Garut.
Kecamatan Cibiuk.
bau darah. hangru.
bau pakéan kotor. hapeuk
bau terbakar. hangit.
-
bawa (bahasa halus) (kata kerja) candak,
jayak (jarang dipakai).
. bahasa inggris, bring.
. dibawakan dicandakkeun.
. jamak2 candak. carandak.
. membawa. nyandak. jamak2 nyarandak
. membawakan. nyandakkeun.
-
. menolong membawakan
mangnyandakkeun.
. pembawa, bawanya. candakna
. rupa-rupa yang dibawa. cacandakan.
kata benda. jamak2.
. silahkan bawa. candakan.
. terbawa. kacandak.
. tolong bawakan. pangcandakkeun.
. yang akan dibawa. candakeun.
-
bawa (bahasa kasar) bawa, cokot, ma'an.
. bawa kemana-mana. babawa.
. bawakan. bawakeun. barawakeun
. bawanya. bawana. barawana.
. dibawa. dibawa. jamak2 dibarawa.
. dibawa kemana-mana. dibabawa.
. dibawakan. dibawakeun. jamak2
dibarawakeun
. jamak2 bawa. barawa.
-
. membawa mawa. jamak2 marawa,
mawaan, ma'an (jarang dipakai)
. membawa-bawa. mamawa.
. membawakan. mawakeun.
. membawanya. mawana.
. menolong membawakan.
mangmawakeun. jamak2
mangmarawakeun.
. pembawa. pamawa, anu mawa, nu
mawa.
. rupa-rupa yang dibawa. babawaan,
barangbawa. .
. rupa-rupa yang akan dibawa.
babawaeun. kata benda. .
-
. silahkan bawa. bawaan, ba'an (jarang
dipakai), Pék barawa.
. terbawa. kabawa.
. terbawa-bawa kababawa.
. terbawa kemana-mana. kabawa-bawa.
. tolong bawakan. pangmawakeun.
. yang akan dibawa. bawaeun. .
. yang membawanya. pamawana.
-
bawa (bahasa kasar sekali) gubug, banjut.
bawa (bahasa sedang) bantun.
bawa senjata. sorén.
bawah handap. jamak2 harandap.
. ada di bawah. sahandapeun.
. bawah lawan kata atas. handap sabalikna
luhur.
. di bawah. di handap. jamak2 di
harandap.
. paling bawah. panghandapna.
-
bawal [stromatcoides cinereus] bawal
bawang bawang. jamak2 barawang.
. bunga bawang. ulated.
. satuan bawang (satu buah). sasihung.
bawang benggala [Allium fistulosum]
bawang banggala.
~ bawang besar berasal dari Cina atau
India.
~ ~ bawang gede asal ti Cina atawa India.
bawang mérah bawang beureum.
bawang putih bawang bodas.
bawang daun bawang daun.
bayang impleng.
. membayangkan. ngimpleng.
bayang-bayang kalangkang.
bayangan kalangkang, sawangan.
-
bayar {pay} bayar. jamak2 balayar.
. akan bayar. pimayareun.
. bayar hutang kemana-mana jamak2.
babayar.
. bayar terus. mayaran. jamak2 malayaran.
. bayaran. bayaran
. bayarkan. bayarkeun.
. bayarnya. bayarna.
-
. dibayar. dibayar.
~ apa yang dibeli harus dibayar. naon nu
dibeuli kudu dibayar.
. dibayarkan. dibayarkeun.
. iuran, gaji. bayaran.
. jamak2 bayar. balayar.
. kebayar. kabayar.
. membayar. mayar, ngabayar. jamak2
malayar, ngabalayar.
. membayari. mayaran.
-
. membayarkan mayarkeun.
. menolong membayarkan.
mangmayarkeun.
. pembayar. tukang mayar.
. pembayaran++
. silahkan bayar. Pék bayar.
. untuk dibayar. bayareun.
. terbayar kabayar.
. tolong bayarkan. pangmayarkeun.
. yang akan dibayar. bayareun.
. ++pamayar.
-
bayar hutang. taur.
. membayar hutang. naur.
bayam [amarantus] bayem.
bayi orok.
. mempunyai bayi. orokan.
. bayi mainan. orok-orokan.
-
beberapa sababaraha. lihat berapa,
seberapa.
. beberapa kali. sababaraha kali.
. beberapa tahun ke belakang. sababaraha
taun ka tukang.
bedah belék. membedah. ngabelék.
bedak bedak, wedak, pupur (bahasa halus
dan bahasa sedang). jamak2 waredak.
. membedaki. ngawedakan.
-
beduk bedug.
. Nama Désa di Kecamatan Ciawi
Kabupatén Bogor. Cibedug
. Nama Désa di Kecamatan Rongga
Kabupatén Bandung Barat. Cibedug
. nama Sungai di Kota Bandung. Cibedug.
beduk kecil. dogdog.
begini kieu.
-
begitu kitu, baruk. jamak2 karitu.
. jangan begitu. ulah kitu.
. Nama Désa di Kecamatan Pacét
Kabupatén Bandung. Cikitu
bejat bejad.
bekal bekel. (aktif) mekel.
. membekali. méré bekel, mekelan.
. membekalkan. mekelkeun.
. berbekal. mekel
-
bekam bekem.
bekas urut, tilas (bahasa halus dan bahasa
sedang). lihat pijat.
. jamak2 arurut, tarilas.
bekas luka pada kepala. pitak.
bekas tangkai kelapa yang kering. langari
. Nama Désa di Kecamatan Gununghalu
Kabupatén Bandung Barat. Cilangari.
beku gibleg, kimpel.
. membeku ngagibleg.
-
belacan tarasi.
belacan campuran. délan
belaga légég
-
belah beulah. jamak2 bareulah.
. belahan. beulahan. jamak2 beubeulahan.
. belahannya. beulahanna. jamak2
beubeulahanna.
. dibelah. dibeulah. jamak2 dibareulah.
. membelah. ngabeulah. jamak2
ngabareulah
. sebelah. sabeulah.
. terbelah. kabeulah.
-
belai usap. jamak2 arusap.
. belaian. usapan.
. dibelai. diusapan. jamak2 diarusapan.
. membelai ngusapan. jamak2
ngarusapan.
belajar diajar, diwarah, diwurukan.
jamak2 dialajar. lihat ajar.
belajar (tentang Al Qur'an) aji, aos (bahasa
halus).
-
belakang (bahasa kasar) tukang. jamak2
tarukang.
. membelakangi. nukangan. jamak2
narukangan
. dibelakang. ditukang. jamak2 ditarukang
belakang (bahasa halus dan bahasa
sedang) pengker, pungkur.
. jamak2 palengker.
. membelakangi. mengkeran.
. dibelakang. dipengker, dipungkur.
-
belalai tulalé.
belalak polotot.
. membelalak. molotot. jamak2 marolotot.
belalang simeut. jamak2 sarimeut.
belalang sembah. congcorang.
-
Belanda {Netherland} Walanda.
belang coréléng, welang.
. ular belang. oray welang.
belas welas.
. duabelas duawelas.
belati balati
belatung bilatung, anak kucing.
belepotan lamokot.
belerang walirang.
-
beli {buy} (bahasa halus) galeuh. jamak2
garaleuh.
. bagian tengah pohon yang paling keras.
galeuh (homonim)
. belinya. galeuhna. jamak2 garaleuhna.
. dibeli. digaleuh. jamak2 digaraleuh.
. dibelikan. digaleuhkeun. jamak2
digaraleuhkeun.
-
. jamak2 beli. garaleuh.
. membeli ngagaleuh. jamak2 ngagaraleuh
. membelinya. ngagaleuhna. jamak2
ngagaraleuhna
. membelikan ngagaleuhkeun. jamak2
ngagaraleuhkeun.
-
. menolong membelikan.
manggaleuhkeun.
. pembeli. anu ngagaleuh, nu ngagaleuh.
. rupa-rupa yang dibeli. gagaleuhan,
babalén. jamak2.
. silahkan beli. galeuhan, Pék garaleuh.
. terbeli kagaleuh.
. tolong belikan. panggaleuhkeun.
. yang akan dibeli. galeuheun.
-
beli (bahasa kasar) beuli.
. belinya. beulina.
. dibeli. dibeuli. jamak2 dibelian.
~ Mobilnya sudah dibeli. Mobilna geus
dibeuli.
~ Barang dagangannya dibeli oléh warga.
~ ~ Barang daganganna dibeulian ku
warga.
. dibelikan. dibeulikeun.
. jamak2 beli. bareuli.
-
. lawan kata. jual.
. membeli meuli.
. membeli jamak2. mareuli.
~ orang-orang yang kaya beli mobil.
~ ~ Jelema nu baleunghar mareuli mobil.
. membelikan meulikeun.
. menolong membelikan. mangmeulikeun.
. menyenangkan. meuli-meuli.
-
. pembeli anu meuli, nu meuli.
. pembelian pameulian.
. pura-pura beli. meumeulian.
. rupa-rupa yang dibeli. beubeulian,
barangbeuli, babalén.
-
. rupa-rupa yang akan dibeuli.
beubeulieun. kata benda jamak 1c.
. silahkan beli. beulian, Pék mareuli.
. terbeli kabeuli.
~ Tidak terbeli. teu kabeuli.
. tolong belikan. pangmeulikeun.
. yang akan dibeli. beulieun. kata benda.
-
beli (bahasa sedang) pésér. kata kerja
. belinya. mésérna.
. dibeli. dipésér.
. dibelikan dipésérkeun.
. jamak2 beli. palésér.
. membeli mésér. jamak2 malésér.
. membelikan mésérkeun.
-
. menolong membelikan.
mangmésérkeun.
. pembeli. anu mésér, nu mésér.
. pembelian paméséran.
. silahkan beli. péséran, pék malésér.
. terbeli kapésér.
. tolong belikan. pangmésérkeun.
. yang akan dibeli. péséreun.
-
beli sesuatu kemahalan dan atau jelek.
kabalejo.
beliau anjeun.
belibis waliwis.
belikat walikat.
belimbing wuluh [avewrrhoa bilimbi l.]
balimbing, calincing.
belinjo [Gnetum gnemon] tangkil.
=melinjo.
-
belit beulit, lilit.
. membelit. meulit, ngalilit.
. membelitkan. meulitkeun, ngalilitkeun.
. terbelit. kabeulit.
-
belum (bahasa kasar) acan, tacan, encan,
can (singkatannya).
.. Saya belum tahu. Kuring can nyaho.
. jamak2 aracan.
.. Anak-anak juga belum tahu. Barudak ge
aracan nyaho.
sebelumnya. saacanna.
-
belum (bahasa halus dan sedang) teu
acan. jamak2 teu aracan.
. Saya belum tahu. Abdi teu acan terang.
. sebelumnya. sateuacanna.
.. Terimakasih sebelumnya. Nuhun
sateuacanna.
-
belum menikah. léngoh.
belum tentu biheung.
beluntas baruntas, baluntas. Bahasa latin,
pluchea indica (l.) less.
belut [monopterus albus] belut.
belut besar. lubang.
-
benak otak, uteuk. = otak.
benalu mangandeuh.
benam keueum. 1. membenam. ngeueum.
benang {sewing thread} bola, benang,
kantéh.
. benang kapas. benang kapas.
. benang mas. benang emas.
. benang sutra. benang sutra.
. bola dalam bahasa indonesia = benda
bulat.
. istilah bola dalam basa sunda karena
kebiasaan dahulu,
, benang di gulung bulat seperti bola.
-
benar (bahasa halus) leres. jamak2 laleres.
=betul.
benar (bahasa kasar) bener. jamak2
balener.
. benarkan. benerkeun.
. hal-hal yang jadi benar. bebeneran.
. kebenaran. kabeneran.
. membenarkan. menerkeun.
. sebenarnya. sabenerna.
. usaha untuk jadi benar. bebener.
benar balég, eucreug. jamak2. baraleg,
aleucreug.
. Kerja harus benar. Digawé kudu balég.
-
benci cua, ijid, ngéwa, ceuceub (bahasa
halus). = tidak suka. jamak2 arijid.
. mengakibatkan jadi benci. pikacuaeun.
. mengakibatkan jadi benci. pikaijideun.
benda banda.
. harta benda. harta banda.
bendéra bandéra.
bendok bendo, udeng (bahasa halus).
bendungan waduk (berasal dari bahasa
Jawa).
. bendungan yang ada di Jawa Barat
(tempat wisata). Waduk nu aya di Jawa
kulon (tempat wisata).
.. 1. Waduk Cirata di kabupatén Bandung
Kulon.
.. 2. Waduk Darma di kabupatén
Kuningan.
.. 3. Waduk Jatiluhur di kabupatén
Purwakarta.
.. 4. Waduk Saguling di kabupatén
Bandung.
-
benggala banggala.
. bawang benggala [Allium fistulosum]
bawang banggala.
. kambing benggala. embé banggala.
. Nama Désa di Kecamatan Campaka
Mulya Kabupaten Cianjur. Désa
Cibanggala.
bengkak bareuh, pelendung. jamak2
barareuh.
. membengkak. melendung.
bengkak bibir mata karena lama
menangis. cindul.
bengkak muka. bengep.
bengkuang [pandanus antrocarpus]
bangkuang. jamak2 barangkuang.
bengong olohok. jamak2 arolohok.
. bunga durian. olohok.
-
benih bibit, binih.
bening (berasal dari bahasa Indonesia)
bening.
. Nama Désa di Kecamatan Pamijahan
Kabupatén Bogor. Cibening.
. Nama Désa di Kecamatan Setu
Kabupatén Bogor. Cibening.
-
bening hérang, wening. jamak2 harérang.
. Membeningkan (kata kerja)
ngaherangkeun.
. Nama Désa di Kecamatan Banjasari
Kabupatén Ciamis. Cihérang.
. Nama Désa di Kecamatan Ciwidey
Kabupatén Bandung.Sukawening
. Nama Désa di kecamatan Darmaga
Kabupatén Bogor. Cihérang.
. Nama Désa di Kecamatan Karangtengah
Kabupatén Cianjur. Cihérang.
. Nama Désa di Kecamatan Nagreg
Kabupatén Bandung. Cihérang.
. Nama Désa di Kecamatan Pacet
Kabupatén Cianjur. Cihérang
-
bentak bentak, sentak, porongos, haok
. membentak. nyentak, morongos.
bentuk wangun.
-
bentur dagor. jamak2 dalagor
. dibentur. didagor. aktif didagoran.
jamak2 didalagoran.
. dibenturkan. didagorkeun. jamak2
didalagorkeun.
. kebentur. tidagor. jamak2 tidadalagor
(kebentur beberapakali)
. membentur. ngadagor. aktif ngadagoran.
. membentur-benturkan. ngadagor-
dagorkeun, ngadalagorkeun.
. membenturkan. ngadagorkeun.
. terbentur. kadagor.
benua banua
-
ber1 -an1. Akhiran yang menunjukkan
kata bilangan yang artinya kumpulan.
.. berdua. duaan, dua urang.
.. bertiga. tiluan, tilu urang.
-
ber2-. -an. akhiran membentuk kata
benda yang berarti punya atau
mengandung benda tersebut.
. berair. caian. jamak2 caraian.
. berbuah. buahan. Jamak2 baruahan.
. berdarah. getihan. jamak2 garetihan.
. berekor. buntutan. jamak2 baruntutan
. bersayap. jangjangan. jamak2
jarangjangan.
-
ber3-. Awalan membentuk kata kerja
menjadi kata kerja aktif,
, yang artinya dalam keadaan tersebut.
. bercampur. pagalo.
. berganti. paganti, pagentos (bahasa
halus).
. berpisah. papisah.
-
berabe barabe.
berada di. -eun.
.. berada di kanan. katuhueun.
.. berada di kiri. kéncaeun.
.. berada di Barat. kuloneun.
.. berada di timur. wétaneun.
.. berada di Utara. Kaléreun.
.. berada di Selatan. kiduleun.
-
berair caian. jamak2 caraian.
berak ising, ngising, modol, miceun,
kabeuratan (bahasa halus)
berakibat matak.
berambut buluan, buukan. jamak2
baruluan, baruukan.
beranda tepas.
berang-berang séro.
-
berani wani, wantun (bahasa halus dan
sedang), wantér, ludeung, teuneung,
sonagar.
. jamak2 berani. warani, laludeung,
warantun, tareuneung.
. keberanian. kawani, kawantun.
. memberanikan diri. ngawani-wani
manéh.
. pemberani. wanian, wantunan.
-
berani mengemukakan kesalahan didepan
orangnya yang membuat kesalahan.
poksang.
berangkat (bahasa kasar) indit. jamak2
arindit.
berangkat (bahasa sedang) mios. jamak2
marios.
berangkat (bahasa lemes) angkat. jamak2
arangkat
berapa ? sabaraha ? lihat seberapa,
beberapa.
~ Kamu kelas berapa ? Manéh kelas
sabaraha ?
-
beras béas.
. beras kencur. béas cikur.
beras-beras (pohon) [Antidesma bunius]
huni.
. Nama Désa di Kecamatan Cimaung
Kabupatén Bandung. Pasir Huni. lihat
gunung.
beras campur mérah dengan putih. béas
borontok
beras kecil-kecil (sisa pengggilingan)
beunyeur.
berat beurat, abot (bahasa halus). jamak2
bareurat, arabot.
. lawan kata hampang.
berat (kecil tapi padat) ampeg. jamak2
arampeg.
. lawan kata ngoléang.
-
berbicara ngomong, nyarita, nyarios.
. bicara. omong, carita, carios.
berbinar cureuleuk.
berbuah buahan. jamak2 baruahan
bercermin ngeunteung.
. cermin eunteung.
-
berdarah getihan.
berdasarkan dumasar.
berdiri tangtung, adeg, ngadeg (bahasa
halus). aktif nangtung, ngadeg.
. kata antar untuk nangtung. jung
nangtung.
. diberdirikan. ditangtungkeun,
diadegkeun.
. mendirikan. nantungkeun, ngadegkeun.
. Nama Désa Di Kacamatan Cigombong
Kabupatén Bogor. Desa Ciadeg
berdiri (Bahasa anak-anak) tatih.
berdiri (kaki terbuka lebar) jegang,
ngajegang.
berdiri terus. janteng, ngajanteng.
-
berékor buntutan.
berenang ngojay. jamak2 ngarojay.
. renang. ojay.
bergantian piligenti, piligentos (bahasa
halus).
bergidig puringkak, puriding.
. aktif muringkak, muriding.
bergoyang ngagéol, ngagitek. jamak2
ngagareol.
berhadapan pahareup-hareup.
-
berhenti eureun, lirén (bahasa halus).
jamak2 areureun.
. menghentikan ngereunkeun,
ngalirénkeun.
. kata antar. reg. reg eureun.
berhenti (tentang hujan). raat, liren
(bahasa halus dan sedang).
berhenti sebentar randeg,
ngarandeg.ngeureunkeun.
berhenti hujan raat.
-
beri (bahasa halus) paparin, lélér.
. memberi. maparin.
beri (bahasa kasar) béré. jamak2 baréré.
. memberi méré.
~ Memberi uang untuk ongkos.
~ ~ Méré duit keur ongkos.
. pemberian. paméré.
. suka memberi béréhan.
. orang untuk diberi. béréeun.
. silahkan beri. béréan.
beri (bahasa sedang) pasihan. jamak2
parasihan.
. memberi. masihan.
. memberikan. masihkeun.
~ Kita bisa memberikan do'a.
~ ~ Urang tiasa masihkeun du'a.
-
beri contoh buruk. piruca.
. memberi contoh buruk. mirucaan.
beri ke pemilik atau yang berhak atau
karena di minta (bahasa kasar) bikeun.
beri ke pemilik atau yang berhak atau
karena di minta (bahasa halus)
wangsulkeun, paparinkeun.
. jamak2 barikeun.
. memberi. mikeun.
. lawan kata. tampa, tarima.
-
beri kepada kekasih. pahugi.
. memberi kepada kekasih. mahugi.
beri tambahan karena rugi. tombok.
. memberi tambahan karena rugi.
nombok.
beri tahu (bahasa kasar) bebeja. pupulih.
beri tahu (bahasa sedang dan bahasa
halus) unjukan, wawartos.
beri-beri biri-biri.
-
berikan sanggakeun.
beringin [Ficus benyamina] caringin.
. beringin daun lebat sampai bawah.
caringin kurung.
. beringin mati karena sudah tua. caringin
rumbak. lihat pohon besar yang mati
karena sudah tua.
. beringin tumbang. caringin sungsang.
. Nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén
Bogor. Caringin.
. nama Kecamatan di Garut, sukabumi.
caringin
-
berisi (tentang biji tanaman) beuneur.
berisik gandéng, baribin (bahasa halus).
jamak2 garandeng, rareang.
. gandeng dalam bahasa indonesia
=berdekatan, berdampingan.
berita beja, warta, wartos (bahasa halus),
warti (bahasa halus).
berjalan bersama ngaleut.
berjanggut janggotan. jamak2
jaranggotan.
-
berkaitan patali.
berkarat taihiangan. jamak2 tarahiangan.
berkelahi gelut. jamak2 garelut.
berkembang beukah, mekar. jamak2
bareukah.
. Nama Désa di Kecamatan Cileunyi
Kabupatén Bandung. Cimekar.
-
berkenaan ngeunaan.
berkilau mencrang. jamak2 malencrang.
berkumis kumisan. jamak2 karumisan.
berkumpul sekeluarga. riung mungpulung.
berlangsung lumangsung.
berlutut deku.
berpakaian bagus. ginding.
-
bersalaman sasalaman.
bersama bareng, reujeung, sareng (bahasa
halus).
bersamaan babarengan, barung.
bersama-sama rampak.
bersayap jajangan. jamak2 jarangjangan.
bersetubuh jima, sapatemon, saresmi.
bersih bersih, beresih. jamak2. bararesih.
. membersihkan, mengkhitan.
ngaberesihan.
bersin beresin.
bersua papanggih, papendak, patepang,
patepung, amprok.
. temu. panggih, pendak, tepang, tepung.
-
bertelur ngendog. jamak2 ngarendog.
bertemu papanggih, papendak, patepang,
patepung, amprok.
. temu. panggih, pendak, tepang, tepung.
bertugas mancen. berasal dari kata dasar
pancen = tugas.
beruang1 biruang.
beruang2 boga duit,
beruang madu. ontohod.
berudu buruy.
. Nama Désa di Kecamatan Padalarang
Kabupatén Bandung Barat. Ciburuy.
. Nama Désa di Kecamatan Cigombong
Kabupatén Bogor.
berunding badami, barempug. jamak2
baradami.
berupa mangrupa.
berwujud bungkeuleukan.
-
besar (bahasa halus dan bahasa sedang)
ageung. jamak arageung
. bakal jadi besar.piageungeun.
. besar-besar.arageung, ageung-ageung.
. besarkan.ageungkeun.
. dibesar-besarkan.diageung-ageungkeun.
. dibesarkan.diageungkeun.
-
. kebesaran.kaageungan.
. membesar. ngaageungan.
. menolong membesarkan.
mangageungkeun.
. paling besar, terbesar. pangageungna.
. sebesar. saageung.
. sebesar-besarnya. saageung-ageungna.
. tolong besarkan. pangageungkeun.
besar gedé, agung. jamak2 garede.
~ Besar mana rumah kamu dengan rumah
saya.
~ ~ Gedé mana imah manéh jeung imah
kuring.
. babasan : gedé hulu=besar kepala.
artinya : Sombong, angkuh.
. bakal jadi besar. pigedéeun.
. besar-besar. garedé, gedé-gedé.
. besarkan. gedékeun.
. dibesar-besarkan. digedé-gedékeun.
. dibesarkan. digedékeun.
-
. kebesaran. Kagedéan.
. membesar. ngagedéan.
. menolong membesarkan.
manggedékeun.
. paling besar, terbesar. panggedena.
. pembesar. pangagung, gegedén.
. sebesar. sagedé.
. sebesar-besarnya. sagedé-gedéna.
. tolong besarkan. panggedékeun.
-
besar (dan bagus, untuk bangunan)
agréng.
besar (dan jelék) badag. jamak2 baradag.
besar (matanya) bolotot.
. bunga cabai. bolotot.
besar péndék. buntet
besar tenaga. rosa.
besét besét. 1. membeset. ngabesét
besi {iron} beusi, wesi (dari bahasa jawa).
-
betah betah. = kerasan.
beterbangan rabeng.
betina (untuk binatang) bikang. jamak2
barikang. lawan kata jalu, jago
betis bitis, wentis (bahasa halus).
beton beton. lihat biji nangka.
-
betul bener, balég, eucreug, leres (bahasa
halus). jamak2. balener, baraleg,
aleucreug, laleres. =bener
~ Kerja harus benar.
~ ~ Digawé kudu balég.
. kebetulan. kabeneran.
. membetulkan. ngabenerkeun.
. sebetulnya. sabenerna.
-
betung (bambu besar)[Dendrocalamus
asper] bitung.
. Nama Désa di Kecamatan Pamijahan
Kabupatén Bogor.
.. Cibitung Kulon dan Cibitung Wetan.
. Nama Désa di Kecamatan Rongga
Kabupatén Bandung. Cibitung.
. Nama Désa Di Kecamatan Tenjolaya
Kabupaten Bogor.
.. Cibitung Tengah.
. Nama Kecamatan di Kabupatén Bekasi
dan Sukabumi. Cibitung.
-
bébas bébas. jamak2 barebas.
bébék meri.
bébék manila éntog.
béca béca.
. aktif. ngabeca. jamak2 ngabaréca.
bécék cebrék.
bécék dan berlumbur. belok, jeblog.
-
béda (bahasa halus dan sedang) bénten.
jamak2 barénten.
. dibédakan. dibéntenkeun.
. membédakan. ngabéntenkeun.
. membédabedakan. ngabénten-
béntenkeun.
béda (bahasa kasar) béda, kacék. jamak2
baréda.
~ Sapi dengan kerbau béda. Sapi jeung
munding béda.
. berbeda-beda. teu sarua.
. dibédakan. dibédakan.
. lawan kata. sarua.
. jamak2. bareda.
. membédakan. ngabédakeun. jamak2
ngabarédakeun.
. menbéda-bédakan. ngabéda-bédakeun,
pilih kasih.
béda (karena waktu) géséh.
~ Potrét masa anak-anak béda dengan
sudah tua.
~ ~ Potrét keur budak géséh jeung geus
kolot.
. lawan kata. angger.
-
bél bél, lonceng.
béla bela. 1. membela. ngabela.
bélok péngkol, tikung.
. bélokan. péngkolan, tikungan.
. bélokkan. péngkolkeun.
. membélok. méngkol, nikung.
. membélokkan. méngkolkeun.
. tolong bélokkan. pangméngkolkeun.
-
béngkok béngkok, bingkeng, bengkung.
. jamak2 baréngkok, baringkeng.
.. Nama Désa Di Kecamatan Bojongpicung
Kabupaten Cianjur.
... Désa Cibaréngkok.
béngkok dan kaku (tentang tangan)
kengkong.
bénjol jendol.
béngsin béngsin.
bénténg (tembok) banon (berasal dari
sangsakerta)
. Nama Désa di Kecamatan Sukaraja
Kabupaten Bogor. Désa Cibanon.
béntrok cékcok, pasalia.
-
béo [Graculla religiosa] béo.
. membéo. ngabéo.
bérak ising, kabeuratan (bahasa halus),
podol (bahasa kasar sekali), miceun
(bahasa sedang).
. aktif ngising, modol. jamak2 marodol,
mariceun
bérak (bahasa anak-anak) éé, é-é, ééh.
bérak éncér. méncrét.
-
bésan besan, warang (bahasa halus).
bésék bésék, pipiti.
bésok isuk, isukan, énjing (bahasa halus).
lihat pagi
. bésoknya. isukna.
~ Waktu bésoknya mau di operasi.
~ ~ Basa isukna rek di operasi.
. pagi-pagi. isuk-isuk.
bétét ékék.
-
biar kajeun, antep, inkeun, keun, sawios
(bahasa halus). jamak2 arantep.
. membiarkan. ngantepkeun.
. dibiarkan. dianteupkeun.
biar (bahasa halus) sawios, wios.
-
biasa biasa.
. membiasakan. ngabiasakeun.
. membiasakan diri. ngabiasakan manéh.
. kebiasaan. kabiasaan, adat.
. dibiasakan. dibiasakeun.
. biasanya. biasana.
-
biasa disuruh. purah.
. biasa disuruh mencuci pakaian. purah
nyeuseuh.
biawak bayawak.
biaya biaya, ongkos, waragad.
. biayanya. biayana.
~ Biayanya mémang agak mahal. Biayana
mémang rada mahal.
-
bibir biwir, lambey (hahasa Halus), lambé
(bahasa halus).
. babasan : ipis biwir=tipis bibir. artinya :
gampang menangis.
bibir anyaman dari bambu sepanjang
sisinya. wengku
bibir bengkak. jeding.
bibit (tanaman) bibit, binih, petétan.
bibit kelapa kitri.
-
bicara (bahasa halus) saur .
bicara (bahasa halus pisan) lahir.
bicara (bahasa kasar) omong.
. berbicara ngomong.
. kata antar untuk ngomong. pok. Pok
ngomong.
-
bicara (bahasa kasar pisan) bacot, bangus.
bicara (bahasa sedang) sanggem.
bicara (tak jelas karena sakit) réro.
bicara (tak jelas, tua, tak bergigi)
tawéhwoh.
bicara (tak berarti) balelol.
bicara (tak keruan) aco, benclang-
benclung. 1. berbicara tak keruan. ngaco.
-
bidadari widadari.
bidan paraji, indung beurang.
bidang widang. Pada segala rupa bidang.
Dina sagala rupa widang.
bidik kécéng.
-
bijaksana wijaksana.
biji siki. 1. berbiji. sikian.
biji mangga pelok.
biji nangka beton.
biji yang berisi dan besar-besar beneur.
sebalikna hapa.
-
bikin jieun, damel (bahasa halus). = buat.
. bikinan. jieunan. damelan.
. dibikin. dijieun, didamel.
. membikin. nyieun, ngadamel.
bila lamun, mun (singkatan dari lamun).
bilangan wilangan.
bilangan yang tak tentu banyaknya.
watara, watawis (bahasa halus).
-
bimbang bingbang.
bimbing bingbing.
binahong [Anredera corditalia] binahong.
binasa binasa.
binatang sato. jamak2 sarato.
binatang peliharaan. ingon. lihat pelihara.
. jamak2 (untuk sendiri) ingon-ingon.
. jamak2 (untuk orang banyak) ngaringon.
-
bingbin (Pinanga javana) bingbin.
. Nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén
Kuningan. Cibingbin.
. Nama Désa di Kecamatan Bojong
Kabupatén Purwakarta.
bingkisan berkat.
-
bingung bingung, éwed (bahasa halus),
kéder, liwung.
. Nama sungai di Bogor, Depok, Jakarta.
Ciliwung.
bini (bahasa kasar) pamajikan.
bini (bahasa halus) istri, bojo, garwa,
geureuha, rai atau rayi.
-
binong [Tetrameles kNudiflora] binong.
. Nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén
Bogor . Cibinong.
. Nama Désa di kecamatan Gunung Sindur
Kabupatén Bogor. Cibinong.
. Nama Kecamatan di Kabupatén Cianjur.
Cibinong.
bintang {star} béntang.
. Nama Désa di Kecamatan Cisééng
Kabupatén Bogor. Cibéntang.
-
biola biola, piul.
biri-biri domba.
biru {blue} biru, bulao, paul. jamak2
bariru.
. Nama Désa dan di Kecamatan Cileunyi di
Kabupatén Bandung.
.. Cibiru hilir dan Cibiru Wétan.
. Nama Désa di Kecamatan Majalaya
Kabupatén Bandung. Biru.
. Nama Désa di Kecamatan Biru kota
bandung. Pasir Biru.
. Nama Kecamatan di Kota Bandung.
Cibiru.
. nama Désa di Kecamatan Cibiru kota
bandung. Pasir Biru. lihat biru.
-
bis beus. = bus.
bisa1 (bahasa halus) tiasa. jamak2 tariasa.
bisa1 (bahasa kasar) bisa. jamak2 barisa.
bisa1 (bahasa kasar sekali) begug, becus,
belul.
bisa1 (bahasa sedang) iasa, yasa.
bisa2 (ular) peurah.
. bisa ular. peurah oray.
bisa jadi. boa
-
bisik haréwos. jamak2 hararéwos.
. berbisik. ngaharéwos. jamak2
ngahararéwos.
. membisiki. ngaharéwosan. jamak2
ngahararéwossan.
bising gandéng.
bisu pireu, pégo. jamak2 parireu.
bisul bisul, gambuh (bahasa halus).
bisul kecil. cénang
blangkon bendo.
-
bopéng garok.
bocor bocor. jamak2 balocor.
bocor kecil miis.
bodoh {stupid} belet, biko, bodo (bahasa
halus).
bodoh boloho (bahasa sunda daerah
kuningan/rancah).
bohong bohong, wadul, rahul,
rahong(singkatan dari rahul gede bohong).
. jamak2 barohong, waradul, rarahul. =
bual.
. membohong. ngabohong, ngawadul.
jamak2 ngabarohong, ngawaradul.
bokor (mangkuk berkaki terbuat dari
kuningan). bokor.
. Nama Désa di Kecamatan Cibeber
kabupaten Cianjur. Désa Cibokor.
bola bal.
. sepak bola. maén bal.
. bola dalam bahasa sunda= benang.
-
boléh kaci, kenging (bahasa halus).
. tidak boléh meniru. teu kaci niron.
. kain kaci, terbuat dari kapas halus. kaci,
lawon kaci.
boléh (bahasa halus) kenging.
-
boléh (bahasa kasar) beunang, meunang.
lihat dapat.
. Badak di Ujungkulon hanya boléh di lihat
saja.
~ Badak di Ujungkulon ngan beunang di
lalajoan wungkul.
. Tidak boléh disisakan. Teu meunang
disesakeun.
bolong kohok, totos. jamak2 karohok,
tarotos.
bolos mangkir.
-
boncéng boncéng.
. membonceng. ngaboncéng.
bondol [Munia maja] bondol.
bonéka bonéka, orok-orokan atau
oorokan.
. boneka yang terbuat dari kayu. golék.
. wayang yang terbuat dari kayu. wayang
golék.
. kesenian wayang khas sunda. wayang
golek.
bongkar bongkar.
. membongkar ngabongkar.
bongkar bangunan. ruag, kakat.
. membongkar bangunan atau rumah.
ngaruag.
bonus péling.
bordil bordél.
-
boros hambur, awuntah, olok.
borong bajong.
bosan bosen. jamak2 barosen.
. mudah bosan. bosenan.
bra kutang, béha.
brotowali (tanaman) andawali. Bahasa
latin, tinospora crispa (l.) miers hook
& them)
-
buah buah, mangga.
. bakal jadi buah. pibuaheun.
. berbuah. buahan.
. buah-buahan. bubuahan.
. buah tiruan. buah-buahan.
-
. ginjal. kabubuahan.
. jamak2 buah. baruah.
. rupa-rupa buah. bubuahan.
. berbuah banyak. leubeut.
. kekasih. buah haté, buah ati.
-
buah-buahan. bubuahan.
. lihat anggur, apel, delima, duku, durian,
gandaria,
. lihat kurma, mangga, manggis, ménténg,
pepaya, pisang.
. lihat rambutan, nanas, nangka, salak,
sawo, semangka, sirsak.
buah enau belum dikupas caruluk.
buah enau sudah dikupas cangkaléng.
buah pinang tua jebug.
-
bual rahul, rahong. = bohong.
buang piceun. jamak2 pariceun.
. dibuang. dipiceun. Jamak2 dipariceun.
. membuang. miceun. jamak2 mariceun.
. terbuang. kapiceun. kapariceun.
buang muka. paléngos, lieus.
. membuang muka. maléngos, ngalieus.
buang ingus sringsring.
membuang ingus nyingsring. jamak2
nyalingsring.
-
buas galak.
. binatang buas. sato galak.
buat jieun, damel (bahasa halus). = bikin.
lihat kerja.
. buatan. jieunan, damelan.
. dibuat. dijieun, didamel. jamak2
dijarieunmm didaramel.
. jamak2 jarieun, daramel.
. membuat. nyieun, ngadamel.
~ Membuat seragam dikorupsi. Nyieun
saragam di korupsi.
. terus-terusan membuat. nyieunan,
ngadamelan.
-
buat gembira orang yang sedang bersedih.
upah
. dibuat gembira orang yang sedang
bersedih. diupahan
. membuat gembira orang yang sedang
bersedih. ngupahan
. upah dalam bahasa indonesia = gaji
buaya buaya, buhaya. anak buaya
bocokok.
. Nama Kecamatan di Karawang. Cibuaya.
bubar buyar.
bubung wuwung.
-
bubur bubur.
. bubur ayam. bubur hayam.
. bubur beras putih. bubur bodas.
. bubur beras putih dicampur gula merah.
bubur merah.
. bubur sumsum, bubur dari tepung beras.
bubur lemu.
. bubur putih ditengah bubur merah.
bubur baro.
. membubur, membuat bubur, makan
bubur. ngabubur.
. Cibubur di Jakarta Timur.
-
budak budak. jamak2 barudak.
. anak muda. budak ngora.
. budak belian. budak beulian.
. orang tua tapi kelakuan seperti budak.
bubudakeun.
-
bugil bulucun.
buih budah. jamak2 barudah. =busa
bujang jajaka.
bujur imbit.
buka buka, polongo, purak.
. dibuka. dibuka, dipurak.
. membuka. muka, murak.
. membukakan. mukakeun.
bukan lain, sanés (bahasa halus).
. yang lainnya. nu lainna, nu sanésna.
-
bukit pasir, gugunungan.
. nama Désa dan Kecamatan di Kabupatén
Bandung. Pasir Jambu.
. Nama Désa di Banjaran Kabupatén
Bandung. Pasir Mulya. lihat mulia.
. Nama Désa di Cimaung Kabupatén
Bandung. Pasir Huni. lihat beras-beras.
. Nama Désa di Kecamatan Cibeunying
Kidul kota Bandung. Pasir Layung.
.. layung= lembayung
. Pasir dalam bahasa sunda =keusik
bukti bukti, buktos (bahasa halus).
. buktinya. buktina. buktosna.
. dibuktikan. dibuktikeun, dibuktoskeun.
. membuktikan. ngabuktikeun,
ngabuktoskeun.
buku buku.
-
bulan (waktu) bulan, sasih (bahasa halus).
. bulan arab. bulan arab.
.. 1. Muharam atau sura,
.. 2. safar,
.. 3. rabiulawal,
.. 4. rabiulahir,
.. 5. jumadilawal,
-
.. 6. jumadilahir,
.. 7. rajab,
.. 8. saban
.. 9. ramadan,
.. 10. sawal atau dulhijah,
.. 11. dulkaidah,
.. 12. dulhijah.
-
. bulan maséhi. bulan maséhi.
.. 1. Januari
.. 2. Pebruari
.. 3. Maret.
.. 4. April.
.. 5. Méi.
.. 6. Juni
-
.. 7. Juli.
.. 8. Agustus
.. 9. Séptémber
.. 10. Oktober.
.. 11. Nopémber.
.. 12. Désémber).
. bulan muda. bulan ngora.
-
. bulan Jawa atau bulan Sunda.
.. 1. Muharam/Sura,
.. 2. sapar,
.. 3. mulud,
.. 4. silih mulud,
.. 5. jumadilawal,
.. 6. jumadilahir,
-
.. 7. rajab,
.. 8. rewah,
.. 9. puasa,
.. 10. sawal,
.. 11. hapit,
.. 12. rayagung/haji.
-
. bulan sunda kuno (tahun saka)
.. 1. Kartika.
.. 2. Margasira.
.. 3. Posya.
.. 4. Maga.
.. 5. Palaguna.
.. 6. Setra.
-
.. 7. Wesaka.
.. 8. Yesta.
.. 9. Asada.
.. 10. Srawana.
.. 11. Badra.
.. 12. Asuji.
-
. bulanan. bulanan.
bulan (nama satelit) bulan.
. bulan purnama, bulan penuh. bulan
purnama, gedé bulan.
. bulan sabit. bulan sapasi.
. terang bulan. caang bulan.
-
bulat bunder, buleud. 1. sekeliling.
sabundereun.
bulu bulu.
. bulu alis. bulu halis.
. bulu ayam. bulu hayam.
. bulu mata. bulu panon, bulu soca
(bahasa halus).
-
bulu bambu, bulu padi. mérang (gatal ke
kulit).
. Nama Désa di Kecamatan Padalarang
Kabupatén Bandung.
buluh awi, buluh. = bambu.
. Nama Désa di Kecamatan Cidaun
Kabupaten Cianjur. Désa Cibuluh.
bumbu bumbu, bungbu (dari bahasa
jawa), samara.
bumi bumi, dunya.
buncis (phaseolus vulgaris) buncis.
buncit buncir, bucitreuk.
bundar buleud, bunder.
-
bunga kembang, puspa, sekar. jamak2
kekembangan.
. berbunga. kembangan.
. berbunga jamak2. karembangan.
. bunga tiruan. kembang-kembangan.
. rupa-rupa bunga. kekembangan.
. mercon. kembang api.
. nama Désa di Kecamatan Kertasari
Kabupatén Bandung. Cikembang.
-
bunga alang-alang (saccharum koenigii
atau imperata kunigii) ancul.
bunga bambu (bambusa) eumbreuk,
eumreuk.
bunga bawang [Allium] ulated.
bunga belinjo [Gnetum gnemon] uceng.
bunga cabai [capsicum annum] bolotot.
bunga cabai rawit [capsicum frustescens]
méncéngés.
bunga durian [durio zibethinus] olohok.
bunga enau [arenga saccharifera] pengis.
bunga génjér [charis flava] gélényé.
bunga honje (Etlingera hemisphaerica)
comrang.
.
http://id.wikipedia.org/wiki/Honje_hutan
-
bunga jaat jalinger.
bunga jambu air [engonia aquurea]
lenyap.
bunga jambu batu [psidium guajava]
karuk.
bunga jarak [ricinus communis] uing.
bunga jengkol [pithrllobium lobatum]
mérékényényén.
bunga jeruk [Citrus] angkruk, angkés.
bunga jotang [spilanthes acinella]
puntung.
-
bunga kaso [saccharum glaga] curiwis.
bunga kelapa [cocos nucifera] suligar.
bunga kemiri [aleurites mokiccana]
rinduy.
bunga kencur [kaempferia galanga]
jelengut.
bunga kentang [Solarium tuberosum]
boled.
bunga kulur [artocarpus communis]
pelepes, embol.
bunga kunyit [curcuma domestika]
bandul.
-
bunga labu [cucurbitaceak] aléwoh.
bunga leunca [solanum nigrum] pengit.
bunga leungkuas [alpina galanga]
jamotrot.
bunga limus [mangifera foetida] seleksek.
bunga lopang cacas.
bunga mulai mekar mangkak.
bunga sudah mekar ligar.
-
bunga padi [Oryza] ringsang.
bunga pepaya [Carica papaya] ingwang.
bunga petai [Parha speciosa] pendul.
bunga pinang [Areca catecku] mayang.
bunga pisang jantung.
. Nama Kelurahan di Jakarta Barat.
Cijantung
-
bunga rampai manglé.
bunga rotan bubuay.
bunga salak [Zalacca edulis] gojod atau
sedek.
bunga singkong [Manihot utilissima]
dingdet.
-
bunga talas [Colocasia esculenta] ancal.
bunga tebu [Saccharum officinarum]
badaus.
bunga tembakau [Nicotiana tabacum]
bosongot.
bunga terung moncorong.
bunga ubi jalar [Ipomoea batatas] téla.
bunga yang mulai berkembang atau
mekar. mangkak
bunga yang sudah berkembang dan mulai
berjatuhan. ligar.
-
bungkam bungkem.
bungkuk bongkok, dongko.
bungkus bungkus.
. bungkusan. bungkusan.
. dibungkus. dibungkus. jamak2 di
barungkus.
. dibungkuskan. dibungkuskeun. di
barungkuskeun.
. membungkus. ngabungkus. jamak2
ngabarungkus.
. membungkuskan. ngabungkuskeun.
. rupa-ripa bungkusan.
-
bungkus dengan kain. bulen.
. bungkusan dengan kain. buntelan
. membungkus dengan kain. ngabulen.
bungkus dengan daun pisang. pincuk.
. membungkus dengan daun pisang.
mincuk.
. apa-apa yang dibungkus. pincukan.
bunglon londok.
buni [Antidesma bunius L] huni.
http://id.wikipedia.org/wiki/Buni
bunting (bahasa kasar) reuneuh. jamak2
rareuneuh. = bunting.
bunting (bahasa halus) bobot, ngandeg.
bunting (bahasa sedang) kakandungan.
-
buntu {closed, shut off} buntu.
. membuntukan. ngabuntukeun.
. kebuntuan. kanbuntuan.
. Nama Désa di Kecamatan Bandung Kulon
Kota Bandung. Cibuntu.
. Nama Désa di Kecamatan Ciampea
Kabupatén Bogor. Cibuntu.
. Nama Sungai Di Kota Bandung. Cibuntu.
-
bunuh paéhan. jamak2 paraéhan.
. bunuh diri. maéhan manéh. jamak2
maraéhan manéh.
. dibunuh. dipaéhan. jamak2 diparaéhan
. membunuh. maéhan. jamak2 maraéhan.
. terbunuh, pingsan. kapaéhan. jamak2
kaparaéhan.
bunyi sada, sora. jamak2 sarada sarora.
. berbunyi. disada, soraan. jamak2
disarada, saroraan.
. membunyikan. nyadakeun. jamak2
nyaradakeun.
bunyi air mendidih. sahéng. = suara.
-
buru buru, boro, bujeng (bahasa halus).
. memburu. moro, ngabujeng.
buru-buru gurunggusuh.
buruh kuli.
buruk goréng, awon (bahasa Halus).
jamak2 garoreng, arawon.
burung manuk.
. nama Kecamatan di Provinsi Banten.
Cimanuk.
-
bus beus. = bis.
busa budah. jamak2 barudah. =buih.
. berbusa. ngabusa, busaan.
busuk buruk. jamak2 baruruk.
busur gondéwa.
. Nama Désa di Kecamatan Pacét
Kabupatén Bandung. Cigondewa.
. Nama Désa di Kecamatn Margaasih
Kabupatén Bandung. Cigondewa Hilir.
. Nama sungai di Kota Bandung.
. Nama Kelurahan-kelurahan di
Kecamatan Bandung Kulon Kota Bandung.
.. Cigondewa Kalér, Cigondewa Kidul,
Cigondewa Rahayu.
-
buta lolong.
. buta dalam bahasa sunda = raksasa.
buta sebelah. pécak.
butuh butuh, peryogi.
. dibutuhkan. dibutuhkeun.
. kebutuhan. kabutuhan.
. kebutuhannya. kabutuhanna.
. membutuhkan. ngabutuhkeun.
buyut uyut.
. buyut perempuan. Uyut istri.
. buyut laki-laki. uyut pameget.
C
cabai [capsicum] cabé. jamak2 carabé.
. bunga cabai. bolotot.
. kecabaian, merasa pedas karena makan
cabé. seuhah.
cabai merah [Capsicum annum] cabé
beureum.
cabai rawit [capsicum frustescens] céngék.
1. bunga cabai rawit. méncéngés.
cabang (pohon) dahan.
cabang dua cagak . jamak2 caragak.
cabul jorang.
-
cabut cabut, dudut (bulu ayam, rambut) .
. mencabut. nyabut, ngadudut.
. mencabuti. nyabutan, ngadudutan.
~ sedang mencabuti bulu ayam. Keur
ngadudutan bulu hayam.
cacar kuris.
cacat cacad, tanpadaksa.
cacing {worm} cacing.
cacingan (penyakit) cacingeun.
-
cadas (lapisan tanah yg keras) cadas.
. Nama Désa di Kecamatan Ciampea
Kabupatén Bogor. Cicadas
. Nama Désa di Kecamatan Cibeunying
Kidul Kota Bandung. Cicadas.
. Nama Désa di Kecamatan Gunung Putri
Kabupatén Bogor. Cicadas.
. Nama Désa di Kecamatan Rongga
Kabupatén Bandung Barat. Cicadas.
. Nama sungai di Kota Bandung. Cicadas.
cadel cadel
cahaya abar.
-
cair lééh. jamak2 laleeh.
. mencair lééh
cairan gula aren kinca.
cakar cakar, kaut, koét.
. mencakar. nyakar, ngoét.
cakar (ayam) koréh.
. mencakar-cakar (biasanya cari makanan
di tanah). kokoreh.
-
cakep kasép. jamak2 karasép.
cambang godég. jamak2 garodég.
. bercambang. godégan. jamak2
garodégan.
cambuk pecut. (kata benda)
. mecambuk. mecut. (kata kerja)
campak tampek.
-
campur campur, galo.
. bercampuran, jadi campur. pagalo.
. dicampurkan. dicampurkeun, digalokeun.
. mencampur. nyampur, ngagalo.
. mencampurkan. nyampurkeun,
ngagalokeun.
. nama Désa di Kecamatan Bojongsoang
Kabupatén Bandung. cipagalo.
canda ocon, heureuy. jamak2 arocon,
hareureuy.
candi candi.
. Candi yang ada di Jawa barat. Candi nu
aya di Jawa Kulon.
.. Candi Bojongmenje, kabupaten
Bandung.
.. Candi Cangkuang, kabupaten Garut.
. Candi yang lainnya. Candi nu lainna.
.. Candi Borobudur.
.. Candi Kalasan.
.. Candi Mendut.
.. Candi Pawon.
.. Candi Sewu.
cangkang cangkang.
cangklong padud, padudan.
-
cangkir besar dari bambu (Subang).
bekong.
cangkir besar pake tutup. emuk
cangkok cangkok.
cangkuk cangkok.
cangkul {a hoe} pacul. jamak2 paracul.
. mencangkul. macul. jamak2 maracul.
. Mencangkuli. maculan.
-
cantik geulis. jamak2 gareulis.
. bakal jadi cantik. pigeuliseun.
. mempunyai perasaan cantik. gumeulis.
. Nama daerah di Propinsi Banten.
Cigeulis.
. nama panggilan atau kesayangan. eulis,
euis.
. paling cantik, tercantik. panggeulisna
-
cantik (manis dan lucu) saranten (jarang
dipakai).
. Nama Désa di Kecamatan Arcamanik
Kota Bandung.
.. Desa Cisaranten kulon dan Desa
Cisaranten Bina Harapan.
. Nama Desa Di Kecamatan Cikadu
Kabupaten Cianjur. Cisaranten.
. Nama Désa Di Kecamatan Rancasari kota
bandung. Cisaranten Kidul.
. Nama Désa di Kecamatan Ujungberung
kota Bandung. Cisaranten wetan.
-
capai hontal. jamak2 harontal.
. tercapai. kahontal. jamak2 kaharontal.
~ Kemajuan bangsa kita cepat tercapai.
~ ~ Kamajengan bangsa urang énggal
kahontal.
capék capé, palay (bahasa halus). lihat
mau (bahasa halus).
capung papatong.
cara cara.
cari siar, téang, pilari (bahasa halus).
. dicari. disiar, ditéang, dipilari.
.. jamak2 disariar, ditareang, dipilari.
. jamak2. sariar, tareang, pilari.
. mencari. nyiar, néang, milari. jamak2
nyariar, nareangan, milarian.
. mencarikan.
. menolong mencarikan. mangnyiarkeun,
mangneangkeun, mangmilarikeun.
. tolong carikan. pangnyiarkeun,
pangneangankeun, pangmilarikeun.
-
catat catet. 1. di catat. dicatet.
~ Terus dicatat oléh pensil. Tuluy dicatet
ku patlot.
cat cét.
catat catet. jamak2 caratet.
. catatan catetan.
. dicatat dicatet.
. dicatatkan dicatetkeun.
. mencatat. nyatet
cawat cawet, cangcut.
-
cebol béké, katé.
cecak cakcak.
cegah cegah, wagel (bahasa halus).
. dicegah. dicegah, diwagel.
. mencegah. nyegah, ngawagel.
cegat pegat. lihat putus.
. mencegat. megat
. tempat untuk mencegat. pamegatan.
.. Nama kampung di Desa Mekarjaya
Kabupaten Garut.
ceguk [quisqualis indica l] bidani.
cekik cekék.
cela cawad. 1. mencela. nyawad.
celah sela.
-
celaka cilaka. jamak2 carilaka.
. dicelakakan. di cilakakeun.
. mencelakakan. nyilakakeun.
. kecelakaan. kacilakaan.
-
celana calana, lancingan (bahasa halus).
. bakal jadi celana. picalanaeun.
. dicelana. dicalana, dilancingan.
. memakaikan celana. nyalanaan.
celana dalam cawet, cangcut, kolor.
celotéh bacéo.
celurit arit. jamak2 ararit.
-
cemara [Casuarina eqnisetifolia] camara
cemas hariwang. jamak2 harariwang
cemberut camberut, baeud, berengut.
cemburu timburu.
cempaka campaka.
-
cempedak [artocarpus champeden]
campedak.
cendawan supa.
cendrawasih candrawasih.
cengkih [Eugenia aromatica] cengkéh
cengkerik jangkrik.
cepat geuwat, énggal (bahasa halus),
gancang. jamak2 garancang, arénggal.
cepat besar (untuk anak-anak) bongsor.
-
cerai serah, pirak (bahasa halus), késér
(bahasa halus).
. diceraikan. diserahkeun, di pirakeun.
. menceraikan, nyerahkeun, mirak.
~ Setuju menceraikan pamajikan. Satuju
nyerahkeun pamajikan.
. diceraikan. diserahkeun, dipirak.
~ Istri itu mau diceraikan. Pamajikan teh
rék diserahkeun.
cerdas pinter, calakan. =pintar.
ceroboh coroboh.
ceremai [Phyllanthus acidus] ceremé.
ceréwét céréwéd.
ceria marahmay.
-
cerita (bahasa halus dan sedang) carios.
. bercerita. nyarios.
. diceritakan. dicarioskeun.
. menceritakan. nyarioskeun.
. terceritakan. kacarioskeun.
cerita (bahasa kasar) carita.
. bercerita. nyarita.
. diceritakan. dicaritakeun.
. menceritakan. nyaritakeun.
. terceritakan. kacaritakeun.
cerita direka. dongéng.
cerita sejarah. babad.
cermin eunteung, kaca.
. bercermin. ngeunteung, ngaca.
. beri cermin. eunteungan.
. berhadapan (biasanya rumah atau
bangunan) paeunteung-eunteung.
. teladan. pieunteungan.
. Nama Kampung di Désa Bale Endah
Kecamatan Bale endah Kabupatén
Bandung. Cieunteung.
-
ceroboh sologoto.
cerpén (cerita pendék) carpon (carita
pondok)
cerutu surutu.
cetak citak.
cébok cécéwok, isang, ombéh (bahasa
halus).
cédok sédok
céléngan céngcéléngan.
-
cibir begég, jebi.
. mencibir. ngabegég.
. mencibirkan. ngabegégan
cicak cakcak.
cicip icip.
cicipi raosan.
-
cincin (bahasa kasar dan bahasa sedang)
ali.
. Nama Désa/Kelurahan di Kecamatan
Soréang Kabupatén Bandung.
cincin (bahasa halus) lélépén, cingcin.
cingcang cacag. jamak2 caracag.
cincau {cyclea barbata} cingcau, camcauh.
-
cinta cinta, bogoh, asmara.
~ Saya udah gak cinta kamu. Abdi tos teu
bogoh ka anjeun.
. Nama Désa di Kecamatan Pamijahan
Kabupaten Bogor. Ciasmara.
cinta sepihak ambon.
ciri ciri. lihat tanda.
. diberi ciri. dicirian.
. kelihatan. kaciri, katingali.
cita-cita cita-cita.
-
cium cium.
. mencium. nyium. jamak2 nyiuman.
. kata antar untuk cium. celengok.
celengok nyium.
cium (bau) ambeu, ambung (bahasa
halus), angseu.
. mencium. ngambeu, ngangseu.
-
coba coba, cobi (bahasa halus). jamak2
caroba, carobi.
. cobaan. cobaan, cobian. jamak2
carobaan, carobian.
. dicoba. dicoba, dicobi. dicaroba.
dicarobi.
. mencoba. nyoba, nyobi. jamak2 nyaroba,
nyarobi.
. mencobai. nyobaan, nyobian. jamak2
nyarobaan, nyarobian.
coba supaya pas. pecak.
. mencoba supaya pas. mecak.
cobaan gogoda, Cocobi (bahasa sedang
dan bahasa Halus)
-
cobék coét.
coblos colok.
cocok1 akur. jamak2 arakur.
cocok2 cocog.
coklat coklat
colok colok.
. dicolok. dicolok. jamak2 dicarolok.
. mencolok. nyolok. jamak2 nyarolok
. tercolok. kacolok. jamak2 kacarolok.
-
contoh conto, umpama.
copot leupas, coplok.
corak kelir.
corét corét. jamak2 carorét.
. mencorét. nyorét. jamak2 nyarorét.
corét (banyak corétan) rocét.
corong corong.
-
cubit ciwit. jamak2 cariwit.
. mencubit. nyiwit. jamak2 nyariwit.
cuci kumbah, wasuh (bahasa halus).
jamak2 karumbah, warasuh.
. mencuci ngumbah, ngawasuh. jamak2
ngarumbah, ngawarasuh.
cuci baju seuseuh. jamak2 sareuseuh.
0 Comments :
Posting Komentar