November 29, 2023
informasi
c/ce/n aksara makatelu di abjad Indonesia cabai n 1 tabia, sr Capsium;
-- Jawa (panjang), tabia bun, Piperretofractum; -- merah
(besar) tabia lombok, Capsicum annuum; -- rawit tabia krinyi,
Capsium frukscens tescens
cabak n sr kedis sesapi ane'pesu peteng
cabang n 1 carang; 2 canggah; cagak; sepak; 3 cabang; -- pohon
man gga itu patah, carang punyan poh ento empak;
bercabang macarang macanggah: berm gin banyak, bingin
macarang liu;
bercabang-cabang liu macarang
cabar a getap; gerap: anak itu -- pergi malan han, anak ento getap
luas peteng
cabaua mencabau v ngé'sgs; ngr4e's: Ibu - kepalanya krn gatal,
mem ngeges sirahne kerana genit
cabik a uek;
cabik-cabik uk berembeng;
mencabik(kan) mejek: baju di dada, mejek tai di gidat;
cabikan ukan; baju, uekan baju
cabir a uek dawa;
cabir-cabir uek brengbeng; pakaiannya -, kiambine uek
bre'ngbtng
cabuh a rusuh: tangannya --, sering men gambil milik orang, limanne"
rusuh, nyemak gelah anak
'cabuk n sr gering berung bengu
2cebuk n ad b pasih
3cabuk -* cambuk
cabul a cabul; crucuh: gambaran (bacaun) --, gambar crucuh
cabur n kecaburan n unduké'nyut; mabiayuhan: lingkungan desa itu
sering -, wawengkon desa ento pepes mabiayuhan
cabut v abut; ancit:
mencabut ngancit; nyabut; -- surat keputusan mucehang surat
kaputusan;
-- keris pistol, ngunus; nyroe'ngan; mesuang; -- perkataan
ngodalang munyi;
mencabuti ngabutin;
mencabutkan ngabutang;
pencabutan pangabutan; — perkara, pangabutan prakara
caca n ad dedaaran (jukut-jukutan, mal)
'cacah v, bercacah v macohcoh (mapindan gegambaran di awake):
mukanya —, muan' macocoh
2cacah v, mencacah v nyahcah; nektek; ngebat; / daging, ngebat / be/
3cacah n ketkan; cacakan: perhitungan -- jiwa, paitungan Hun
penduduk
4cacah n petani due tetep dadi krama desa
'cacak n tetanceban jegjeg;
mencacak mejujuk tegteg: - tonggak, majujuk tegteg tur
nongos;
mencacakkan mejujukang apang tegteg (di tanah): -- tiang
bendera, mejujukang tiang bendé'ra
2cacak v, mencacak v 1 nyerek; 2 nyopt
pencacak tukang copet
cacap n bakal (asem) ambuh bok;
mencacap 1 melusin bok uli bakal (asem); 2 melusin sirah
cacar n kecacar;
pencacaran penyukitan: --folio kpd anak balita, penyukitan folio
tekn anak cenik cacat a cacad; ceda: tan gannya -- krn jatuh, limanicacad kerana ulung
cacau a, mencacau v 1 makianyiran; 2 ipit; enenan: dia dl
tidurnya, ia ipit dipulesanné
'caci n cak pepisuhan; tetemahan;
mencaci memisuh; nemah;
cacian pisuhan; temahan: dia mendapat -, ia maan pisuhan
2caci n pekakas pengalungan; bidak (layar)
cacibar n ad sr kedis, Eurostopedus teemminckii
cacing n cacing;
-- gelang-gelang jiati; -- keremi krawitan; sindetan; -- pita
cacing megeet-get buka ampas nangkan -- tanah jiati;
cacingan naanang sakit kerana liu cacing dibasange'
cadang v, mencadang v nyadangang; nyediang; menganang: apakah
kau sudah makanan? apa cai suba nyediaang dedaaran?
cadangan pasediaan; penga: - masih ada, pasediaan enu ada
cadar n 1 cadar; kekudung sirah anak luh; 2 seprai angkeb mja;
bercadar ngangson cadar; (maselubung)
cadas n sr paras; parangan
cadik n katir
cadir -, cadar
cadok a bua: mata ayam itu --, matan siap ento bua
'cagak n 1 engak; 2 canggah;
bercagak mcagak; mecanggah: pohon berm gin - banyak,
punyan bingin mecanggah liu
2cagak v, mencagakkan v nancebang (tiing) kayu
cagar n 1 kantah; 2 pancer: sawah itu dipakai mencari uang, carik
ento anggona kantah ngalih pipis;
-- alam is palemahan misi buron ane kravebin ulih pemerintah;
mencagarkan maang mal anggon kantah utang; ngadng, -
sawah, ngadang carik
cagu n katimumulan ad penyakit jeriji tur menanah)
caguh n cagu / cahaya n 1 caya; kredepan; kenyahan; -- lampu itu terang, caya
lampu ento terang; 2 enteran; -- muka, kelus, sebeng;
bercahaya mecaya; makenyah cahar a nch (tai);
mencahar nginem ubad urus-urus, anggon
pencahar ubad urus-urus
caing a sétst; bré'ngbng; uk; grbéig: bajunya orang tua itu -,
bajun anak tua ento stst;
caing-caing stst; u6k brgbg
cair a ncéh;
cairan 1 nyeng; nyugan; saliring an ch; 2 ketengan;
mencair dadi e'nch;
mencairkan ngchang
cak n sr kedis;
-- padang sr kedis petingan; bondol; pent; Anthus
novaeseelandias malayensis; -- padi kedis pipit; kedis ciak;
Munia malayensis maja; -- raja kedis sangsiah (sangsiah),
Ploceus philippinus infortunatus
cakah a rnggah
cakak v, bercakak v mejaguran;
pecakak anak and demen majaguran;
cakaiang n ad be'cekalan an gedé', Katsuwonus pelamis
cakal-bakal 4 cikal bakal
cakaIeIe n ad igelan siat (di Maluku tur di Minahasa)
'cakap a 1 kk nyidaang; sanggup; 2 duweg; omong;
kecakapan kaduwegan
2cakap n omong; tutur;
-- angin tutur puyung;
bercakap ngomong;
bercakap-cakap mapaomongan;
mempercakapkan ngomongan;
percakapan pagumegan; kapara /
cakar n jriji makuku dawa-dawa (siap, meong, mal);
bercakar-cakaran: 1 saling gasgas; saling rokeh; 2 sas miegan;
magrengan; merebat;
mencakar ngasps; ngrokeh;
pencakar pengehkhan; pengohkohan; awan (-V langit), sarwa
wewangunan ané matumpang tegeh cakeia n uham pelacur
cakiak n trompah uli kayu; bakiak
cakmar n bulusan pasih
cakmau - camau
cakra n 1 ki cakra; roda; 2 io cakram: Dewa Wisnu memakai senjata
panungkas yang namanya -- dl pewayangan, Dewa Wisnu
nganggon senjata sakti ané'madan cakra di pewayangan
Cakrabirawa n ad pasukan gabungan uli angkatan darat, laut
udara, muah kepolisian RI ane" tugasne' nyaga keselamatan
PrIsidé (dugas jaman pamerintahan Pre'sidén Sukarno)
cakram n cakra
cakrawala n 1 wates pliat; 2 lengkung langit
cakup v, mencakup v 1 nyaplok; 2 capluk-capluk; 3 makauban: mu/ut
babi itu km galak, bibih kucit ento capluk-capluk krana galak;
mencakup-cakup capluk-capluk;
pencakup sr jebag magigi
calak a penté's; lancang: anak sekecil itu sudah -- bicara, anak amun
cerik ento suba pente/s ngomong
calar a sue/d; beré'd: punggungnya -- kena dun, tundunne sued kena
dui
caling n caling
caIit n sr cilak; anci; mal;
bercalit mors (kena tinta); /
mencalitkan moré'sang: tinta pd baju, moresang tinta di baju
caio n juru aljh muatan (montor); cab; makiar
calon n calon; cadangan;
mencabonkan nyalonang: siapa yang Anda?, nyen ane
nyalonang cal
calui a demen nerima sogokan pipis
calung n 1 bonjor anggon ngalih ye/h; 2 sr timba cerik uli tiing; 3 sr
mangkok uli timah anggona natakin getah kar't
cadus a caplus: gagang sabit itu --, patin ant ento caplus
cam v, mencamkan v 1 ngresepang; 2 ngidepang: kamu tidak
pikiran, cai sing ngidepang keneh
'camar n ad kedis di pasihe'
2camar a loba; rakus
camat n camat; punggawa;
kecamatan 1 kecamatan; wawengkon camat; 2 kantor (umah)
camat
camau n ad punyan kayu, akahné' anggon ubad kencing nanah;
Dracaena angustifolia
cambah 4 kacambah
cambang n kalis;
bercambang kalesan: mukanya -S, muané' kale'san
cambuk n pecut;
mencambuk 1 nglambet; mecut; 2 nguduhang apang magiet:
sopir dokar kudanya, supir dokar mecut jaranne'
camca n sr sinduk
campa n sr macan polé'ng ane"galak sajan
campah a campah (rasa): makanan mi rasanya --, dedaaran ene
rasané' campah
'campak v, mencampakkan v nyabatang; ngentungang; mantigang;
nyambehang;
tercampak sabatanga; entunganga; mentungang
2campak n Dok gering tampek (muah paica), morbilli
camping compang-camping
'campung n tugel (a) muncukné', tanggune' mal;
mencampung nugel (muncuk, tanggu)
2campung4 cemplung
campur v madukan; baur; turut --, tangan, milu (bareng) ngencanang;
-- aduk, baur, magladuran; madukan; - gaul, mapagubukan;
bercampur madukan; macampuh;
mencampur ngadukin; nyampur;
campuran 1 campuran; 2 gabungan;
mencampurkan ngadukang; nyampurang;
mencampuri nyampuri; ngadukang
camuk v nusuk; amuk;
mencamuk ngamuk; nusuk
canai n grinda;
canaian ane'suba masangin; caran nyangih
canang n kempul;
mencanangkan ngorahang; nguarang; ngasiarang;
pencamang anake' ané' ngorahang
cancut v, bercancut v makancut ginting
'canda v, bercanda v macanda; mageguyonan; ia sama temannya,
ia macanda ajak timpalne'
2canda n -- peti peti panyimpenan pipis, mas, mal
3canda n sr tumbak bawak
candan + kecandan
canderasa 4 candrasa
candi n candi
candra ki n 1 bulan; 2 sr dewa
canradimu ka n 1 ki ad kawah di kahyangan; 2 ad latian
kemiliteran para perwira /
candrasa ki n ad pedang; klewang
candu n candu; madat;
pecandu 1 pamadat; 2 sas anak buduh (mabalih, mal): anak
sekolah itu rokok, murid ento pamadat roko
candung n sr bliung
'cang n munyi an nglengking
2cang n sr pesor
3cang n sr jaring ged( anggon ngejuk be
cangak n mencangak v 1 madengokan; maseeban; nule'nge'k; 2 kedis
cangak: siswa itu - ke belakang, murid ento madengokan kuri
'canggah n canggah; cagak: membuat -- pondo/c ngaé' canggah kubu;
bercanggah macanggah; macagak
2canggah n canggah; klabkab
canggai n 1 kuku dawa di kacing; 2 kuku-kukuan (ajimas yadin
slaka): -- nya patah dipakai mencubit, kuku dawa di kacingné'
clung anggona nyrek
canggih a canggih
canggu mk n cagu
canggung a 1 singkuh; seglad; 2 kikuk; 3 sarwa tuna: dia masih -
- menaiki mobilnya, Ia flu singkuh nyalanang motorn
cangkat n bukit cenik; tanah ad tegeh tur me'rg
cangkel n cangkel; engsut;
mencangkelkan ngengsutang: nyangsang; baju basah,
nyangsang baju belus
'cangkiong n cangklong /
2cangklong n sr gande'k; kampek
cangking v, mencangking v ningting; nengte
/ ,
ng; tas, nengteng tas
'cangkir n cangkir
2cangkir n jriji ane' di dun (kedis, siap, mal)
cangkok v dekung;
mencangkok nekung: dia sedang - bunga, ia sedek nekung
bunga;
cangkokan dekungan;
pencangkokan padekungan; - antung pidabdabe nyilurin
pepusuhan
cangkrang v pijet; enter; suklit
cangkriman n cecangkriman
cangkring n ad sr punyan kayu, Erythrina fisca
'cangkuk4 cangkok
2cangkuk n 1 sangket klambu; 2 angkuh
3cangkuk n ad ubad miakar aji bunga-bunga tuh
cangkul n tambah;
mencangkul numbeg;
mencangkul(i) numbeg(in): - tanah, numbegin tanah
cangkung v, bercangkung v nyangkok: rajinlah bekerja, jangan
saja, jemetang mega, ede nyongkok dogn;
mencangkung nyangkok
cangkup4 cakup
cangcang v, mencangcang v nyangcang; ngencang: tali sapi,
ngencang talin sapi
canguk v, mencanguk v negak sambilanga nguntul
cantel, n mencantelkan nengsutang; nyantelang;
cantelan pangengsutan; cantelan: menggantung baju di
ngantung baju di pangengsutan;
canteng n cantengan: sakit (beseh) di kuku (jrij i), biasane menanah
cantik a jegeg; melah (luung); seleh: bertambah --, nyeggang;
mempercantik ngamelahang; /
mencantikkan nga apang jegeg: penari itu sedang dirinya,
tukang igel ento sedek maias;
tercantik paling jegega;
kecantikan kajegegan; kaselehan
canting n 1 sr canting; 2 prabot pamatikan aji tembaga
cantol v engsut;
mencantol ngengsut: layang-layang di pohon, Iayangan
ngengsut di punyan kayun
mencantolkan ngengsutang;
cantolan ane' engsutanga
cantrik n sisia; murid
cantum v, bercantum v nunggah (di karangan): seperti itu - dl
lontar, sapunika nunggah ring lontar;
mencantumkan ngunggahang;
tercantum nunggah ,
cap n 1 cap; 2 tanda; stempel;
-- batu panyangkaan aji batu
'capa n punyan sembung, Blumea balsamifera
2capa n ad plalian (nganggon toh pipis)
capai v, mencapai v 1 nyujuh, 2 nganteg; neked; 3 maan; mapikolih:
pelari itu sudah - finis, pelari ento suba neked di tanggu;
tercapai bakatanga; pragat: cita-citanya sudah -, imingimingane'suba bakatanga (majalan)
capang a dawa mlingkar (kumis); kepang (kuping); renggah (tanduk)
capcai n capcae' (ad masakan Cina)
cape /cape/ a kenyel;
-- had ibuk; inguh; engsek
capek /capekl a cak leleh
capelip n tudung sirah aji anyaman tiing, lanying
capik -+ cape /
capil n tudung sirah, malakan aji anyaman tiing, lanying bentukne
capjiki n capjiki
caplak n 1 kutu barakan; 2 buyung tipis
cap bk v, mencaplok v 1 nyaplok; nyanggol; 2 cak mubutin gelah
anak: berebut -- daging, marabut nyaplok be
capuk a bunk pabronyot; mukanya --, muan bunk pabronyot
capung n capung
cara n 1 cara; turah; 2 agol; solah: kehidupannya meniru -- Barat,
pangidupan cara jiema Barat / carah v, bercarah v caran ngcer; cara ktengan (ngadep besikbesik wiadin ngadep liu): jika dijual - tentu lama akan habis,
yan adep kte'ngan pasti makelo lakar telah;
mencarah magi (nugel) cenik-cenik; 2 ngadep cara kte'ngan
(nugel-nugel); ngécr
carak v, mencarak v nyé're't (yéh, mal): anak laki-laki itu - nira
hingga mabuk, anak muani ento nyre't tuak kanti punyah
carang n sulur; temblle'(waluh, timun, mal): -- carang, don base'
nguda
cari v alih; ruruh;
bercari-carian 1 saling alih; 2 makering-keringan: dia - di
pasar, ia saling alih di peken;
mencari ngalih; ngruruh;
- akal ng6ka daya; - fasal, ngae dadalan;
mencarikan ngalihang: ia - adiknya pekerjaan, ia ngalihang
adinné' ga
mencari-cari ngalih-alih: jangan kesalahan teman, eda ngalihalih kepelihan timpal
pencarian 1 pengupa jiwa; 2 gunakaya; sekaya
'carik a uk; kest;
secarik akes tan: dibayarnya den gan uang kertas, bayaha uli
pipis abidang
2carik n panyarikan
3carik n, -- duwe'Huk carik gelah pamimpin (di Lombok)
4carik n, -- pecatu Huk tanah an anggon pangidupan sasepuh desa
adat yadin sisian-sisianne"(di Bali)
carter v sé'wa;
niencarter nyva; - mobil, ny'wa montor; carteran se'waan: dia sekarang membawa mobil -j, ia jani ngaba
montor sewaan
caruh - ceruh
'caruk v, mencaruk ki v 1 ngupak (nge1t) kulit kayu; 2 nyekak
2caruk a loba; rakus;
mencaruk madaran liu-Iiu tur gga1-gga1
3caruk v mejaguran nganggon senjata lanying (clurit)
carut a crucuh; pati kacuh: anak kecil itu dari kecil sudah --, anak
cenik ento uli cenik suba crucuh;
bercarut-carut mencarut-carut nemah mamisuh pati kacuh
cas n cak saling benté saling cs
cat n ce't; cat;
-- bibir anci; Ipsetik
catak n sr buyung tapis
catat v, mencatat v nyatet;
catatan 1 catetan; 2 patinget;
mencatatkan nyatetang;
dicatat cateta
catu n catu; duuman (daas): ia mendapat rabungan, ia maan
duman tabungan
'catuk v mencatuk v nyotol; nyotot; ngotol; 2 noktok; naldal: ayam
itu - tangan, siap ento nyotol lima
2catuk n sr palu besi
3catuk n 1 asinduk padaaran; 2 akan; 3 acég: anak saya makan
hanyu se --, panak tiang madaar tuah asinduk
'catur n catur: bermain --, main catur (sekak);
percaturan, - politik kekencan politik
2catur skr num patpat
catut n 1 catut; 2 tang;
mencatut nyatut: di terminal Bus banyak , di penambangan Bis
liu tukang catut;
pencatut tukang catut
cauk -+ caung
cauI n 1 sr caul; 2 sr kencrik
caung a cekok pipiné'(kerana sing magigi): Nenek sudah semakin --,
odah suba sayan cekok pipine'
cawak a sujnan: wanita itu menarik km -- di pipinya, anak luh ento
jege/
g kerana sujenan 1 di pipine;
bercawak cekok cenik: senyumnya -, yan makenyem, cekak
pipiné'
cawan n cawan:
-- pinggan piring;
secawan acawan: kopi -V, kopi acawan
cawat n cawet; cota
cawi n kedis sepit gunting
caya - cahaya / cebak v, mencebak v ngebe't: - timah, ngebet timah
cebe los v mencebeloskan v nyelosang: gundukan tanah,
nyelosang pundukan;
tercebelos maclos
cebik v, mencebik v ngajengitin; nge'win: kamu - baru di suruh
4 1 / kerja, cai ngewerin mara tunde/
nga megae
cebil 4 cebik
/ cebir n, secebir akesetan; / akebis; kain -, kain akesetan
cebok /cebok/ n cedok;
bercebok makonceng; habis buang air kemudian -, suud meju,
lantas mekonce'ng
cebol /cebol/ a kate' ayam --, siap kate'
cebong n becing-becing
cebur V cebur;
mencebur macebur;
menceburkan: nyeburang; ia bunuh din - diri ke jurang, ia
memati-mati nyeburang awak di jurailge'
cecah v mencecahkan nyelebang; - kaki ke tanah, ngenyebang batis
ka tanah;
sececah 1 kejep; 2 bedik; kikit; jumput (dedaaran, uyah, mal)
cecak n cekcek,
cecap v, mencecap v nyicipang; ngecapin; adonan kue, ngecapin
lakar jaja
cecar v, mencecar v terus-terusan nyagurin (nmbakin, nakonin, ma!)
cecat4 cacat
cece /cece/ n buyut
ceceh n celak
cecer Icecerl a berceceran v pacre"tcti: minyaknya - sampai habis,
1engisn pacre'tcet kanti telah;
cecunguk n 1 tembuyukan; 2 pacelang (mata-mata); resersa (polisi):
dapurnya banyak berisi --, paoné liu misi tembuyukan
'cedera Icederal a miegan; masentilan
2cedera /cedera/ a cacat; ceda; sengsara
3cedera /cedera/ a 1 tusang tindih; linyok; 2 mesen
4cedera Icedera/ a leplep pu1esn
ceding a kier-kier; puret buahn jeruk itu -- tidak ada dirinya, juruk
ento puret buahn sing misi ye/ha
cedok /cedok/ v mencedok v nyendok: di pegunungan orang
mengambil air - dari mata air, di desa anak ngalih ye'h di
kalebutani
cedong Icedong/-4 cedok
cegah v mencegah v nambakin; ngapialangin: jangan sekali-kali
keinginannya, eda sajan namabakin kenehné;
pencegah panolak; bahaya, panolak baya;
pencehagan panolakan
cegak a siteng tur sebet: buruh ban gunan itu -- sekali bekerja, buruh
bangunan ento siteng tur sebet sajan negae'
cegat v, mencegat v ngadang; nyadang; nambakin; ngapialangin;
polisi kendaraan di jalan, polisi nyadang montor di jalan
ceguk-) teguk
'cek /cek/ n cek; (surat pre'ntah maang pipis teken kantor bang)
2cek Icekl v mencek v mrksa nye1'hin: sopir sedang barangnya,
supir sedek mrIksa barangne'
cekah v bercekah nyibak (buah); belah-belah (di bibih, kulit, ma!);
mencekah me!ahang (nyepit) nganggon lima: buah man ggis,
ngembug buah manggis
cekak n secekak n acekal: pegawai bank itu - membawa uang,
pegawe bang ento acekal ngaba pipis;
cekaiang -, cikalang
1 cekam v, mencekam v nrekem; nyagrep: harimau dng kuku,
macan nrekem nganggon kuku
2cekam v, mencekam sr tujuk; tilem -, kasur makombi
cekat, cekatan a sbet: dia orang -- bekerja, ia anak sbet mega'
cekau v mencekau v nyagrep; nrekem
cekcok /cekcok/ v mauyutan; mrebat: jangan -- pak, sampunang
mrebat, Pak;
bercekcok mauyutan; mrebat
cekak /cekak/ -+ cekik
cekel a cupar; demit: dia amat --, ia demit sajan
ceki n cekian
cekiber n dangap-dangap
cekih a, mencekib v engkag;
tercekih engkag
cekik v, mencekik v nyekuk: kamu - ic/icr berkeiai, cai nyekuk
baong majaguran;
pencekik panyekukan: tali sapi itu putus, tali panyekukan
sampi ento pegat
cekuk v, mencekuk v ngeju: — anak kecil, memberi obat, ngeju anak
cenik, maang ubat
cekung a cekok (paninggalan; pipi)
-'cekup v, mencekup v 1 nekep, 2 nakep: up — lalat, nakep buyung
2cekup -, cekut
cekur n cekuh, Kaempferia galanga
cekut v, mencekut v nyumput; milih; up - gabah, nyumput jilijih
cela v, mencela v nyéda; nyadcad;
celaan cdaan; cacadan: ia mendapat - dr masyarakat, ia maan
cidaan uli masyarakat
ceJah n selagan;
-- jan selagan lima (jriji); -- pintu engkagan (ege'gan) jianan
ceIaka a sengkala; kapialang; lacur: -- dia sekarang, sengkala ia
jani;
kecelakaan kasengka1
celampak + campak /
ce!ang v, mencelang v nelik; ne!eh: mata kucing itu -', mata miong
ento nelik
tcelangak a mampakan; magagan; mge'gan: pintunya dl keadaan -
-, jlanané' sedek mampakan
zcelangak v, -- celinguk tolah-tolih; kipak-kipek: Jan gun -- belajar
naik kendaraan, eda tolah-tolih muruk memontoran
ceIangap a nyenyangal; engkap: mulutnya -- saja, bibihne
nyengangal due'n
ceIapak v, mencelapaki v nylangkangin: tidak boleh - orang tua,
sing dadi nylangkangin anak tua
ceIas-cejus v pesu-mu!ih (jumah)
ceIat v, mencelat v 1 makecos; makecog; 2 ngamaalang sanget;
jangkrik itu ditangkap , jangkrik ento dakepa makecos
'ceIempung v, meincelempung v maclempung; macebur
2ceIempung n ad sr gegambelan aji kawat (mirib buka rebabé)
celeng n 1 c1e'ng alasan; 2 sawan celeng; ayan;
celengan celengan
ceIengkak-ceIengkok /celengkak-celengkok/ a cak ilak-iluk; likaklikuk: jalan itu - terus, jalan ento likak-likuk terus
celepuk n kedis celepuk, Bubo erientalis
ceLetuk v, menyeletuk v nyelag omong: dia dl pertemuan itu, ia
nyelag omong di patemuan ento
celik v 1 nelik; ngedat (mata); 2 ngajinang; buta --, lamur;
mencelik ngajinang
ceIoteh /celoteh/ n omong yadin tutur ngacuh;
berceloteh ngomong (nutur) kangin-kawuh: orang gila itu —,
anak buduh ento ngomong kangin-kawuh
'ceIung n cekok (pipi)
2celung n sr badan gajah, kebo, mal
ceIup n celub: tukang --, anaké' anlgae'né' ngewarnain kain, mal;
méncelup 1 nyelebang; nyilemang; 2 nyelup; nganus;
pencelup yh mewarna anggon nyelub
ceIuring n ad alat munyi-munyian (gamelan)
ceIurut n munju (Sr bikul cenik)
celus a 1 celos; lobs; 2 keles; keceng; caplus: cincin di tangannya -
-, bungkung dilimané' caplus
celutak a demen naar dedaaran ané' sing pantes daar
cemani n balacak: ayam --, siap blacak
cemar a 1 reget; ngecemin; 2 cabul; crucuh;
menceman nyelekang (ngamitrain): dia suka --- orang, ia demen
nyelé'kang anak
'cemara n 1 bulun ikut (sampi muah jaran) manggo ondr tumbak;
2 cemara (bok); 3 bulun ikut jaran anggon ilih: ayam --, siap
mabulu cemara;
2cemara n punyan cemara, Casuarina egnisetifolia
cemas a keneh inguh tur takut; ngepuyep;
mencemaskan ngibukin; nginguhin;
kecemasan kaibukan
cemat v, mencemat v ngedeng prau aji tali penegulane
cembe rut a sebeng merengut (mrangus)
cembul n pabuan tembaga (slaka)
cembung n cemul (pipi); ngonjol
cemburu a 1 cembur; selang; resiko; 2 jela; ir-ati: ia -- saja kalau
lakinya pulang malam-malam, ia cemburu due'n yan an muani
mulih peteng-peteng
cemek /cemek/ a 1 buta ané'h; 2 buta nelik
cemekian n ad sr punyan-punyanan, buahné' manggo ubad urusurus, Croton tiglium
cemer /cemer/ a cemek
cemerlang a 1 nyalang; galang ngacebuah; 2 ngrde'p; makenyah;
kecemerlangan kamelahan
cemeti ii perut: -- dewa, tatit;
inencemeti mecut: - kuda sampai larinya cepat, mecut jaran
apang plaibné gancang
cemomot n daki (di mua)
cemong /cemong/ a mrué's-rue's (muan)
cemooh n jejailan; cecadcadan;
mencemohkan ngandapang; nganistaang; nyailin: jangan -
nasehat orang, eda ngandapang piteked anak;
cemoohan jejailan; cecadcedan
cempa jw n ad jenis padi
cempaka n 1 punyan cempaka spt -- gading atau -- putih, cempaka
putih, Michelia alba; -- dadu atau -- kuning; cempaka kuning,
Michelia champaka, 2 mirah cempaka;
cempe dak n punyan cempedak, Artocarpus champeden
cempek a brkmk di tanggune kainnya --, kambenn brkmk di
tanggunne'
cempeng a compéng; keph di tanggu: genting rumahnya -- kena
batu, genteng umahne' compng kena batu
cemperling n ad sr kedis tuu-tuu, Aplonis srrigatus
cemping n uk-ukan kamben
cempung v, mencemplung(kan) v nylempungang; nyeburang;
cempoa n cempoa (ketkan Cina)
cempuIing n tempuling
cempung n munyin barang ané' ulung di yé'he;
mencempung 1 maclempung; 2 macebur (di yé'h)
cempurit n katik liman wayang
cemuk n kulit pete', kacang, ma!
cena /cena/ n 1 bukti; 2 !aad tatu ané' suba was; suba was (siap ane'
magocek, ma!);
kecenaan suba ada bukti (mabukti)
cenangau n balang sangit
cenangga n cacad di awak (aba-abaan uli cenik)
cenangkas n sr pedang (sadu)
cendaIa a le'ngke'ng (munyi): kalau terlalu -- berbicara, cai bes
lengkeng mamunyi
cencaIuk n gerang testes
cencang v tektek; Ă©'bat; cahcah;
mencencang ngbat;
cencangan 'ebatan: - daging, ebatan be
cencaru n ad sr be' pasih
cencawi n ad sr kedis
cendana n punyan kayu ané' bonne miik;
-- jauggi cenana barak, Pterocarpus santalina; -- kuning cenana
mawarna kuning; - semut Exocarpus latifolia
cendawan n oong;
-- bulan oong bulan; -- batang oong an tumbuh di carang
kayuné ané tuh
bercendawan tumbuhin oong
cenderasa n ad pedang sakti
cenderawasih n kedis ané'dawa ikuhne, ane ada di Irian Jaya; kedis
dewata, Paradisidae
cendol /cendol/ n jaja ané' melakar aji tepung baas tur macam pur aji
yeh gula teké'n santen
cenduai n guna-guna (mantra) anggon ngalih anak luh
cengal n ad sr kayu di alas, ang on lakar umah, mal Balanocerpus
cengam v, mencengam v nyaplok: buaya mangsanya, buaya
nyaplok amahanné
cengang a tercengang ngob: Bapak melihat orang berlatih si/at,
bapa ngob mabaiih anak muruk silat
cengar-cengir v kenyar-kenyir; kenyem-kenyem: wanita itu -- ketika
dilirik pria, anak Iuh ento kenyar-kenyir dugas tinggalin anak
mwani
cengbeng n ad rainan Cina
cengong /cengeng/ a 1 blengih; 2 brengé' nge'rngé'n: kamu -- sekali,
cai blengih sajan
cengir-cengir v kenyar-kenyir; kenyem-kenyem
cengkal n 1 sr sesikutan dawa; 2 panunjang kambe'n (suud masunat)
cengkam v sarap; sagrep;
mencengkam nyagrep;
cengkaman sagrepan
cengkaruk n ad jaja an(melakar aji nasi majemuh lantas magoreng
(mauyah-uyah)
cengkau v, mencengkau v nreken; nyagrep: harimau -- lawannya
dng kuku, macan nrekem musuhné' nganggon kuku
cengkeh -, cengkeh
cengkeling 4 sengkeling
cengkeram v 1 sarap; sagrep; 2 pipis pancer; kantah;
cengkeraman sagrepan;
mencengkeram nyagrep: kuku kucing itu keras sekali,
sagrepan kuku miong luh keras sajan
cengkerama v bercengkerama v 1 nglanglang ulangun; 2
magegonjakan: dia di hutan, ia nglanglang ulangun di alas
cengkerawak n ad kedis cucakrowo, Trachycomus zeylanicus
cengkering n ad sr punyan kayu, Erythrina ovalifolia
/ - cengkih n 1 punyan cengkeh, Eugenia aromatica; 2 ad kartu lelangan
(kiaver, kelor)
cengkir n bungsil;
-- kelapa bungsil nyuh
'cengkok /cengkok/ a 1 bengkot; tgo1; 2 sengkok; 3 jé'ngkr; up
2cengkok n sr bojok (lutung)
'cengkung v, bercengkung v negak sambil ngelut entud
2cengkung a cekung
cengkuyung -4 tengkuyung
centadu -) sentadu
centil - sentil
centong n 1 cé'ntong; 2 ceiiok;
-- nasi siduk nasi (siut);
mencentong nyendok: nasi, nyendok nasi
centung a jambul (kuncir) kedis, mal
cenung a tercenung bengong
cepat a enggal; gangsar; laju; gasir; becat; gancang: jalannya --
sekali, ja1ann gangsar sajan;
-- mulut lancang;
mempercepat ngaé' apang gangsar;
kecepatan kabecatan
cepeng /cepeng/ num pc'sé'r (atengah sen)
ceper /ceper/ a 1gsë'r (piring, mal)
cepiau n capil
cepu n sr cecepu
cepuk n pabuan
ceracap n ad sr kempli
ceracau a menceracau v ipit; enenan: tadi malam dia -, ibi sanja
ia ipit
cerah a terang; galang; sinang: cuaca semakin --,dinan' sayan
ngalangan
cerai v palas; belas; biat;
- berai buyar; sempiar; magaburan; pablesat;
bercerai mabelasan;
menceraikan melasang; malasang; dia adiknya krn bertengkar
ia melasang adinë' krana mauyutan
cerakin n 1 pacrakin; 2 ad sr punyan kayu, Croton tigglium
ceramah n 1 ngrcak; 2 cramah; pamidarta
cerana n crana; pabuana
cerancang a, bercerancang pacré'nggah: gigi harimau itu -, gigi
macan ento pacrnggah;
bercerancangan pacrnggah
cerang n lalacakan
ceranggah a pacrranggah; ré'nggah
cerap a madingehang: kurang --, kuang madingehang; tak --, sing
nawang;
mencerap ningehang; nanggapin: dia sedang di radio, ia sedek
ningehang orta di radio
cerat n sr monmon caratan yadin tko
ceratuk v, menceratuk v negak masadah nguntul
ceramat n sr panah api; roke't
cerbak a madaar sing milih apa; rakus
cerca n jejailan an kasar; temah; pisuh; opak;
mencerca(i) nyadcadin; misuhin; nemahin; ngwuin: murid itu -
temannya, murid ento misuhin timpa1né
cercaan jejailan ane' kasar; temah
1cercak n bunk agigis
2cercak -+ ceracap
cercap v pakecoscos pesu (be, mal)
cerdas a dueg; orangnya -- berbicara, j1eman' dueg ngomong;
kecerdasan kaduegan
cerdik a 1 dueg; pradnyan; 2 celih; liu ngelah daya; celut
cere Icerel n padi cicih
cerecek /cerecek/n ad sr be' tukad
cerek Icerek/ n caratan; ktel: air hangatnya ada di dalam --, yéh
angetne mawadah caratan
cerewet /crewet/ a nyd'ny
ceri /ceri/ n punyan kayu (bunga)
ceria adv fling; nirmala; suci
ceriga n curiga; pedang
ceritra n 1 tutur; 2 satua
bercerita mesatwa;
menceritakan nuturang; nyatuaang
cerita n - cerita
cerkau v, mencerkau v nrekem; nyagrep; - cekau
cerIang - cemerlang
cerlih n clekitikan (semal kitik), Callosciurus
cermai n punyan cermn, Phyllanthus acidus
cermat a 1 urati; nitik; 2 inih; 3 tangar;
tercermat paling urati;
kecermatan kawratian: - bekerja menjadi pembicaraan orang,
kawratian megae" omongan anak
cermin n meka;
bercermin mameka; masuluh;
mencerminkan ngrawatang nyenahang
cerna v 1 nyag ece'h (dedaaran di basang); nyag;
pencernaan 1 unduke' ngenyagang dedaaran di basange; 2
kebentukan; baang wayah
ceroboh a 1 tle'man; 2 patlanjuk (tusing trepti)
cerobong n semprong (di kapale" yadin di pabrike)
cerocok n 1 tanggul (di pasisi); 2 tembok ,pangempel ombak (di
pelabuhan); 3 krteg ani ngoljol kapasihe
ceronggak -, ceranggah
cerpeiai n mahumah (Sr lubak), Hespestes
cerpu n sr tlumpah
'cerucup n tajep buka busung
mencerucup pacrnggah (buka duin): gigi binatang itu tumbuh
-j, gigi buron ento tumbuh pacre'nggah
2cerucup n ad padang ané' lanying-lanying tur seger, Chrysopogon
aciculatus
cerucut 4 celurut
ceruh v seruh;
menceruh nyeruh: ia - beras hingga putih bersih, ia nyeruh baas
kanti putih bersih /
ceruk n 1 gook buka sombahe tegeh; 2 clekedokan cenik; 3 sepakan
rurung (pateluan, mal);
menceruk ngaé' song di tanahé'
cerutu n (roko) crutu
cet /cet/ n -+ cat
cetak /cetak/n 1 ctak; 2 panyitakan: barang --, (buku, mal); barang
ane macetak
cetek n deken ngampar
cetera ki n catra; pajeng agung
ceteria ki n satria; pangarep (prajurit)
'ceti /ceti/ n anak keling an6 nyalanang pipis, mapanak ged
2ceti Icetil n jomblang; ceti
cetok /cetok/ n centong
cetus v, mencetuskan v ngeplugang; ngendagang
cialat a lacur
cibir v, mencibir ngadapang; nge'wéin; mal; anak kecil itu suk
anak cerik ento demen nge'we'rin
cibuk - cibok
cicil v cicil;
mencicil nyicil (utang); mayah mindring;
cicilan mindringan: barang itu di bayar -, barang ento mabayah
aji mindringan
cicip v, mencicipi v ngicepin (dedaaran); mintonin;
cicit n buyut
cidera -, cedera
ciduk v menciduk v nangkep: polisi penjahat itu, polisi nagkep
penjahat ento cigak n bojog; lutung
cih p cak bh (deduuh nyihnaang tusing demen)
cik n na; bibi; maman
cikal bakal n purus desa; kawritan desa (anak an panyumu
ngujukang desa)
cikaiang n b cekalan (tongkol)
cikar n gedebeg, cikar; glinding
cikut n jk, cikutan v sigsigan; cekutan: anak ilu makan hingga
anak ento madaar kanti cekutan
cili n tabia
cocok v, mencocor nanjung: ia - bola saja tidak bisa, ia nanjung
bola dogen tusing bisa
cilik n cenik; cerik
cinplong n sr mongmongan; kocokan
Cina n Cina
cincang v cencang
cincau n 1 CU (Sr inem-ineman) 2 punyan daluman, Cyclea barbata
cincin n bungkung;
-- kawin bungkung secirtn anak suba makurenan;
bercincin mabungkung: banyakjari tangannya --, liu jriji limane
mabungkung
cincong n piegan; prtbatan; banyak --, liu ngelah daya
cinta n 1 sih; 2 tindih;
bercintaan makasihan; madedemenan;
tercinta and kesayangang pesan
cintamani n manik cintamani (manik sakecap)
cipta v, mencipta v ngregep; ngacep; ngasti;
menciptakan 1 ngadakang; 2 ngawi;
ciptaan 1 adak-adakan; 2 awi-awian; 3 pagae (pakardi)
cir-cir n gongstng
cin n ciri; cihna; tanda;
berciri macin; macihna;
bercirikan nyihnaang
cint n 1 tai; degdegan; tanekan; 2 ampass; lipi awan; lipi aon;
tercirit ngencit: dia banyak ma/can daging hingga -, ia liu naar
be kanti ngencit
cit n lakar kecit
'cita n rasa; keneh;
--rasa jaan
cita-cita: acepan; tetujon;
mencita-citakan: 1 ngedotang; ngameledang; 2 ngrawatang di
keneh: - nya menjadi guru, acepanne' dadi guru
2cita n lakar kecit
ci0 n arak (Sr inem-inem an ngranaang punyah)
cium v diman;
berciuman madiman
mencium 1 niman; 2 ngadek;
tercium 1 kadiman; 2 ngehanga;
pencium cunguh;
penciuman pangadekan
ciut a ciut; cupek; kelet: celana anak kecil itu --, jaler anak cenik
ento kelet;
menciut nyenikang: modalnya berda gang semakin -, modalne
medagang sayan nyenikang
coang a, bercoang pacrenggh: bedil dan tombak bagai ranting -,
bedil dan tumbak cara carang pacrnggh;
bercoangan pacre'nggh
coba v tegarang; coba: -- lihat kalau-kalau ia ada di rumah, tegarang
tinggalin sajaan ia ada jumah,
mencoba 1 negarang; nyobak(in) 2 mintonim;
percobaan 1 tetegar; 2 ujian
cobak-cabik -, cabik
cobah n pacoban (gaena aji tiing, tanduk, kau mal)
cobar-cabir - cabik
cobek /cobek/ n panyantokan
cobIos v, mencoblos v nusuk kanti tembus;
pencoblosan caran nusuk: orang yg sudah dewasa berhak -
tanda gambar pd pemilu, anaké' an suba kelih menang nusuk
tanda gambar di pemilu
'cocok v 1 tusuk; 2 cucuk (tlusuk); 3 apenusukan; apenyuluhan;
mencocok nusuk (aji jaum, dui, mal); nyohcoh; nyelek; nyotot;
niusuk (cunguh kebo, sampi, mal); nyuluh (nganctin) wohwohan, ma!: dia - serba kacang-kacangan, ia mapula-pulaan
sarwa kacang-kacangan;
- tanam mapula-pulaan;
2cocok a cak 1 patuh; anut; adung; cocok; 2 beneh; 3 cumpu; 4
setuju: saya -- den gan pendapat dia, tiang patuh teken papineh ia;
mencocokan nyocokang ngadungang;
kecocokan adung: kalau sudah ada kamu boleh kawin, yen
suba adung cai dadi merangkat
codak, mencobak v nengok; medengokan: ia - ke tempat
permandian perempuan, ia madengokan ka tongos pamandusan
anak luh
codet /codet/ n Iaad tatu (di mua, gidat, ma!)
codot n sr le!awah
cogan n 1 sr kob'r (anggon ciri); 2 sesenggak
cokek /cokek/ n ige!-igelan joged
cokelat n 1 punyan sokiat (cokiat), Theobrama cacao; 2 dadu wayah
coket /coket/ v, mencoket v nyo1k
cokmar n sr gada ged'
cokok mk v, mencokok v ngejuk (siap, be, mal)
cokol, bercokol v 1 ngoyong; ngocokang; 2 nyontol: dr tadi dia -
di sana, uli tuni La nyontol ditu
colak -, culak
colek num co!Ă©'k;
mencolek nyo1'k: bubur, nyolek bubuh;
secolek acoie'kan
coIok v, mencolok v 1 nyotol (nyotot) mata; 2 ki ngilis (terang
ngenah); 3 masuk (nyoblos): - tanda gambar pemilu, nyoblos
tanda gambar pemilu
coIong v, mencolong v mamaling
coIot v, mencolot v makecog; makecos (katak, mal)
comber n comberan jlinjing tongos meju, got
comblang n ceti
comeh n sr jënggot duur jagur beten bibih
tcomel /comel/ n cenik deng1
2comel /comel/ v, mencomel v ngomI; ngam1me1
coinelan om1an: ia masuk ke kamar sambil tak keruan, ia
macelep ke kamar sambil ngam1mI sing karuansing karuan
'comot a maong makendong sing deki!
2comot v, mencomot v nyaup; ngemel; ngesop: nasi uduk, ngesop
nasi uduk
compang-camping a uek brengbeng (kamben,baju, mal)
compeng a uk bre'ngbé'ng (kambn, baju,mal)
compeng a uk di tanggu
compoh a tukang jakan (di kapa!)
condong a sondoh; sndh; ngesg; soyor: matahari sudah -- ke
barat, matahari suba ngeséng kauh
conet n kenjir; tanggun kumis, tanggun ikuh, ma!
congak v, mencongak v 1 nyungenget; nulengek; 2 hitungan
itung apalan;
mencongakkan nungadahang sirah (mua)
congek n 1 curek; 2 bongol
congget a, tercongget-congget a kuta!-kutil (ikuh)
congkah-cangkih a patlanjuk; paslengkat
'congkak a sombong, angkuh; mrekak: -- bongak (bongkah), bersombong;
kecongkakan n kesombongan; kapongahan
2congkak n ad sr kerang: main --, maciwa
congkel -, cungkil
congklang v, mencongklang v nongklang (jaran, sampi, ma!)
congkong n umah pajagaan
congo n tukang copt
congok, mencongok v jegjeg (majujuk)
congol, mencongol v ngonjol
congor n moncong (bungut cIng ku!uk, me!)
conteng n centreng;
conteng-moreng contrang-contreng: bajunya kena tinta,
bajune contrang-contreng kena tinta
contoh n 1 pinton; conto: mi dulu pakai -- satu, en1 malu anggon
pinton abesik; 2 tulad; tetuladan; 3 pola; mal;
mencontoh nulad; nuutang: hasil pekerjaan itu - temannya,
pikolih pegaen ento nuutang timpa1n;
mencontohi maang conto
contong n kojong
copet /copet/ n tukang copt;
mencopet nyopt; orang itu - uang di pasar, anak' ento nyopt
pipis di peken;
pencopet tukang co )et; /
pencopetan unduke nyopet;
kecopetan k1angan krana copeta
coplok a caplus
copot a ketus; kecong; ke1's: giginya sudah riga --, gigin'suba telu
ketus;
mencopoti 1 ngelesin (nglusin); ngelus; mutbut; ngabut; musbus;
nustus; 2 nyundang (maga): - pakaian, ngelus pak'an;
pencopetan unduke' ngelus
corak n 1 gambar pepindan; 2 dasar warna (kamben; lakar baju); 3
tetujon: -- politiknya tidak tegas, tetujon politiknl tusing seken;
bercorak macorak; marupa; nganggon corak: kain - batik yogya,
kain marupa batik yogya
corat-coret a corak-cork; contrang-contrng;
corek /corek/ v cork;
mencorek nyork; nyort (tulisan)
coreng /coreng/ v contre'ng
-- moreng contrang-contre'ig;
bercoreng macontre'ng: mukanya -- moreng orang, muane
macontre'ig aji adeng;
mencorengkan nyore'kang;
tercoreng kena contrng
coret /coret/ v, torek; /
-- moret corak-corek;
mencoret nyoret; nyorek;
dicoret coré'ta; nyorék
coro n tembuyukan
'corĂłng n 1 semprong; 2 corong; keker; 3 crongcong: -- lampu,
sentolop; -- radio, mik;
2corong n senter; suryakanta;
mencorong ngencorong
corot n monmon caratan; ce're'tan; caratan
cotok n cucuk; patuk;
mencotok nyotot; nyotol; ayam - beras, siap nyotol baas
cuaca n 1 galang; n&té' (matanai); 2 paundukan galang (matanai)
muah paundukan angin
cuai n ganjih; kuang melah; sedeng melaha; dumalada;
mencuaikan ngandapang; nganistaang; ng1emé'nang: fan gan
pemberian orang, eda nganistaang pabaang anak
'cuak a sr buron (kebo, gajah, mal) ane anggon papikat
2cuak a takut; jejeh
cuang - coang /
cuar, mencuar v pacré'nggh: tiang --, tampul pacre'nggeh
tercuar pacrenggeh
cuat v -3 cuar
cubit v, mencubit v nyigit; ngintel: - paha, ngintel paa;
secubit ajumpit
'cubung 4 kecubung
2cubung n, cubung-cubung uled buyung bangk
'cuca, mencuca ki v ngrumun
2cuca n ki sr mantra (japa mantra anggon ngubadin, mal);
mencuca ngemantrain (penawar sakit, kekebalan, mal)
cuci v umbah;
-- math ngalih kangen paninggalan; -- muka masugi; -- rambut
ambuh; -- tangan 1 pabasehan lima; 2 tusing milu-milu; -- perut 1
ubad urus-urus; 2 banyolan; -- mulut naar amik-amikan suud6 medaar;
mencuci manting; masehin: mu/ut, makemuh; - rambut,
mambuh;
cucian pantingan; umbah-umbahan; basehan
2cuci v maki
-- maid tetemahan; pepisuhan cucun cucu;
bercucu macucu: saya sudah - dua, tiang suba macucu dadua;
cucunda n cening cucun tiangé
cucuh v, mencucuh v ngisep: - rokok, ngisep roko
cucuk n cucuk; cocor: -- ayam, cucuk ciap
cucup v, mencucup v ngesep; nyepsep; nyedot; nyiup: kamu suka -
permen, cai demen nyepsep manisan: benak, nyedot getih
1cucur v, bercucuran v ngecor; nget1 (yh mata): darahnya -,
ngocor (nget1) getihn
mencucurkan ngeté'lang: - air mata, ngetlang yeh maya;
cucurkan kete'lan: - air hujan deras sekali, ket1an yé'h hujane
bales sajan
2cucur n tiang (tampul) layar prau: layar --, layar bucu telu
cucur n ad jaja, melakar aji tepung baas tur gula (barak), lantas
magoréng
'cucut n be' kakia, Pleurotremata
2cucut v, mencucut v ngaras ngedot; ngisep; ngiup
cugat v, mencugatkan v ningtingang (sirah): aku berenang dan
kepala ke atas permukaan air agar dapat bernapas, tiang ngomong
tur ningtingang sirah ke duur ye/he/ apang dadi mangkian
cuik n be pindang
cuil v, mencuil v nundik; nyulik; nyolek: ia - anaknya seraya
menunjuk laki-laki yg datang menuju mere/ca, ia nundik panakne'
nyaru nujuin anak muani teka maakin
cuk n tembiluk; budeng (uled yeh): bak airnya banyak berisi --, bak
yehne liu misi tembiluk
cuka n cuka;
-- jawa, cuka ane' melakar aji tuak
cukai n bea; cuk; dudukan: peda gang yg berjualan di pasar harus
membayar --, dagang an madepan di peken patut mayah
dudukan;
bercukai kena ba: barang-barang untuk dipakai sendiri; tidak
-, barang-barang and' anggon pedidi sing kena bea
cuki v, bercuki v maceki (dom): tiap hari kerjanya - saja, sesai
I , / gaene maceki dogen
cukin n kain cenik penabeng tangkah (di sedek madaar)
cukit n garpu (maangon ajak sinduk)
cukong n bandar ane ngelah modal liu;
mencukongi maang pipis anggon modal; ngamodalin
cukup a ad genep; sedeng; nyandang; tegep;
berkecukupan ngabhin; nglebihin; hidupnya di kota -, hidupn
di kota ngabhin;
mencukupi ngenepang: ia pasrah menjual emasnya untuk
biaya berobat, ia tulus masne' anggon ngenepang ongkos maubad
cukur v, bercukur v macukur: kamu harus - krn berambutpanjang,
cai apang macukur krana mabok dawa
cula n cula (badak)
culak n ad sr punyan-punyanan, Callicarpa mingayo
culan n punyan pacar cina, Aglaia odorata
'culas a kiul; lekig: anak ins -- sekal4 anak ento kiul sajan
2cuias a bogbog; sing jujur: kalau -- kepada Ibu, cai melajah bogbog
tekn mmé
keculasan kabogbogan
culin baju kutang: -- gadis itu lepas, baju kutang anak luh ento kelé's
'culik n kedis culik-culik, Chalcococyx honorata;
culik-culik kedis culik-culik
2culik, v nienculik v memedi;
penculik anak an ngejuk tur ngengkebang jelema;
penculikan unduk ngejuk tur ngengkebang jelema
cuma adv cak 1 tuah: -- sedikit, tuah abedik;
cuma-cuma 1 tan paguna; nirden; 2 tiing wayah; (luput bé'a);
prai; sekalian orang boleh menonton dng -, makejang anake'dadi
mebalih tur tusing mayah
cuman -) cuma
cumbu v, bercumbu-cumbu v 1 ngajum; ngéiyor; 2 makekedkan;
3 mageguyonan; saling asihan: dia sedang - dng kekasihnya, ia
sedek saling asihan ajak tunangan
bercumbu-cumbuan saling asihan; mageguyonan;
cumbuan geguyonan; enyoran: - pemuda itu menyebabkan wanita
jatuh cinta, Ă©nyoran anak muani ento ngranaang anak Iuh demen cumi-cumi n be kenus, Ommastreephes sloanipacificies
cuming p cak tuah; wantah
cunan n sepit (penyepit) cenik
cundrik n suntrik
cungap a cungap-cungap a angseg-angseg; sengal-sengal; larinya
---, plaibne angseg-angseg;
mencungap sengal-sengal; slegak-slegak: makan sampai -,
madaar kanti slegak-slegak
cungkil n panyeluhan; panylumbitan; cungkil;
mencungkil nylumbit; nyungkil: - kelapa, nylumbit nyuh;
pencungkil cungkil
/
cungo n copet
cunguk - cecunguk
cungur n moncong
cupai a engsap; ngesapin;
mencupaikan ngesapang: dia - dengan janjinya, ia engsap teken
janj me
'cupak n c'ng;
secupak num acée'ng: membawakan - kpd anaknya, ngabaang
Was ace'e'ng teke'n panakne;
mencupak nimbang: - ha rang yg diterima, nimbang barang ane'
terimana
2cupak n tendas cangkleng
'cupang n tanda barak laad cegutan yadin cerekan di awake'
2cupang n ad be/ pasih
1 cupar a demen patikacuh;
mencupar ngomong sing karuan: diii sakit keras hingga -, ia
sakit keras kanti ngomong sing karuan
2cupar n cupur
cupet a 1 kuang sedeng; sing cukup (dawa, mal); 2 cupek
cuping n don kuping tongos subeng:
-- hidung abangan cunguh;
bercubing misi pangisian; misi katik (cangkir, mal): can gkir
besar -, can gkir gede misi pangisian
cupit; 4 supit
cuplik v, mencuplik v nedum; nulad;
cuplikan tetedunan; tetuladan: mi merupakan - dr sambutan
ketua, anI mula tetuladan uli piteket ketua
cupu n 1 cecupu; 2 bungut lesung
cur n munyin yh muncrat, mal
cura n 1 geguyon; olok-olok; 2 lucu: semuanya mereka berbuat --,
makejang ia nga geguyon
curah, -- hujan n ulungan ujan;
mencurahkan 1 nuruang; mre'okang; ngembahang; 2 nyolosan
- perhatian, nyolosang keneh;
tercurah; te'mbok; tngkob; mabrok;
curahan te'ngkoban: air itu deras sekali, t'mbohan yeh ento
keras sajan
curat v, mencuraikan v nge1sang tegulan: ia - kayu bakar, ia
nge1sang tegulan saang
curam a dalem (jurang; gré'mbngan; pangkung): jurang yg --, jurang
ane' dalem;
mencuram dalem: sayan dl laut itu - dr pantainya, pasih ento
sayan dalem uli pasisi
curang a corah; linyok; madaya je1Ă©'
mencurangi ngelinyokin: - musuh, ngelinyokin musuh;
kecurangan kacorahan: Jan gan memperlihatkan -, eda
nge'dengang kacorahan
curat v, mencurat v ngecir; ngecor: air itu - dr ceret, yh ento
ngecir uli ceratan
curi v, mencuri v 1 mamaling; 2 nglaksanaang (nlaksana) aji
sesiliban;
curian barang palingan;
pencuri dusta; maling;
kecurian k1angan
'curiga ki a curiga (kadutan): tentara berperang bersenjatakan --,
tentara masiat masenjata kadutan
2curiga a sengsaya; sesika; selang;
mencurigai basengsayaina: dia - mencuri barangnya, ia
sengsayaina ngamaling barangne;
kecurigaan kasengsayaan
curik n ad sr golok bawak
curna ki v nyag nch
curu v, mencuru v mejunang yeh; mising: dia banyak makan daging
la war hingga -, ia liu naar be' lawar kanti mising
cutak num (uma):
cutakan tebihan;
secutak petani itu men ggarap sawah -, petani ento ngarap uma
atebih
cuti n cuti; luput gae' pegawai banyak men gambil -- krn hari raya,
pegawe liu nyemak cuti krana rainan
0 Comments :
Posting Komentar